Beroepskwalificaties: basis van het mbo

Kenmerken kwalificatiestructuur mbo

Kenmerken van de kwalificatiestructuur in het mbo zijn:

• Een kwalificatiedossier bestaat uit een of meer kwalificaties.
• Kwalificaties omschrijven de kennis en vaardigheden die nodig zijn om te starten in een beroep. Kwalificaties bestaan uit een basisdeel en een profieldeel. De profieldelen zijn voor een beroep(skwalificatie). Het basisdeel (de brede basis) is verplicht voor alle mbo-opleidingen en bestaat uit:
  • algemene beroepskennis van een bepaald beroep;
  • Nederlands;  en bij mbo niveau 4 ook Engels;
  • rekenen;
  • burgerschap.
• In aanvulling op kwalificaties zijn er keuzedelen. Keuzedelen zijn een verrijking die bovenop de kwalificatie komt. Keuzedelen zijn verplicht om een mbo-diploma te halen. Een student heeft een grote mate van vrijheid voor welke keuzedelen hij/zij kiest.
• Kwalificatie en een of meer keuzedelen samen vormen een mbo-opleiding.

Kwalificatiestructuur in beeld

Student kiest keuzedelen

Studenten zijn vrij om die keuzedelen te kiezen die ze willen volgen. Zo kunnen zij:

• hun kennis verbreden of  verdiepen;
• zich voorbereiden op hun vervolgopleiding;
• bij een opleiding op entree-niveau of op mbo niveau 2 de lesstof nog eens extra herhalen. Dit kan door een keuzedeel te volgen met extra uitleg of herhaling van het onderwerp.

Keuzedelen verplicht voor examen

Studenten leggen over keuzedelen examen af. Het examenresultaat van de keuzedelen telt sinds studiejaar 2020/2021 mee voor het diploma.

Er zijn ruim 500 kwalificaties en ruim 1000 keuzedelen. Alle kwalificaties en keuzedelen staan op de website van de Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB). 

Aanbod keuzedelen aanpassen op arbeidsmarkt

Mbo-scholen passen het aanbod van keuzedelen regelmatig aan. Zo kunnen de scholen en bedrijven snel op bijvoorbeeld actuele of regionale ontwikkelingen reageren. Scholen en bedrijven in een regio kunnen ook samen zelf ideeën voor de ontwikkeling van nieuwe keuzedelen indienen bij SBB. Daarmee kunnen zij inspelen op de regionale vraag naar bepaalde beroepen.

Doel beroepsgericht mbo

Mbo-scholen bepalen zelf hun onderwijsprogramma. Zij doen dit op basis van de kennis en vaardigheden zoals beschreven in de kwalificaties en keuzedelen. Het bedrijfsleven en de mbo-scholen bepalen samen de inhoud van de kwalificaties en keuzedelen.

Samen passen het bedrijfsleven en de mbo-scholen regelmatig de kwalificaties en keuzedelen aan, zodat de opleiding blijft aansluiten op de arbeidsmarkt. En studenten krijgen zo een opleiding naar de nieuwste inzichten en veranderingen binnen een beroep.