Overheid als marktpartij
Overheden concurreren regelmatig met bedrijven. Denk aan stadswachten die bedrijventerreinen beveiligen. Om concurrentievervalsing te voorkomen, moeten overheden zich aan gedragsregels houden.
Gedragsregels voor de overheid
De Wet Markt en Overheid (waarmee de mededingingswet is gewijzigd) bevat 4 gedragsregels. Deze regels gelden voor de hele overheid.
Doorberekening kosten
Overheden moeten alle kosten die zij maken voor een dienst doorberekenen in de prijs. Onderhoudt een gemeentelijke plantsoenendienst ook particuliere tuinen? Dan moeten de overheden de kosten van dat particuliere onderhoud volledig in rekening brengen bij de eigenaren van de particuliere tuinen.
Bevoordelingsverbod
Overheden mogen hun eigen overheidsbedrijven niet bevoordelen boven concurrerende bedrijven. Bijvoorbeeld door goedkope tarieven aan te bieden.
Gegevensgebruik
Overheden mogen de gegevens waarover ze beschikken niet opnieuw gebruiken voor andere activiteiten. Dat mag alleen als andere organisaties of bedrijven ook (onder dezelfde voorwaarden) over de gegevens kunnen beschikken. Gebruikt een gemeente bijvoorbeeld de gemeentelijke basisregistratie om een commerciële mailing te versturen? Dan mag dat alleen als zij die gegevens onder dezelfde voorwaarden aan anderen beschikbaar stelt. Ondernemingen kunnen zo op gelijke voet met de overheid concurreren.
Functiescheiding
Heeft een overheid bij bepaalde diensten een bestuurlijke rol, en voert zij die diensten ook zelf uit? Dan mogen niet dezelfde personen betrokken zijn bij zowel het bestuur als de uitvoering. De gemeenteambtenaar die de aanvraag voor een kapvergunning behandelt, kan niet tegelijkertijd kapwerkzaamheden aanbieden aan particulieren. Als een overheid goederen of diensten op de markt aanbiedt, dan moet zij zich aan deze gedragsregels houden. Dit is bijvoorbeeld het geval als de gemeente haar sportzaal verhuurt.
Als een overheid goederen of diensten op de markt aanbiedt, dan moet zij zich aan deze gedragsregels houden. Dit is bijvoorbeeld het geval als de gemeente haar sportzaal verhuurt. Of als ze de groenvoorziening bij particulieren onderhoudt.
Uitzonderingen op de gedragsregels mededinging
De gedragsregels gelden voor overheden die economische activiteiten verrichten. Zelf, of via hun overheidsbedrijven. Hierop zijn wel een aantal uitzonderingen. In de Handreiking Wet Markt en Overheid staan deze uitzonderingen beschreven.
Aan de hand van een 'beslisboom' en door 9 vragen te beantwoorden kunnen overheden nagaan of de Wet Markt en Overheid op hen van toepassing is. De Handreiking Wet Markt en Overheid is een praktische gids voor overheden die met deze wet te maken krijgen.
Toezicht naleven gedragsregels mededinging
De gedragsregels uit de Wet Markt en Overheid staan in de Mededingingswet. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) houdt toezicht op de naleving van deze gedragsregels.
Klachten over oneerlijke concurrentie overheid
Vinden ondernemers dat de overheid oneerlijk concurreert en zich niet aan de gedragsregels houdt? Dan kunnen zij een klacht indienen bij de organisatie waar zij problemen mee hebben. Ook kunnen zij met hun klacht over oneerlijke concurrentie terecht bij de ACM. De ACM kan dan een onderzoek instellen naar concurrentievervalsing. Stelt de ACM vast dat de wet wordt overtreden? Dan kan zij een boete opleggen voor elke dag dat de wet wordt overtreden.
Rutte III: voorkomen ongewenste concurrentie tussen overheden en private partijen
Het kabinet wil oneigenlijke en ongewenste concurrentie tussen overheden en private partijen voorkomen. De algemeen belang bepaling de Wet Markt en Overheid wordt daarom aangescherpt. Dit staat in het regeerakkoord ‘Vertrouwen inde toekomst’.