Hoe bescherm ik mijn intellectuele eigendomsrechten?

In de intellectuele eigendomswetten staat welke rechten u heeft als houder van een intellectueel eigendomsrecht. Maakt een ander misbruik van uw beschermde idee of ontwerp? Dan moet u hier zelf stappen tegen ondernemen.

Inbreuk op intellectuele eigendom

Ontdekt u dat iemand anders gebruik maakt(e) van uw uitvinding, creatie of merk? En u heeft hiervoor geen toestemming (octrooilicentie) gegeven? Dan bepaalt de rechter of er sprake is van inbreuk op uw intellectueel eigendom.

Stappen tegen inbreuk op intellectueel eigendom

Als een ander inbreuk maakt op uw intellectueel eigendomsrecht (IE-recht) moet u zelf stappen ondernemen. Dit kan door de ander aan te spreken. Samen kunt u dan een oplossing zoeken.

Komt u er niet uit? Dan moet u naar de rechter. In een kort geding kunt u bijvoorbeeld een verbod op de inbreuk vragen. U kunt ook vragen uw goederen terug te halen of te vernietigen. Ook kunt u schadevergoeding of een deel van de winst eisen of de gegevens van afnemers vragen.

Handhaving intellectuele eigendomsrechten

Een civiele procedure biedt u als houder van IE-recht de mogelijkheid om uw rechten te handhaven. Dit staat onder andere in de Richtlijn 2004/48 voor handhaving van intellectuele eigendomsrechten. En het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering. Hierin staan regels voor de handhaving van intellectuele eigendomsrechten. U kunt bijvoorbeeld:

• een kort geding aanspannen;
• beslag laten leggen op inkomsten of goederen.

Controle door de douane en IE-rechten

Denkt u dat iemand aan de buitengrenzen van Nederland of de EU uw IE-recht(en) schendt? Dan kunt u de douane vragen om hier tegen op te treden. Maar dan moeten de goederen zich onder douanetoezicht of douanecontrole bevinden.

Als de douane uw verzoek goedkeurt en bij controle de goederen ontdekt, kan de douane deze tegenhouden. De douane stelt u daarna in staat om te controleren of iemand uw rechten schendt. U kunt dan zelf stappen ondernemen.

Op de site van de Belastingdienst staat meer over de rol van de douane bij intellectueel eigendomsrecht.

Handhaving IE-recht volgens het strafrecht

Het uitgangspunt in Nederland is dat partijen hun geschillen civielrechtelijk regelen. Strafrechtelijke handhaving geldt als uiterste middel (ultimum remedium). Strafrechtelijke handhaving bij Intellectueel Eigendom is bijvoorbeeld mogelijk in geval van:

• bedreiging van de volksgezondheid;
• grootschalige namaak en piraterij;
• aanwijzingen van betrokkenheid van criminele organisaties.

De strafrechtelijke handhaving is de verantwoordelijkheid van het Openbaar Ministerie (OM) en de FIOD.