Vrijstelling voor kartelafspraken

Algemene vrijstelling kartelverbod

Een afspraak tussen ondernemers is toegestaan, als deze bijdraagt aan economische of technische vooruitgang. Een redelijk deel van de voordelen van de samenwerking moeten voor de afnemer (klant) zijn. De afspraak mag niet verder gaan dan strikt nodig. En er moet ruimte blijven voor concurrentie. 

Op de website van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) staat meer informatie over samenwerking die niet in strijd is met het kartelverbod. Bijvoorbeeld richtlijnen over samenwerkingsafspraken bij duurzaam ondernemen en over samenwerken en ondernemen in de zorg.

Uitzonderingen op kartelverbod

Voor samenwerkende bedrijven die samen een klein marktaandeel hebben bestaat er de zogeheten bagatelvrijstelling. Bedrijven mogen kartelafspraken maken als:

• niet meer dan 8 bedrijven aan de afspraken meedoen, en
• ze samen een jaaromzet hebben van maximaal € 5.500.000 (als het om goederen gaat); of
• ze samen een netto jaaromzet hebben van maximaal € 1.100.000 (in alle andere gevallen).

Overschrijdt u of een andere partij een van deze grenzen? Dan mag u alleen nog kartelafspraken maken als:

• u samen niet meer dan 10% van het marktaandeel heeft;
• de kartelafspraak geen negatieve invloed heeft op de handel tussen lidstaten van de Europese Unie (EU).

De bagatelvrijstelling geldt niet als u afspraken maakt die de handel tussen lidstaten kan beperken. In dat geval gelden de Europese regels en zijn kartelafspraken verboden. Ook als u een gezamenlijk marktaandeel heeft van minder dan 10%.

De Europese regels zijn niet van toepassing als:

• uw gezamenlijk marktaandeel 5% of minder is;
• u een gezamenlijke totale omzet heeft van € 40 miljoen of minder.

In deze situatie zijn kartelafspraken alsnog toegestaan.

Groepsvrijstellingen kartelverbod

De volgende categorieën van afspraken zijn uitgezonderd van het kartelverbod:

Branchebeschermingsovereenkomst

Dit is een overeenkomst tussen de eigenaar van bijvoorbeeld een nieuw winkelcentrum en een ondernemer in dat winkelcentrum. De overeenkomst beschermt de winkelier tegen vestiging van nieuwe ondernemers in dezelfde branche.

Samenwerkingsovereenkomst in de detailhandel

Hier maken winkeliers afspraken over bijvoorbeeld marketing, gezamenlijke reclameacties en gezamenlijke inkoop.

Vrijstellingen Europees recht

Ook in het Europees recht bestaan vrijstellingen. Bijvoorbeeld voor onderzoek en ontwikkeling, technologieoverdracht en specialisatieovereenkomsten.