Wetgeving voor natuurbescherming in Nederland

Regels Omgevingswet

De wet beschrijft onder meer het volgende:

• regels voor overheden, bedrijfsleven, natuurorganisaties en burgers over hoe zij om moeten gaan met de natuur (zorgplicht);
• maatregelen die provincies en het Rijk moeten nemen om de natuur te beschermen;
• specifieke onderwerpen, zoals de jacht, bomenkap en de bestrijding van schadelijke dieren;
• regels over hoe overheden, bedrijfsleven, natuurorganisaties en burgers om moeten gaan met niet-inheemse dieren en planten.

Bescherming van dieren en planten

De Omgevingswet beschermt Nederlandse natuurgebieden en planten- en diersoorten. De wet moet ervoor zorgen dat de verschillende planten- en diersoorten in de natuur blijven bestaan. Ook kwetsbare soorten mogen niet verdwijnen.

Provincies maken eigen natuurbeleid

Provincies bepalen voor hun gebied wat wel en niet mag in de natuur. Dat doen zij aan de hand van nationale en internationale regels. Provincies geven ook vergunningen af voor activiteiten in de buurt van natuurgebieden. Gaat het om activiteiten die belangrijk zijn voor heel Nederland? Bijvoorbeeld militaire activiteiten of werkzaamheden aan dijken? Dan geeft het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) de vergunning af. Dit staat in het Omgevingsbesluit.

Vergunningen aanvragen

Sommige activiteiten kunnen schadelijk zijn voor de natuur. Burgers en bedrijven moeten makkelijk en snel te weten kunnen komen of zo’n activiteit is toegestaan. En onder welke voorwaarden. De gemeente kijkt of een aanvraag voor een omgevingsvergunning voldoet aan de Omgevingswet. Het is ook mogelijk om rechtstreeks bij de provincie een vergunning natuur aan te vragen.

Regels voor beheer dieren (faunabeheerplan)

Provincies, grondeigenaren, dieren- en natuurorganisaties en jagers maken samen elk jaar een plan voor het beheer van dieren (faunabeheerplan). In dat plan staat onder meer het volgende:

• hoe soorten dieren die in het wild leven, beschermd moeten worden;
• hoe schade door wilde dieren kan worden voorkomen of beperkt;
• regels voor de jacht op dieren.

In de wet staat op welke diersoorten jagers mogen jagen.

Plannen voor nieuwe regels jacht op wilde dieren

De Rijksoverheid heeft wetten en regels voor de jacht op wilde dieren opgesteld. Provincies voeren deze vervolgens uit in hun faunabeheerplannen en vergunningen. Door deze verschillende wetten en regels is er soms onduidelijkheid over welke regels voor wie wanneer gelden. Daarom wil het kabinet deze wetten en regels verduidelijken. Het kabinet is in gesprek met provincies, grondeigenaren, dieren- en natuurorganisaties en jagers over deze ‘stelselwijziging faunabeheer en jacht’. Het plan is om in 2025 de Tweede Kamer te informeren over dit voorstel.

Wet voor landgoed

Landgoedeigenaren kunnen belastingvoordeel krijgen en zo makkelijker hun landgoed onderhouden. Zij moeten dan wel hun landgoed openstellen voor het publiek. Dat staat in de Natuurschoonwet 1928, die er is om landgoederen in stand te houden. Op de website van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland staat uitleg over de Natuurschoonwet voor landgoedeigenaren.