Nederlands beleid over Israël en Palestijnse Gebieden

Nederland steunt een tweestaten-oplossing

Het Israëlisch-Palestijnse conflict is al decennia gaande. Iedere uitbarsting van geweld laat zien hoe belangrijk het is om een duurzame oplossing te vinden. Nederland is voorstander van een tweestaten-oplossing: naast een veilig Israël moet er ook een onafhankelijke, democratische en levensvatbare Palestijnse staat komen.

Hoe ziet een tweestaten-oplossing eruit?

Voor een tweestaten-oplossing moeten Israël en de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) een vredesakkoord bereiken. Voor Nederland zijn de grenzen zoals die op 4 juni 1967 (voor de Zesdaagse Oorlog) zijn opgesteld het uitgangspunt. Hierin bestaat de toekomstige Palestijnse staat uit de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever, inclusief Oost-Jeruzalem.

Garanties en onderhandelingen

Voor een tweestaten-oplossing zijn goede afspraken nodig. Er moeten garanties zijn voor de veiligheid van Israël en de toekomstige Palestijnse staat. Ook zijn gesprekken nodig over Jeruzalem en het vluchtelingenvraagstuk. Veel (kinderen van) Palestijnen zijn gevlucht sinds de Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948 uit het gebied dat nu Israël is. Deze mensen wonen in vluchtelingenkampen in de Gazastrook, op de Westelijke Jordaanoever en in landen om Israël heen.

Israëlische nederzettingen

De Israëlische nederzettingen in de bezette Palestijnse Gebieden zijn in strijd met het internationaal recht en vormen een bedreiging voor het vredesproces. Net als veel andere landen spreekt Nederland Israël daar consequent op aan, bijvoorbeeld in de diplomatieke gesprekken die Nederland heeft met Israël.

Internationale relaties

Nederland heeft een brede relatie met Israël, bijvoorbeeld op het gebied van economie en handel. Ook heeft Nederland goede relaties met de Palestijnse Autoriteit. Nederland wil de situatie in de Palestijnse Gebieden verbeteren. De Nederlandse ontwikkelingssamenwerking in de Palestijnse Gebieden is gericht op het versterken van de rechtsstaat en samenwerking op het gebied van water en economische ontwikkeling. Nederland hoopt hierdoor ook een bijdrage te leveren aan een definitieve oplossing van het conflict.

Nederland veroordeelt de terreuraanval van Hamas

Hamas pleegde op 7 oktober 2023 een terroristische aanval in Israël, waarbij ongeveer 1.200 doden vielen en ongeveer 250 mensen werden gegijzeld. Slachtoffers zijn gemarteld en verkracht. Nederland veroordeelt de terroristische aanval scherp, en vindt dat gegijzelden onmiddellijk en onvoorwaardelijk moeten worden vrijgelaten. Het kabinet leeft mee met de slachtoffers, nabestaanden en alle mensen die geraakt zijn door de aanslagen of die onzeker zijn over het lot van hun dierbaren.

Israël heeft recht op zelfverdediging

Nederland steunt het recht op zelfverdediging van Israël. Het land mag zich verdedigen tegen Hamas binnen de grenzen van het internationaal recht. Dat betekent dat geweld ter zelfverdediging:

1. noodzakelijk moet zijn. De acties van Israël moeten nodig zijn om de gewapende aanval en dreiging van Hamas te stoppen.
2. proportioneel moet zijn. De tegenaanval van Israël moet dus naar aard, omvang en intensiteit in verhouding staan tot de oorspronkelijke gewapende aanval en voortdurende dreiging van Hamas.

Om de vraag te beantwoorden of zelfverdediging noodzakelijk en proportioneel is, is er volgens Nederland onafhankelijk onderzoek nodig. Nederland vindt dat Israël actief duidelijk moet maken hoe het zorgt dat de zelfverdediging noodzakelijk en proportioneel blijft.

Nederland veroordeelt alle schendingen van het humanitair oorlogsrecht

Nederland veroordeelt alle schendingen van het humanitair oorlogsrecht. Het maakt niet uit wie de schending begaat. Het humanitair oorlogsrecht begrenst de middelen en manieren van oorlogvoering en beschermt personen die niet (of niet meer) meedoen aan de gewapende strijd. Denk aan burgers of gewonde strijders. Het bevorderen van de ontwikkeling van de internationale rechtsorde is een vast onderdeel van het Nederlandse buitenlandbeleid. Dit staat in artikel 90 van de Nederlandse Grondwet.

Nederland veroordeelt de aanval van terroristische organisatie Hamas scherp. De aanval van Hamas bestond uit doelgerichte moordpartijen en raketaanvallen op Israëlische steden, en daarbij werd geen verschil gemaakt tussen militaire doelen en burgers. Burgers werden gebruikt als menselijk schild.

Nederland wil ook dat Israël zich aan het internationaal recht houdt, vooral aan het humanitair oorlogsrecht. Dat betekent bijvoorbeeld dat de burgerbevolking in de Gazastrook zoveel mogelijk moet worden beschermd. Daarom roept het Israël op zich aantoonbaar terughoudend te gedragen. Het humanitair oorlogsrecht is gebaseerd op een evenwicht tussen humanitaire overwegingen en militaire noodzaak. Lees meer over het humanitair oorlogsrecht.

Onderzoek naar schendingen

In eerste instantie is het aan Israël om onderzoek te doen naar mogelijke schendingen van het humanitair oorlogsrecht. Als blijkt dat Israël dit niet kan of wil doen, kunnen verantwoordelijke personen internationaal strafrechtelijk vervolgd worden. Op dit moment doet het Internationaal Strafhof onderzoek naar alle betrokken partijen bij het conflict.

Nederland steunt dit onafhankelijke onderzoek en maakte € 3 miljoen extra vrij voor versterking van de onderzoekscapaciteit van het Internationaal Strafhof.

Beide partijen moeten burgers beschermen en humanitaire hulp toelaten

Het geweld sinds 7 oktober 2023 raakt onschuldige Palestijnen en Israëliërs en in toenemende mate ook de bredere regio waaronder Libanon. Nederland roept iedere partij bij het conflict op zich te houden aan het humanitair oorlogsrecht, dat burgers, medisch personeel en humanitaire hulpverleners beschermt. Dat is nodig om burgerslachtoffers te voorkomen en snel meer humanitaire hulp mogelijk te maken en te faciliteren.

Nederland maakt zich ernstige zorgen over de zeer slechte situatie voor onschuldige burgers in Gaza. Er is dringend vraag naar water, voedsel, medicijnen en brandstof. Nederland roept op tot snelle en ongehinderde toegang voor humanitaire hulp. Nederland heeft richting de betrokken partijen en binnen de Europese Unie en Verenigde Naties de noodzaak voor humanitaire hulp uitgesproken. En blijft dit ook doen.

Nederland steunt de Palestijnse Gebieden via humanitaire hulp en ontwikkelingshulp

Nederland blijft de Palestijnse Gebieden steunen met humanitaire hulp en ontwikkelingshulp. Hiermee stoppen zet de stabiliteit op de Westelijke Jordaanoever verder onder druk, en dat heeft ook gevolgen voor de veiligheid van Israël en de regio. Nederland heeft sinds 7 oktober ruim € 71 miljoen extra vrij gemaakt voor humanitaire hulp.

Nederland wil verdere regionale escalatie voorkomen

De aanhoudende beschietingen op Israël vanuit Libanon, Iran, Syrië, Irak en Jemen, en de tegenaanvallen van Israël daarop, waaronder het offensief in Libanon, zijn zorgelijk. Nederland zet zich diplomatiek actief in om verdere regionale escalatie te voorkomen en staat in nauw contact met betrokken landen in de regio.

Het kabinet over reacties in Nederland

Het Israëlisch-Palestijnse conflict roept sterke gevoelens op, ook in Nederland. De hartverscheurende beelden uit Israël en Gaza maken op veel mensen diepe indruk. De Nederlandse overheid zet breed in op het voorkomen en verminderen van maatschappelijke spanningen en tegenstellingen tussen groepen (polarisatie). Het kabinet begrijpt de sterke gevoelens en deelt de ernstige zorgen over de situatie zoals die zich door de jaren heen heeft ontwikkeld.