Resultaten uitvoeringstoetsen hersteloperatie kinderopvangtoeslag naar de Tweede Kamer
De afgelopen maanden zijn een aantal mogelijke verbetermaatregelen voor de hersteloperatie van de kinderopvangtoeslagaffaire onderzocht op uitvoerbaarheid. De resultaten van deze uitvoeringstoetsen heeft staatssecretaris De Vries van Financiën (Douane en Toeslagen) naar de Tweede Kamer gestuurd.
De mogelijke verbetermaatregelen kwamen voort uit de herijking die de Rijksoverheid heeft uitgevoerd samen met de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG). Over de uitkomst van deze herijking is de Tweede Kamer in december geïnformeerd. Toen was al duidelijk dat er geen fundamentele aanpassingen aan het herstelproces mogelijk zijn. Wel is gekeken naar mogelijkheden om te zorgen dat ouders beter ondersteund worden bij hun herstel.
Meer en eerder persoonlijk contact
De in het najaar uitgevoerde herijking heeft duidelijk gemaakt dat ouders behoefte hebben aan meer erkenning en verbinding in het herstelproces. De afgelopen maanden is met uitvoeringstoetsen gekeken of en hoe dat mogelijk is. Hier is de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT) samen met de gemeenten mee aan de slag gegaan.
Staatssecretaris De Vries: “We zien dat ouders meer behoefte hebben aan persoonlijk contact. De verbeteringen die we gaan doorvoeren maken het proces persoonlijker en meer toegespitst op de behoeften van gedupeerde ouders. Ondertussen blijven we werken aan het herstel van alle gedupeerde ouders en blijven we zoeken naar mogelijkheden om het herstelproces beter te maken. Dat doen we samen met ouders en met gemeenten.”
Ondersteuning door gemeenten
Gemeenten krijgen de mogelijkheid om ouders in schrijnende gevallen voorrang te geven bij UHT. Ook zal UHT een team inrichten waar gemeenten terecht kunnen met specifieke vragen over het bijstaan van gedupeerden.
Gemeenten gaan ouders meer persoonlijke ondersteuning bieden bij het doorlopen van het herstelproces, als ouders dat willen. Bijvoorbeeld door samen de brieven van UHT en SBN door te nemen en de impact daarvan op hun situatie te bespreken. Gemeenten staan daarbij naast de ouder. UHT gaat samen met gemeenten gesprekken voeren met ouders in het kader van de integrale beoordeling van hun dossier (een driegesprek).
De uitvoeringstoetsen hebben laten zien dat het niet mogelijk is dat gemeenten het eerste aanspreekpunt worden voor ouders. Daarvoor moeten de gemeenten weten wanneer een ouder precies aan de beurt is en deze informatie is er op dit moment niet.
Verdere verbetermaatregelen hersteloperatie
Een aantal verbetermaatregelen zijn inmiddels in gang gezet. Zo krijgen mensen die evident niet gedupeerd zijn door de toeslagenaffaire (bijvoorbeeld omdat ze geen kinderen hebben of nooit kinderopvangtoeslag hebben ontvangen) een verkort beoordelingsproces zodat het proces eerder is afgesloten.
Naast de reeds genoemde maatregelen worden er nog een ander aantal verbeteringen doorgevoerd in het herstelproces, bijvoorbeeld:
- Ouders krijgen beter en vaker informatie over wat ze kunnen verwachten in het herstelproces.
- De mogelijkheden voor een online ouderportaal worden onderzocht. In zo’n portaal kunnen ouders persoonlijke informatie over hun herstelproces terugvinden, bijvoorbeeld over de actuele status.
- Er komt vaker persoonlijk contact over de uitslag van de eerste toets en de vervolgstappen.
- Met ouders die de eerste toets hebben gehad maar voor wie het eerstvolgende contactmoment nog verder weg is dan drie maanden, neemt UHT contact op. De ouder krijgt dan informatie over de status van het persoonlijke herstelproces. Ook wordt gekeken of de ouder behoefte heeft aan persoonlijke ondersteuning vanuit de gemeente en is er ruimte voor het beantwoorden van eventuele openstaande vragen.
- Ouders met meerdere ernstige problemen kunnen in aanmerking komen voor een speciaal traject met intensieve begeleiding. Op dit moment krijgt een tiental gezinnen al deze ondersteuning.
- Ook worden ervaringsdeskundige ouders ingezet zodat zij ondersteuning kunnen bieden aan andere gedupeerden. Dit gebeurt onder meer door de lotgenotenlijn.
- Veel ouders hebben aangegeven dat ze een vaststellingsovereenkomst willen sluiten met de overheid om hun financieel herstel af te ronden. Op korte termijn begint een praktijkproef met een kleine groep gedupeerde ouders.