Nederlands Herstel- en Veerkrachtplan

Gezamenlijke aanpak EU-landen voor herstel na coronacrisis

De EU-lidstaten besloten tot een gezamenlijke aanpak om te herstellen van de coronacrisis en de energiecrisis. Daarom is de Herstel- en Veerkrachtfaciliteit opgericht. Dit is een tijdelijk middel waarmee de EU subsidies en leningen aan EU-landen kan geven. De nationale plannen moeten vóór augustus 2026 klaar zijn. De Herstel- en Veerkrachtfaciliteit is onderdeel van NextGenerationEU (europa.eu). Dit helpt landen om te herstellen van  de coronacrisis.

Nederland ontvangt geld in delen

EU-landen ontvangen het geld in delen. Hiervoor dienen ze betaalverzoeken in bij de Europese Commissie. Nederland dient in totaal 5 betaalverzoeken in, waarvan het 1e in mei 2024. Dit betaalverzoek heeft een waarde van € 1,3 miljard en is goedgekeurd door de Europese Commissie.

Voor elk betaalverzoek moeten landen bewijzen dat de afgesproken doelen van maatregelen in hun HVP zijn behaald. Ook moeten zij verklaren dat hierbij de financiële belangen van de EU zijn beschermd. Dit betekent dat er geen sprake is geweest van fraude, corruptie, belangenverstrengeling en dubbele financiering.

Inhoud Nederlands plan

Dit plan voldoet aan de eisen die de EU heeft gesteld. Zo besteed Nederland 55% aan klimaatdoelstellingen, en gaat 26% naar digitalisering. Ook draagt het plan bij aan adviezen die Nederland heeft ontvangen van de EU. In totaal bestaat het HVP uit 6 thema’s:

• de groene transitie: bijvoorbeeld natuurherstel via Programma Natuur, of Wind op Zee ;
• de digitale transformatie: onder andere via laptops voor leerlingen en digitalisering van de overheid;
• duurzaam en betaalbaar wonen: door woningen te bouwen, en afspraken te maken met provincies en gemeenten over het aantal betaalbare nieuwbouwwoningen;
• verbeteren van de arbeidsmarkt, pensioenen en onderwijs: bijvoorbeeld door het pensioenstelsel te hervormen en leerlingen in hun eindexamenjaar te ondersteunen;
• versterken van de gezondheidszorg door de IC-capaciteit van ziekenhuizen te vergroten;
• aanpak van belastingontwijking en witwassen, onder andere door het anti-witwasbeleid. 

Minder afhankelijk van fossiele brandstoffen uit Rusland door REPowerEU

Met REPowerEU moeten EU-lidstaten minder afhankelijk worden van fossiele brandstoffen uit Rusland. En om de overstap naar een duurzaam energiesysteem te versnellen. Denk hierbij aan maatregelen om:

• energie te besparen;
• meer verschillende soorten energiebronnen te gebruiken; 
• en de overgang naar hernieuwbare energie te ondersteunen. 

Nederland krijgt voor deze maatregelen € 735 miljoen extra, omdat ze bijdragen aan REPower EU. Het totale bedrag van het Nederlandse HVP komt hiermee op € 5,4 miljard.

Om het extra geld te krijgen, hebben EU-landen hun plannen aangepast. Nederland heeft het REPowerEU hoofdstuk uitgebreid door de Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing te verhogen. Nederland heeft hervormingen toegevoegd om het gebruik van het elektriciteitsnet efficiënter te maken. In totaal draagt meer dan de helft van het Nederlandse plan bij aan REPowerEU. Op 17 oktober 2023 heeft de Raad het herziene Nederlandse plan goedgekeurd. Naast de uitbreiding van het REPowerEU hoofdstuk zijn een paar maatregelen gewijzigd.

Waar het geld naartoe gaat

In de top 100 lijst van eindontvangers staat waar het geld uit het HVP naar toe gaat.