Voordeel handelsafspraken voor Nederland

Regels voor handel

Binnen de EU gelden de regels van de interne markt. Voor de handel met landen buiten de EU gelden de regels van de Wereldhandelsorganisatie (WTO). En in handelsverdragen die de EU heeft afgesloten, staan afspraken met derde landen die verder gaan. Bijvoorbeeld over:

• verbeterde markttoegang; 
• de naleving van arbeidsrechten;
• klimaat. 

Belang handelsbeleid

De Nederlandse economie profiteert van internationale handel. De handel levert bijvoorbeeld 2,4 miljoen banen op. Het kabinet is voorstander van een open wereldeconomie. Het kabinet zet zich in voor internationale regels en handelsverdragen om de handel te bevorderen. 
De EU onderhandelt met derde landen over akkoorden. Nederland draagt daar als 1 van de 27 EU lidstaten aan bij. 
Nederland is daarnaast actief op het terrein van handelsbevordering, zoals:

• handelsmissies organiseren; 
• bedrijven informeren;
• bedrijven assisteren bij internationale handel.

Export levert 254 miljard per jaar op

Nederland heeft een open economie die afhankelijk is van internationale handel:  

• Met export verdiende Nederland in 2020 € 254 miljard. Dat is een derde van wat de economie in 1 jaar produceert (het zogenoemde bruto binnenlands product of bbp). 
• De export van goederen en diensten leverde in 2020 2,4 miljoen banen. Dit is meer dan 30% van alle banen. 

Dat blijkt uit de publicatie Nederland Handelsland 2022: export, import en investeringen van het Centraal Bureau voor Statistiek (CBS).

Handel kwetsbaar door conflicten, heffingen en economische krimp

Levering van goederen en diensten tussen landen kan vertraging oplopen, duurder worden of stoppen door bijvoorbeeld:  

• Importheffingen of invoer- en uitvoerquota waarmee landen hun producten beschermen. 
• Uitbraken van ziekten bij mens en dier, zoals corona of varkenspest. 
• Sancties, zoals die ten aanzien van Russische olie vanwege de oorlog in Oekraïne.
• Handelsconflicten, zoals die tussen de Verenigde Staten en China. 
• Onzekerheid over regels voor in- en uitvoer, zoals bij de Brexit. 

EU gaat over de handelsregels en sluit handelsverdragen

De EU is verantwoordelijk voor de handelspolitiek. Namens de EU onderhandelt de Europese Commissie over handelsregels en handelsverdragen. Deze worden vastgesteld door de Raad, waarin de 27 EU lidstaten vertegenwoordigd zijn, en het Europees Parlement. Handelsverdragen (of handelsakkoorden) zijn overeenkomsten tussen 2 of meer landen of economische blokken zoals de EU. 

Nederland brengt de eigen handelsbelangen in bij de Raad van de Europese Unie (overleg van de EU lidstaten), de Europese Commissie (het dagelijks bestuur van de EU) en het Europees Parlement. 

De standpunten van het kabinet over voorstellen van de Europese Commissie over handel staan in een zogenoemd BNC fiche. Een voorbeeld van een fiche is die over de evaluatie van het EU handelsbeleid door de EU.

Wat kabinet wil met Europees handelsbeleid

Het kabinet wil dat de EU in het handelsbeleid: 

• economische weerbaarheid behoud
  Het kabinet wil dat inkomsten en banen uit export behouden blijven en vergroot worden. Om dat te doen moet de EU goed meekomen met de wereldmarkt. Dit betekent ook dat innovatie gestimuleerd wordt en de Europese markt open blijft.
• eenzijdige afhankelijkheden voorkomt
  Het kabinet wil dat voorkomen wordt dat de EU voor belangrijke producten, zoals grondstoffen, afhankelijk is van een enkel land of een kleine groep landen. Dit kan voorkomen dat als er iets in dat land gebeurt, Nederland problemen krijgt met het verkrijgen van belangrijke producten.
• aan een gelijk speelveld bijdraagt
  Het kabinet wil dat de EU zorgt dat voor zoveel mogelijk landen en dus bedrijven dezelfde regels gelden. Indien nodig moet de EU optreden om bijvoorbeeld dumping van producten of handelsverstorende subsidies tegen te gaan.
• bijdraagt aan bredere doelstellingen
  Het kabinet wil dat de EU in het handelsbeleid duurzaamheidsafspraken integreert, onder andere door duurzaamheidsstandaarden (arbeidsrechten, milieu afspraken) toe te voegen aan handelsakkoorden en ervoor te zorgen dat deze nageleefd worden.