Beschermde natuurgebieden
Nederland heeft verschillende soorten beschermde natuurgebieden, zoals het Natuurnetwerk Nederland, Natura 2000-gebieden en Nationale Parken. Verschillende wetten en regels beschermen deze gebieden.
Natuurnetwerk Nederland
Het Natuurnetwerk Nederland (NNN) is het Nederlands netwerk van bestaande en nieuwe natuurgebieden. Het netwerk verbindt natuurgebieden beter met elkaar en met het omringende agrarisch gebied. De provincies zijn verantwoordelijk voor het Natuurnetwerk Nederland op het land.
Ook alle grote wateren (grote rivieren, Deltawateren, IJsselmeergebied en Waddenzee) en de gehele Noordzee horen tot het NNN. Voor deze gebieden is het Rijk verantwoordelijk.
Pan-Europees Ecologisch Netwerk
Het Natuurnetwerk Nederland moet samen met de natuurgebieden in andere Europese landen een pan-Europees Ecologisch Netwerk in heel Europa vormen.
Natura 2000
Natura 2000 is een netwerk van strikt beschermde natuurgebieden in Europa. In Natura 2000-gebieden worden kwetsbare dier- en plantensoorten en hun omgeving beschermd. Het gaat om soorten die bedreigd zijn in Europa en genoemd staan in de Europese Vogel- en Habitatrichtlijnen.
Nationale Parken
Nederland heeft 21 nationale parken. Nationale parken zijn aangewezen op basis van de Wet Natuurbescherming. Het gaat om 21 natuurgebieden die minimaal 1000 hectare groot zijn en die open zijn voor bezoekers. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) heeft het Nationale Parkenbureau opgericht. Dit bureau helpt bij de verbetering van de kwaliteit van nationale parken.
Bescherming Noordzee
Mensen gebruiken de Noordzee voor allerlei activiteiten, bijvoorbeeld:
- visserij;
- windenergie;
- scheepvaart;
- olie- en gaswinning.
Niet alles kan overal. In de Noordzee leven veel soorten: bodemleven, vissen, zeezoogdieren en zeevogels vormen samen het ecosysteem van de Noordzee. De natuur heeft er bescherming nodig en de ruimte op de Noordzee is beperkt. Als mensen die te intensief gebruiken, bedreigt dat het ecosysteem.
Er zijn verschillende manieren om de Noordzee te beschermen:
- Europese en internationale regelgeving, zoals de Vogel- en habitatrichtlijn, de kaderrichtlijn Mariene Strategie, en het OSPAR-verdrag.
- activiteiten combineren die binnen dezelfde ruimte goed samengaan, zoals windparken combineren met natuurbehoud of economische activiteiten zoals kleinschalige visserij of zeeteelt.
- scheiden van activiteiten die elkaar hinderen of schade berokkenen. Bijvoorbeeld olie- en gasinstallaties met veiligheidszones waar niet mag worden gevaren of gevist.
- beperken of verbieden van activiteiten die het ecosysteem in gevaar brengen. Zoals de lozing of de verbranding van schadelijke stoffen of bodemberoerende visserij.
Bescherming Waddenzee
De Waddenzee is een internationaal natuurgebied met een belangrijke functie. Niet alleen voor Nederland, Duitsland en Denemarken, maar ook voor Arctische en Afrikaanse gebieden. Elk jaar verblijven er ruim 12 miljoen trekvogels in de Waddenzee om op sterkte te komen. De Waddenzee is het grootste natuurlijk Wetland van Europa. De natuur wordt er beschermd door:
- Europese richtlijnen, zoals de Vogelrichtlijn, de Habitatrichtlijn en de Kaderrichtlijn Water;
- het internationale Ramsar-verdrag (in het Engels).
Verder is de Waddenzee onderdeel van het Natuurnetwerk Nederland. Samen met het Duitse en Deense deel staat de Waddenzee op de Werelderfgoedlijst (in het Engels). De duinen van de eilanden Texel en Schiermonnikoog zijn aangewezen als Nationaal Park.
Internationale bescherming wetlands
Nederland heeft in totaal ruim 1.000.000 hectare aan wetlands, zoals moerassen, vennen en veen- of plasgebieden. Voorbeelden hiervan zijn de Waddenzee, het IJsselmeergebied en de Biesbosch. Wetlands worden beschermd door het internationale Ramsar-verdrag (in het Engels). Het zijn ook Natura 2000-gebieden. Ze zijn daardoor beschermd door de Wet natuurbescherming.