Vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH)

Gemeente of provincie verantwoordelijk

Gemeenten en provincies zijn verantwoordelijk voor de milieutaken en de uitvoer van vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH). Zij kunnen de milieutaken waarvoor ze verantwoordelijk zijn, laten uitvoeren door een omgevingsdienst. Bij de milieutaken die onderdeel zijn van het ‘basistakenpakket’ is dit zelfs verplicht. De omgevingsdienst mag dan in opdracht van de gemeente of provincie:

• vergunningen verlenen;
• toezicht houden;
• handhaven.

Wel blijft de gemeente of de provincie verantwoordelijk. Er zijn in Nederland 29 omgevingsdiensten, met Omgevingsdienst NL als overkoepelende vereniging. Omgevingsdiensten zijn gespecialiseerde diensten. Bijvoorbeeld in luchtkwaliteit, afval en asbest. Hierdoor kunnen zij gemeenten en provincies over deze onderwerpen adviseren. 

Rol van de Rijksoverheid bij vergunningverlening

De Rijksoverheid is verantwoordelijk voor de regelgeving rondom VTH. Als een bedrijf bijvoorbeeld stoffen wil lozen in 1 van de grote rivieren, dan moet het bedrijf daarvoor een vergunning aanvragen die voldoet aan de landelijke milieuregels.

De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) is onder andere wettelijk adviseur op de omgevingsvergunningen van de zwaarste bedrijven in Nederland. Dit zijn ongeveer 800 grote bedrijven uit de:

• energiebranche;
• chemische industrie;
• basismetaal;
• raffinaderijen;
• cementindustrie;
• eindverwerkers van afval. 

De ILT kan bij de Omgevingsvergunningprocedure een advies (zienswijze) aan het bevoegd gezag (meestal gemeenten en provincies) geven. Indien het advies niet wordt overgenomen, kan de ILT bezwaar en of beroep instellen.

Aanpak milieucriminaliteit

Om kosten te besparen, worden schadelijke stoffen door bedrijven niet altijd op de goede manier verwerkt. Afvallozingen of het vermengen van schadelijke stoffen met andere stoffen zorgen voor schade aan het milieu. De overheid wil bedrijven en bestuurders die schuldig zijn aan milieucriminaliteit aanpakken. 

Aanbevelingen VTH-stelsel commissie Van Aartsen

De commissie Van Aartsen onderzocht het functioneren van het VTH-stelsel. De conclusie van de commissie was dat het VTH-stelsel niet goed functioneert en niet voldoet aan de oorspronkelijke bedoelingen. Om dit te veranderen gaf de commissie 10 aanbevelingen. 

Betrokken partijen binnen het VTH-stelsel zijn met de aanbevelingen aan de slag gegaan en hebben een programmaplan geschreven om het VTH-stelsel te versterken. 

Meer informatie

• VTH-nieuwsbrief van het ministerie van IenW (abonneren kan via PostbusVTH@minienw.nl)
• De podcastserie “Op pad voor een schoner leefmilieu” (beschikbaar op Spotify)