Aandacht voor veilig werken en wonen bij gevaarlijke stoffen

Op veel plekken worden chemische stoffen gemaakt, verwerkt en vervoerd. Denk daarbij aan medicijnen, brandstof, schoonmaakmiddelen, verf en kunststoffen. Daarom is er veel aandacht voor een leefbare omgeving. Zodat mensen die in de buurt werken of wonen veilig blijven.

Chemische stoffen gebruiken en vervoeren

In een klein land als Nederland wonen, werken en reizen er mensen in de buurt van chemische stoffen. Bijvoorbeeld bij LPG-tankstations, aardgasleidingen, chemiebedrijven of langs een spoorlijn waarover chemische stoffen worden vervoerd. Deze stoffen kunnen brandbaar, explosief en/of giftig zijn. Daarom heet het maken, gebruiken, opslaan en vervoeren van deze stoffen ‘activiteiten met gevaarlijke stoffen’.

Op Atlasleefomgeving.nl staan kaarten met plekken waar gevaarlijke stoffen worden gemaakt, gebruikt, opgeslagen of vervoerd. Dat kunnen vaste locaties zijn, zoals fabrieken en buisleidingen. Maar ook wegen, spoorwegen en rivieren. De overheid kent de locaties en gebieden waar gevaarlijke stoffen aanwezig zijn en neemt ­zo nodig extra veiligheidsmaatregelen. Zo kunnen mensen veilig wonen, werken en verblijven in de buurt van ‘activiteiten met gevaarlijke stoffen’

Kwetsbare gebouwen en locaties

Bij een aantal locaties en gebouwen is er meer aandacht nodig voor de veiligheid:

  • Kwetsbare gebouwen: hier kunnen veel mensen tegelijk aanwezig zijn. Bijvoorbeeld een kantoorgebouw of hotel. Maar ook woningen.
  • Zeer kwetsbare gebouwen: een plek waar veel mensen tegelijk aanwezig zijn die zichzelf niet goed kunnen redden als er iets gebeurt. Bijvoorbeeld een ziekenhuis, tehuis, school of kinderopvang.
  • Beperkt kwetsbare gebouwen (of locaties): bijvoorbeeld woningen die verspreid liggen en kleine sportlocaties.

Op deze kaart op de Atlas Leefomgevingstaan alle kwetsbare gebouwen. Zo is het voor iedereen duidelijk waar extra aandacht voor de veiligheid moet zijn.

Plaatsgebonden risico: op veilige afstand tot gevaarlijke stoffen

De overheid wil niet dat er woonwijken komen op plaatsen die te onveilig zijn. Daarom wordt het risico van activiteiten met gevaarlijke stoffen berekend. Daarna wordt bekeken of bouwplannen niet in strijd zijn met het ‘plaatsgebonden risico’. Dat is de kans per jaar om ergens door een ongeval met een gevaarlijke stof te overlijden als iemand het hele jaar buiten op die plek is. Er mogen op een plek pas huizen komen, of andere (zeer of beperkt) kwetsbare gebouwen, als de kans op overlijden kleiner is dan 1 op de miljoen per jaar. Hoe dichter bij de activiteit met gevaarlijke stoffen, hoe groter de kans op overlijden.

Vergroot afbeelding Schematische weergave van een woonwijk met kerk en een rijdende vrachtwagen. Daaronder ligt een fabriek met daaromheen een cirkel waarbinnen het plaatsgebonden risico is vastgesteld.
Beeld: ©Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat

Aandachtsgebieden: extra aandacht voor veiligheid

Bouwen op te onveilige plaatsen mag dus niet. Maar de overheid kijkt ook naar ‘aandachtsgebieden’. Dat zijn gebieden waar mensen in gebouwen zonder extra maatregelen niet genoeg beschermd kunnen zijn tegen de gevolgen van een ongeval met gevaarlijke stoffen. Zo’n ongeval kan bijvoorbeeld een brand, een explosie of een gifwolk veroorzaken. De aandachtsgebieden zijn meestal groter dan het gebied waarbinnen niet gebouwd mag worden. Binnen de aandachtsgebieden is er extra aandacht voor veiligheid. 
De overheid bepaalt wat er binnen het gebied mogelijk is: wonen, verblijven en werken. En of er extra maatregelen nodig of zelfs verplicht zijn om het gebied veilig in te richten. Ook kijkt de overheid of er extra maatregelen nodig zijn om de gevolgen van een ongeval kleiner te maken. Dat kan bijvoorbeeld door goede vluchtroutes te bieden. Of door te zorgen dat niet te veel mensen in het gebied aanwezig zijn. De kans op zo’n ongeval is heel erg klein.

Op deze kaart op de Atlas Leefomgeving staan alle aandachtsgebieden.

Wat te doen bij een ongeluk of ramp

Volg altijd de aanwijzingen van de hulpdiensten als in uw buurt gevaarlijke stoffen vrijkomen door een brand of ongeval. Een NL-Alert waarschuwt en informeert u over de noodsituatie. Volg het laatste nieuws via de regionale zenders op televisie, radio of op internet. Vind meer informatie op de website van uw veiligheidsregio. Ook de Atlas Leefomgeving biedt informatie aan over hoe mensen zich kunnen voorbereiden op een ongeval.

(Beeldtitel: Kwetsbare gebouwen en locaties in het Register Externe Veiligheidsrisico's.)

RUSTIGE MUZIEK

MARK BOUMANS: KGL's zijn kwetsbare gebouwen en locaties
die door de aanwezigheid van personen extra bescherming nodig hebben.
Die kwetsbare gebouwen en locaties moeten in het omgevingsplan worden opgenomen
vanwege juist de extra risico's die daarmee verbonden zijn.
Die kwetsbaarheid van gebouwen hangt af van het aantal mensen dat er is,
hoelang ze er verblijven, hoe makkelijk ze eruit kunnen komen,
maar ook hoeveel bescherming die mensen nodig hebben,
oftewel: hoe zelfredzaam ze zijn.
We hebben ook een mooi lokaal voorbeeld.
Dat is het project Iseldoks.
Dat is een nieuwbouwwijk tussen de oude binnenstad en de Oude IJssel,
een voormalig bedrijventerrein.
In het verleden zijn daar voorzieningen getroffen voor de bedrijvigheid
die op die locatie aanwezig was en in de belendende percelen.
Dan gaat het bijvoorbeeld om een grote aardgasleiding,
maar ook om een lpg-vulstation.
Het lpg-vulstation hebben we weggehaald,
juist om veiligheid te bieden
voor de nieuwe bewoners en de bewoners die al in de buurt wonen.
Dan blijft er één groot risico over, dat hebben we goed in beeld
en daar hebben we dus in de planvorming rekening mee kunnen houden.
Dus dankzij het goed registreren en weten wat er speelt in een gebied,
kun je tot betere en veiligere plannen komen.
Natuurlijk zijn er ook uitdagingen bij zo'n groot project.
Je moet bijvoorbeeld iemand intern aanwijzen
die verantwoordelijk is voor de werkzaamheden.
We moeten zorgen dat alle actuele ontwikkelingen
ook daadwerkelijk worden bijgehouden en vastgelegd.
Dus het gaat niet vanzelf, maar ik heb er alle vertrouwen in
dat wij hier in Doetinchem dat goed kunnen, en alle andere gemeenten in Nederland ook.
Wat belangrijk is, is dat we over actuele informatie beschikken,
want bij onze planvorming moeten we die gebruiken.
Doen we dat niet goed, dan lopen we ook echt wel risico's
dat we plannen maken die niet uitvoerbaar zijn
of dat we bijvoorbeeld aansprakelijk gesteld worden.
Dus het gaat hier echt om belangrijke handelingen die wij te doen hebben.
Als je het goed inregelt, met de hulp die we krijgen,
is het prima te doen, maar doe het wel.
We zijn trots op het werk dat we hier in Doetinchem al gedaan hebben,
maar dat geldt voor alle 342 gemeenten in Nederland.
We doen dat met onze medeoverheden,
dat is, denk ik, een hele belangrijke stap die we met elkaar gezet hebben.
We gaan door op de goede weg
en ik hoop dat al onze inwoners in Doetinchem,
maar eigenlijk in heel Nederland,
straks ook de voordelen gaan ervaren van deze opzet,
zodat we allemaal in een veilige woonomgeving kunnen leven en werken.

(Aldus Mark Boumans. Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het beeld wordt donkerblauw met wit. Beeldtekst: Meer informatie? Kijk op: registerexterneveiligheid.nl. Een productie van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Copyright 2024.)

DE RUSTIGE MUZIEK EBT WEG