Ga direct naar inhoud

Bewust omgaan met veiligheid

De Rijksoverheid werkt aan de veiligheid en gezondheid van iedereen in Nederland. Dat doet de Rijksoverheid samen met bedrijven en burgers. Ook op het gebied van de leefomgeving. Denk dan aan waterveiligheid, verkeersveiligheid of het voorkomen van milieuschade. 

In het Programma Bewust Omgaan met Veiligheid heeft de Rijksoverheid verschillende activiteiten in de leefomgeving vergeleken. Daarbij is vooral gekeken naar de manier waarop risico- en veiligheidsbeleid worden gemaakt.

Basisveiligheid voor iedereen

Overal in Nederland moet een basisveiligheid gelden. Waar dat nog niet het geval is, doet de Rijksoverheid er alles aan om de situatie te verbeteren. Ook op veilige en gezonde plekken werkt de Rijksoverheid nog voortdurend aan verbetering. Dat is ingewikkeld op plekken waar veel activiteiten samen komen, zoals verkeer, industrie, landbouw en wonen. Dan moet de overheid samen met betrokkenen een zorgvuldige afweging maken.

Risicovolle activiteiten wel of niet toestaan

De Rijksoverheid moet een zorgvuldige afweging maken tussen voor- en nadelen van een risicovolle activiteit. Deskundigen bepalen vaak hoe veilig iets is, of schatten in hoeveel risico we lopen. Mensen zijn geneigd natuurlijke dreigingen meer te accepteren dan risico's die mensen zelf veroorzaken. In sommige situaties hebben mensen de risico's zelf in de hand, zoals in het verkeer. Dit voelt anders dan bij risico's waar mensen zelf minder grip op hebben. Denk aan gevaarlijke stoffen in het milieu. De Rijksoverheid probeert met dit soort verschillen in beleving rekening te houden.

Nieuwe technologie en veiligheid

Soms is bij de toepassing van nieuwe technologische ontwikkelingen lastig in te schatten wat de risico’s zullen zijn. Denk aan zelfrijdende auto’s op de snelweg, drones in de lucht of nieuwe ontwikkelingen in biotechnologie. Als er mogelijk risico’s zijn en er ook nog veel onzeker is, gaat de Rijksoverheid uit van voorzorg. Dan neemt de Rijksoverheid voor de zekerheid maatregelen als:

  • meer onderzoek doen;
  • blootstelling beperken;
  • alleen onder regelmatig toezicht verder ontwikkelen (bijvoorbeeld in een testomgeving).

Soms is aanpassing van de regelgeving nodig. Zo moet de Europese regelgeving voor stoffen aangepast worden om ook mogelijke risico’s van nanomaterialen te kunnen beheersen. Bij snelle technologische ontwikkelingen gaat het aanpassen van wetten en regels soms niet snel genoeg. Dan is het goed dat de ontwikkelaars ook alvast zelf zoeken naar een zo veilig mogelijk ontwerp of alternatief. Dat heet Safe-by-design.

Documenten