Hoe verloopt het aanvragen van asiel?

Een asielzoeker vraagt asiel aan door de (persoonlijke) situatie in zijn eigen land. Een asielzoeker krijgt een verblijfsvergunning als hij te vrezen heeft voor oorlog, doodstraf of executie, marteling of een andere onmenselijke of vernederende behandeling in het land van herkomst. Deze beslissing neemt de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).

Registreren asielzoeker

Een vreemdeling die in Nederland asiel aanvraagt, moet zich melden bij het aanmeldcentrum (AC) van de IND in Ter Apel. Daar zit de Afdeling Vreemdelingenpolitie, Identificatie en Mensenhandel (AVIM). De AVIM registreert de persoonlijke gegevens, zoals naam, geboortedatum en nationaliteit. Ook neemt de AVIM vingerafdrukken af bij alle nieuwkomers.

De AVIM is onderdeel van de nationale politie en te bereiken via het algemene nummer van de politie: 0900-8844.

Aanmelden asielzoeker

In het aanmeldcentrum ondertekent de asielzoeker zijn asielaanvraag. Met de IND volgt een gesprek om zijn identiteit, nationaliteit en reisroute vast te stellen.

Na de aanmelding bepaalt de IND welke procedure van toepassing is. In sommige gevallen geldt er een snellere procedure.

De IND bekijkt ook of iemand al in een ander land is geregistreerd. Een asielzoeker moet namelijk zijn procedure doorlopen in het land waar hij het eerst is geregistreerd. Dit is volgens afspraken in de Europese Unie (EU). Dit heet de Dublin-verordening.

Rust- en voorbereidingstijd

De asielzoeker krijgt onderdak. Dit regelt het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). Daarnaast krijgt hij hulp van een advocaat en wordt hij medisch onderzocht. Ook plant de IND de asielprocedure in. Om bij te komen van zijn reis, krijgt een asielzoeker minstens 6 dagen de tijd tijdens de zogenaamde rust- en voorbereidingstijd. Daarna start de echte asielprocedure.

Algemene asielprocedure (AA)

De asielzoeker doorloopt de algemene asielprocedure bij de IND. Deze procedure duurt maximaal 8 dagen. Hierin doet de asielzoeker zijn verhaal en beoordeelt de IND zijn aanvraag.

Verlengde asielprocedure

Soms kan de beoordeling niet binnen 8 dagen, omdat er meer tijd nodig is voor onderzoek. De asielzoeker komt dan in de verlengde asielprocedure.

Beslissing asielaanvraag

Een asielzoeker hoort binnen 6 maanden van de IND of hij een verblijfsvergunning krijgt. De IND kan deze termijn verlengen tot maximaal 15 maanden. Bijvoorbeeld als er meer onderzoek nodig is. In overleg met zijn advocaat kan de asielzoeker tegen deze beslissing in beroep gaan.

Snellere asielprocedure

Er geldt een snellere procedure als:

• een andere lidstaat van de EU verantwoordelijk is voor de behandeling van de asielaanvraag (Dublin-verordening);
• de asielzoeker al bescherming in een andere lidstaat heeft gevonden;
• de asielzoeker uit een veilig land komt.

De asielzoeker krijgt dan geen rust- en voorbereidingstijd en er is maar 1 gesprek met de IND. In dat gesprek kan hij aangeven waarom hij niet naar een andere lidstaat kan. Of waarom zijn land voor hem toch niet veilig is.
De IND neemt in deze procedures snel een beslissing. Als de asielzoeker uit een veilig land komt, moet hij Nederland onmiddellijk verlaten.

Tijdelijke verblijfsvergunning

Krijgt de asielzoeker een verblijfsvergunning? Dan is dat eerst een tijdelijke vergunning die 5 jaar geldig is. Op dat moment krijgt hij verschillende rechten en plichten. Zo heeft hij recht op:

• huisvesting;
• sociale voorzieningen;
• toegang tot integratieprogramma’s;
• toegang tot werk. 

Ook moet hij een inburgeringsexamen afleggen.

Verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd

Na 5 jaar bekijkt de IND of een asielzoeker nog steeds bescherming nodig heeft. En of hij het inburgeringsexamen met succes heeft afgelegd. Is dat het geval? Dan krijgt de asielzoeker een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd. Hij mag dan de rest van zijn leven in Nederland blijven wonen. Maar als hij een ernstig misdrijf pleegt, kan de vergunning weer worden ingetrokken.

Afwijzing asielaanvraag

Bij een negatieve beslissing moet de asielzoeker Nederland verlaten. Dit gebeurt eventueel onder begeleiding van de Dienst Terugkeer en Vertrek (DTenV).

Bekijk de infographic voor een overzicht van de asielprocedure.