Inleidend statement persconferentie na ministerraad 14 juli 2023

Minister-president Rutte: Vandaag was natuurlijk de eerste ministerraad na toch wel een week met veel gebeurtenissen. De eerste keer dat we als kabinetsploeg weer bijeen waren en uiteraard, dat merk je ook zo in de gesprekken, heeft dat grote impact ook op de leden van het kabinet, dat moge duidelijk zijn. Afgelopen dagen hebben meerdere collega’s waar ik zelf intensief mee heb samengewerkt hun vertrek aangekondigd. Vandaag kwam Carola Schouten daar nog bij.

En daar wil ik toch iets over zeggen want zij is in 2011 in de Kamer gekomen, volgens mij was het André Rouvoet die eruit ging en zij stond zesde op de kandidatenlijst en werd daarmee Kamerlid en in 2017 is ze het kabinet ingegaan en ik denk dat je mag stellen dat ze iemand is die heel breed in Nederland heel veel waardering heeft, dat mensen haar vertrouwen, mensen ook vertrouwen op haar moreel kompas en haar bestuurlijke vaardigheden en die heeft ze laten zien, want zij heeft die hele grote pensioenwet erdoorheen gekregen en ik denk dat je mag stellen dat ze daarmee verantwoordelijk is voor wetgeving vergelijkbaar met de Mammoetwet en dan gaan we dus terug zelfs voor de tijd van de heer Ornstein en dat zegt iets en de zorgverzekeringswet uit 2006 van Hans Hoogervorst, ik denk dat het in die top drie zit en de enige vraag nog is even wat staat 1, 2 of 3, dus ze is hier niet helemaal unnoticed gegaan zou je kunnen zeggen. Zowel als persoon, dat vind ik heel belangrijk, maar ook inhoudelijk iemand met een grote bijdrage en gelukkig ook voor haar geldt natuurlijk ook de komende maanden werkt zij door en doen wij wat in het belang van het koninkrijk nodig is. Dat zijn we ook vastbesloten te doen de komende maanden.

Natuurlijk gaat de Kamer ook kijken naar wat wordt wel of niet controversieel, volgens mij gebeurt dat in de eerste helft van september, dat gaat dan vooral om wetsontwerpen, maar het kabinet zal natuurlijk als het gaat om de grote onderwerpen als MH17, Groningen, Toeslagen, Oekraïne sowieso moeten functioneren alsof het volledig missionair is, maar er zijn natuurlijk ook andere thema’s die niet kunnen blijven liggen, de belangrijkste denk ik de begroting, daarbinnen ook de koopkracht zullen we goed naar moeten kijken en verder op de andere lastige onderwerpen zoals stikstof en klimaat en migratie, daar zal het misschien iets lastiger zijn, maar ook daar zijn we wel degelijk van plan om toch te proberen een weg te zoeken de komende maanden, in ieder geval als kabinet, maar ook vervolgens in de Kamer waar dat nodig is met wetgeving, om inderdaad daadwerkelijk te doen wat nodig is in het belang van het koninkrijk gedurende deze demissionaire periode.

Een besluit moet ik vandaag wel eruit lichten, wij leven in een traag land zei ik vanmorgen tegen een aantal journalisten en dat bewijzen we, omdat de verkiezingen gaan plaatsvinden op, jawel, 22 november, dat is over ruim vier maanden. Dat duurt dus nog wel even. Er zijn goede redenen overigens voor, maar het duurt wel even. Dan een paar andere zaken. Deze week was de NAVO-top in Vilnius, in Litouwen. Om allerlei redenen belangrijk, maar toch wel een top die heel sterk in het teken stond van Oekraïne en wat je eigenlijk daar ziet is dat de veiligheidsafspraken die de G7 heeft gemaakt, waar ook Nederland zich nu bij aansluit van groot belang is voor de lange termijnveiligheid in Oekraïne. Nederland wil daar met andere landen binnen die veiligheidsafspraken werken aan de luchtverdediging, dus denk aan de Patriotsystemen, maar ook aan het luchtwapen, denk aan de F-16’s, dus dat zal een specialisatie zijn die wij kiezen, andere landen zullen weer andere onderwerpen kiezen en dat zal vaak gaan in groepjes landen. Belangrijk omdat we natuurlijk het ook erg gehad hebben over toetreding Oekraïne tot de NAVO, die gaat een keer toetreden, die afspraak staat, alleen krijg je dan natuurlijk de vraag ‘wanneer, en hoe doe je dat dan?’, dus het dreigde een beetje over die woordjes te gaan, maar ik zei ergens in een persmoment ‘uit woorden en uit zinnen kun je geen rakketten afschieten, uiteindelijk doe je dat met wapensystemen en die worden massaal geleverd door het westen en daar gaan we ook mee door’ en belangrijk zijn dus ook die veiligheidsafspraken en de bijdrage die ook Nederland daaraan wil leveren.

Belangrijk ook de doorbraak op Zweden. Het lijkt nu toch echt zo te zijn dat Zweden echt serieus op weg is naar lidmaatschap van de NAVO, zodat we dan van 31 naar 32 landen gaan, Finland is er natuurlijk al bij en de 2 % als minimum, en ik heb dat overal proberen uit te venten bij de journalistiek, niemand heeft het opgepakt, ik ga het nog één keer proberen: voor het eerst, volgend jaar zal Nederland sinds 1995 voldoen aan de 2%-norm. We komen uit volgens de NAVO-berekeningen op 2.04 en het ziet er naar uit dat dat ook voor 2025 geldt en voor daarna groeit de economie weer zo snel dat een volgend kabinet moet kijken hoe we dat dan weer bijhouden, die 2 %, maar we zitten er dus, dus dat is echt heel goed nieuws en ook belangrijk voor onze geloofwaardigheid binnen het bondgenootschap. Daarmee staan we in het linker rijtje, om het maar even in voetbaltermen te zeggen.

Even zien, dan hebben we maandag, dinsdag in Brussel de top met de Latijns-Amerikaanse landen, dus de Europese Unie en de Latijns-Amerikaanse landen. Ik heb daar een stuk of acht, negen bilaterale afspraken staan, dat zal deels natuurlijk gaan over het bestrijden van de georganiseerde drugscriminaliteit, maar het zal ook sterk in het teken staan van het handreiken naar Latijns-Amerika, naar Afrika, niet maandag Afrika, dat is natuurlijk een ander moment en Azië, maar maandag dus Latijns-Amerika, waar het betreft de dialoog over opnieuw Oekraïne en hoe overtuigen we ook de rest van de wereld ervan dat dat niet een regionaal conflict is, maar dat dat wereldwijd een geopolitiek vraagstuk is.

Overigens geldt dan wel als je landen probeert te overtuigen dat je de 10 % praat en 90 % luistert, een paar maanden geleden ben ik zelf in Brazilië geweest bij president Lula die ik dan maandag weer zie en ook heel veel anderen en zo proberen we ook met elkaar tot gemeenschappelijke opvattingen te komen, gemeenschappelijke benadering van deze Russische agressie richting Oekraïne en de rest van de wereld daarin ook mee te krijgen. Daarvoor, aanstaande zondag, opnieuw met Ursula Von der Leyen en Georgia Meloni naar Tunesië. We zetten daar de gesprekken voort om te komen tot een breed pakket afspraken waarbinnen ook migratie, maar ook allerlei andere aspecten van de bilaterale samenwerking en dan nog maar even de planning voor de komende weken.

Dit was de laatste ministerraad voor het zomerreces, de volgende is op 18 augustus en ik kreeg vorige week de vraag hoe zit het dan met persconferenties tot aan Prinsjesdag, ik heb het uitgezocht, ieder jaar is dat weer een groot raadsel, maar het is toch ieder jaar hetzelfde, die gaan namelijk gewoon door, dus dat betekent dat ik jullie allemaal weer zie vanaf 18 augustus, en volgens mij stoppen ze dan als het verkiezingsreces van de Tweede Kamer begint, maar voorlopig dus dit vaste moment tussen u en mij op vrijdag en ik verheug me er nu al op.