Regels producten om verdere ontbossing tegen te gaan
Producten en grondstoffen die bijdragen aan ontbossing moeten vanaf eind december 2025 aan nieuwe regels voldoen. Ondernemers moeten straks bewijzen dat hun producten zoals palmolie en soja ‘ontbossingsvrij’ zijn. Dit geldt voor de import naar de EU en de export vanuit de EU. Maar ook voor de productie in de EU zelf. De regels moeten verdere ontbossing tegengaan en broeikasgassen verminderen.
Ontbossing en bosdegradatie
Ontbossing betekent dat er bomen of bossen worden gekapt voor de landbouw of veeteelt. Bosdegradatie betekent dat mensen oerbossen of wilde bossen omzetten naar aangeplante bossen of landbouwgrond. Als dit gebeurt, verminderen de biodiversiteit en de kwaliteit van de bossen.
Regels gaan in op 30 december 2025, regels voor mkb later
De EU wil de eigen impact op ontbossing en bosdegradatie verminderen. Daarom komen er meer eisen voor de import van producten uit de hele wereld. Maar ook voor de productie in de EU zelf en de export van producten. De meeste producten uit bossen komen nu vaak uit Azië, Noord-Amerika en Zuid-Amerika. De regels staan in de Europese ontbossingsverordening (European Union Deforestation Regulation of EUDR). De EUDR-regels moeten ervoor zorgen dat de EU straks minder broeikasgassen uitstoot met de import en doorvoer van producten uit bossen. De regels gelden vanaf 30 december 2025.
Voor mkb-bedrijven en eenmanszaken gaan de EUDR-regels in op 30 juni 2026.
Welke producten mogen na 30 december 2025 de EU niet meer in?
Producten zijn verboden als ze van grond komen die na 30 december 2020 is ontbost. De EU-regels gelden voor onder andere:
oliepalm
rundvee en rundveeproducten (bijvoorbeeld vlees, slachtafval en huiden)
hout
cacao
soja
koffie(bonen)
rubber.
Ook producten die van deze grondstoffen zijn gemaakt zijn dan verboden, zoals:
leer
chocola
papier en karton
meubels
autobanden.
Voor de import van illegaal gekapt hout zijn er ook al regels volgens de Europese houtverordening EUTR. Deze regels gelden voor hout dat vóór 29 juni 2023 is gekapt en vóór 31 december 2027 op de Europese markt komt. Deze regels blijven bestaan, naast de nieuwe regels van de EUDR.
De nieuwe EUDR-regels voor hout gelden voor (gebruikt) hout dat:
is gekapt op of na 29 juni 2023;
vóór 29 juni 2023 is gekapt én op of na 31 december 2027 op de EU-markt komt of vanuit de EU wordt geëxporteerd.
De regels gelden voor alle ondernemers, handelaren en andere partijen die producten en/of grondstoffen naar de EU importeren. Of willen produceren binnen de EU en daarna exporteren naar landen buiten de EU. En deze producten willen verkopen, doorvoeren of verder willen verwerken. De wetgeving geldt dus ook voor Nederlandse ondernemers. De regels zijn voor alle bedrijven: grote en kleine, en dus ook voor eenmanszaken.
Bij de import en export van de producten moeten ondernemers bijvoorbeeld:
informatie verzamelen over waar de producten vandaan komen;
informatie verzamelen over de producent en handelaren in de keten;
documenten en verklaringen aan de Douane geven.
In Nederland zal de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) vanaf 30 december controleren of ondernemers zich aan de regels houden. De NVWA gaat dan de (digitale) documenten controleren die handelaren moeten hebben. De NVWA beoordeelt bijvoorbeeld of de informatie van een partij producten betrouwbaar is. En of het product te herleiden is naar de (verplicht) opgegeven geolocatie met coördinaten.
De Douane gaat aan de grens controleren of de documenten bij de producten de juiste informatie bevatten.
Het landen-benchmarkingssyteem van de Europese Commissie moet landen indelen in: laag risico, standaard risico en hoog risico. Het gaat hier om de risico’s dat producten in die regio’s niet ontbossingsvrij worden gemaakt of geoogst. Partijen en nationale organisaties moeten producten uit landen met een hoog risico vaker controleren dan landen met een laag risico. De EU publiceert voor 31 december 2025 een benchmarkingsysteem. Met dit systeem kan bijvoorbeeld de NVWA risicogericht de controles bepalen.
