Aan welke eisen moet een (nieuwe) omroepvereniging voldoen?

Het Nederlandse publieke omroepbestel is een open bestel. Dit betekent dat iedereen een omroepvereniging kan oprichten en een erkenning kan aanvragen. De omroepvereniging moet dan wel aan eisen voldoen. Zo moet de omroep genoeg leden hebben en financieel gezond zijn. De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap beslist of een omroep een erkenning krijgt.

Eisen omroepvereniging

De Mediawet stelt een aantal eisen aan een omroepvereniging. Alleen als de omroep aan deze eisen voldoet, krijgt het een erkenning en zendtijd op de publieke omroep. De omroepvereniging moet:

• een godsdienstige, maatschappelijke of geestelijke stroming vertegenwoordigen;
• financieel gezond zijn en geen negatieve reserve hebben;
• minimaal 100.000 betalende leden hebben;
• leden de mogelijkheid geven om mee te praten over programma’s en andere activiteiten van de omroepvereniging;
• de leden moeten minimaal 16 jaar zijn en in Nederland wonen; 
• een lid moet minimaal € 8,50 lidmaatschap per jaar betalen.

Nieuwe omroepverenigingen (aspirant-omroepen) kunnen een voorlopige erkenning krijgen. Met die erkenning mogen ze programma’s uitzenden op de publieke omroep. Voor een voorlopige erkenning moet de aspirant omroep:

• minimaal 50.000 betalende leden hebben; 
• zich onderscheiden van de andere omroepen. Bijvoorbeeld door andere programma’s te maken of zich te richten op andere doelgroepen. Zo voegt de omroep iets toe aan de bestaande programmering.

De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap beslist of een omroep een erkenning krijgt. Voordat de erkenning (of voorlopige erkenning) wordt verleend, vraagt de minister eerst advies aan:

• de Raad voor Cultuur;
• het Commissariaat van de Media;
• de NPO.

Andere criteria naast lidmaatschappen

Lidmaatschap is tegenwoordig niet meer de enige manier waarop mensen hun betrokkenheid bij maatschappelijke zaken tonen. Het kabinet wil dat omroeporganisaties ook op andere manieren kunnen aantonen dat ze geworteld zijn in de samenleving. Er is daarom onderzoek gedaan om te zien welke andere criteria dit kunnen zijn. Het rapport Eenheid in Veelzijdigheid is op 25 september 2023 aangeboden aan minister Uslu.