Discriminatie en geweld tegen lhbtiq+ personen tegengaan

Discriminatie en geweld tegen lhbtiq+ personen nemen toe

Discriminatie en geweld tegen lhbtiq+ personen nemen toe. In 2023 werden Pride-vlaggen vernield en het Internationaal Homomonument in Den Haag werd beklad met discriminerende leuzen.

In 2022 had een derde van alle aangiftes van discriminatie te maken met seksuele geaardheid. Ruim 1 op de 10 lhbtiq+ personen heeft weleens lichamelijk of seksueel geweld meegemaakt. Bij transgender en intersekse personen is dat zelfs 17% en 22%. Schelden, intimidatie en geweld tegen lhbtiq+ personen is sterk toegenomen. Dat blijkt uit het Nationaal Programma tegen Discriminatie en Racisme uit 2023. 

Lhbtiq+ personen wijken af van de norm

Geweld en intimidatie tegen lhbtiq+ personen komt vaak door hardnekkige ideeën over hoe vrouwen en mannen zich moeten gedragen of eruit moeten zien (stereotypen). Als personen afwijken van die gendernormen, kan dit tot irritatie of zelfs boosheid leiden. Bijvoorbeeld mannen of vrouwen die zich heel opvallend kleden of als mensen van hetzelfde geslacht hand in hand lopen.

De Rijksoverheid wil discriminatie en geweld tegen lhbtiq+ personen tegengaan. Onder meer door bewustwording van stereotypering, door discriminatie en intimidatie strafbaar te maken en door gelijke behandeling aan te moedigen. 

Maatregelen tegen geweld tegen lhbtiq+ personen

Het kabinet neemt maatregelen tegen intimidatie en geweld tegen lhbtiq+ personen. Bijvoorbeeld:  

• Veilige straten, parken en andere publieke ruimten
  De Rijksoverheid moedigt gemeenten aan om de openbare ruimte veiliger te maken met het programma Regenboogsteden. (Zie ook de paragraaf over Regenboogsteden hieronder.)
   

• Seksuele intimidatie in het openbaar is strafbaar
  In de nieuwe Wet seksuele misdrijven is seksuele intimidatie strafbaar geworden. Ook is bij aangifte van aanranding of verkrachting geen bewijs meer nodig dat het slachtoffer is gedwongen.
   
• Voorstellen voor zwaardere straffen op geweld door discriminatie
  Er is een wetsvoorstel ingediend voor het invoeren van een strafverhoging voor elk geweldsdelict dat vanuit discriminatie gepleegd. Het wetsvoorstel Strafverhoging discriminatoir gemotiveerde geweldsdelicten moet nog worden behandeld.
   

• Geweld verminderen tegen jongeren (18-25 jaar) vanwege hun seksuele oriëntatie of gender
  De Rijksoverheid geeft subsidie aan Act4Respect. Die organisatie bestrijdt geweld tegen mensen op basis van seksuele geaardheid, genderidentiteit of genderexpressie of geslachtskenmerken.
   
• Sociale veiligheid lhbtiq+ vluchtelingen en migranten verbeteren 
  De Rijksoverheid geeft subsidie aan Verandering van Binnenuit. Die alliantie zet zich in voor gelijkheid, veiligheid, en acceptatie van lhbtiqa+ personen, vooral in meer gesloten gemeenschappen zoals geloofsgemeenschappen.
   

• Stereotypen over mannelijkheid ter discussie stellen
  De Rijksoverheid geeft onder andere subsidie aan Emancipator. Die organisatie wil gewelddadige mannelijkheid voorkomen en mannen helpen bevrijden uit traditionele mannelijke rolpatronen. 

Meer maatregelen voor de veiligheid van lhbtiq+-personen staan op Emancipatienota.nl.

Maatregelen tegen discriminatie van lhbtiq+ personen

De Rijksoverheid neemt maatregelen om discriminatie van lhtbiq+ personen tegen te gaan: 

• Proef met discriminatierechercheurs
  Bij sommige politiebureaus helpen discriminatierechercheurs hun collega’s bij aangiftes waarbij mogelijk sprake is van discriminatie. Als een slachtoffer van geweld zich meldt, kan zo’n rechercheur bij het onderzoek mogelijk beter bepalen of er ook sprake is van bijvoorbeeld racisme. De Rijksoverheid geeft geld voor deze pilot met speciale rechercheurs van het Expertise Centrum Aanpak Discriminatie Politie (ECAD-P) tot medio zomer 2025. De proef kwam er op verzoek van de Tweede Kamer, na een motie in 2019.
   

• Politie in opleiding krijgt les over discriminatie
  Politieagenten krijgen op de Politieacademie meer les over discriminatie. Bijvoorbeeld over de gevolgen voor slachtoffers, de wetten en regels over discriminatie en over discriminatie bij de politie. 
   
• Aangifte doen bij lhbtiq+ politieagenten 
  Lhbtiq+ agenten van het team Roze in Blauw kunnen lhbtiq+ personen helpen als zij aangifte willen doen van discriminatie of mishandeling.
   
• Vertrouwenspersoon voor lhbtiq+ vluchtelingen
  Lhbtiq+ asielzoekers in opvanglocaties zijn vaak bang voor geweld en discriminatie om hun geaardheid. Zij kunnen terecht bij een lhbtiq+ vertrouwenspersoon. Dit hebben het Centraal Orgaan Asielzoekers (COA) en COC Nederland vastgelegd in een convenant. 
   

• Lhbtiq+ ambtenaren bij de overheid
  Lhbtiq+ personen bij de overheid hebben het Dutch Government Pride Platform opgericht. Doel van het platform is een veilig en prettig klimaat voor alle lhbtiq+ personen op de werkvloer.
   

• Voorlichting over seksualiteit en seksuele diversiteit op scholen
  De Rijksoverheid betaalt lesmateriaal voor scholen over seks,  seksuele weerbaarheid en seksuele genderdiversiteit. Voor een overzicht van lesmaterialen en methoden over seksuele diversiteit, zie de Kennisbank van Stichting School & Veiligheid. 

Meer maatregelen voor gelijke rechten van lhbtiq+ personen staan op Emancipatienota.nl.

Aandacht voor lhbtiq+ veiligheid in Regenboogsteden

Een aantal regenbooggemeenten maakt werk van de aanpak van geweld tegen lhbtiq+ personen op straat. Bijvoorbeeld met veilige ontmoetingsplaatsen voor lhbtiq+ jongeren. Of ze geven voorlichting op scholen, bij sportverenigingen en ziekenhuizen over gelijke rechten voor lhbtiq+ personen. 

In gemeenten die meedoen aan het programma melden lhbtiq+ personen het eerder als ze op straat lastig gevallen worden. Daardoor weten die gemeenten beter welke lhbtiq+ personen worden bedreigd en op welke plekken. En kunnen lhbtiq+ personen eerder hulp krijgen. Dat bleek uit de Evaluatie programma Regenboogsteden uit 2022. 

Gemeenten die meedoen aan het programma Regenboogsteden krijgen geld van de Rijksoverheid voor emancipatie van lhbtiq+ personen. Het programma Regenboogsteden is verlengd tot en met 2026. Er zijn ook gemeenten die zichzelf regenbooggemeente noemen, maar niet meedoen aan het programma. 

Veilige scholen voor lhbtiq+ personen

Lhbtiq+ leerlingen en docenten voelen zich soms niet veilig om op school uit te komen voor hun seksuele oriëntatie of genderidentiteit. De overheid wil dat scholen een veilig schoolklimaat bieden, bijvoorbeeld door:
 

• Lhbtiq+ jongeren weerbaarder maken
  De overheid geeft subsidie aan leerlingen en leraren die op scholen opkomen voor lhbtiq+ personen en samenwerken in  de Gender & Sexuality Alliances (GSA). Lhbtiq+ personen voelen zich op scholen met GSA-leerlingen vaker geaccepteerd en spijbelen minder, zo bleek uit onderzoek van GSA in 2018. 
   
• Aandacht voor seksuele en genderdiversiteit in het beroepsonderwijs
  Mbo’s geven sinds 2021 in de lessen burgerschap aandacht aan seksuele en genderdiversiteit. In het basis- en voortgezet onderwijs is dit al langer verplicht.
   
• Discriminatie op basis seksuele gerichtheid strafbaar
  Sinds 2023 is discriminatie op grond van seksuele gerichtheid strafbaar geworden. Dat is toegevoegd aan het verbod op discriminatie in artikel 1 van de Grondwet.