Wat moet ik als eigenaar van een bedrijf doen om legionellabesmettingen te voorkomen?

Bij sommige gebouwen en plekken is de kans op veteranenziekte (legionellose) aanwezig door het inademen van legionella in heel kleine waterdruppeltjes. Bent u eigenaar van zo’n locatie, dan moet u maatregelen nemen om besmetting te voorkomen. 

Locaties met een hogere besmettingskans via verneveld drinkwater

Als het gaat om drinkwater, is in de praktijk gebleken dat de volgende locaties met een collectieve watervoorziening of collectief leidingnet een hogere besmettingskans op legionella hebben. Deze locaties hebben prioriteit bij het tegengaan van legionella. Ze worden daarom ‘prioritair’ genoemd. Dit zijn:

• asielzoekerscentra;
• badinrichtingen zoals zwembaden en sauna's;
• benzinestations, truckstops en wegrestaurants met douches;
• bungalowparken en (mini)campings;
• celinrichtingen zoals gevangenissen en politiebureaus;
• jachthavens;
• logiesverblijven zoals hotels, pensions en woonlogiesverblijven (bed and breakfast) waar meer dan 5 personen kunnen overnachten;
• ziekenhuizen;
• zorginstellingen.

Eigenaren van zulke locaties moeten vanuit de legionellawetgeving preventieve maatregelen nemen.

Prioritaire locaties: verplichte maatregelen tegen legionella in drinkwater

Bent u eigenaar van een prioritaire locatie waar mensen door drinkwater risico lopen op een legionellabesmetting? Dan moet u de volgende maatregelen nemen:

• U moet een risicoanalyse laten uitvoeren door een BRL 6010 gecertificeerd bedrijf. Deze analyse laat zien waar legionellabacteriën kunnen groeien in uw drinkwaterinstallatie.
• Op basis van de risicoanalyse moet u een beheersplan laten maken door een gecertificeerd bedrijf. Hierin staat welke verplichte maatregelen nodig zijn om de groei van legionellabacteriën tegen te gaan.
• In een logboek moet u bijhouden welke maatregelen u heeft genomen.
• Minimaal 2 keer per jaar moet u het water laten controleren op legionella. Een goedgekeurd laboratorium moet de metingen doen.
• Zitten er 100 kolonievormende eenheden per liter (kve/l) of meer in het drinkwater? Dan moet u maatregelen nemen om het aantal legionellabacteriën terug te dringen. U moet in dat geval ook een melding doen aan de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). 

Andere locaties: waterinstallatie goed aanleggen en onderhouden

Voor andere locaties zoals scholen, sportgebouwen, kantoren en winkels gelden hierboven genoemde maatregelen niet. Voor iedere eigenaar geldt wel dat leidingwaterinstallaties moeten voldoen aan eisen (de algemene voorschriften voor leidingwaterinstallaties in NEN-norm 1006). De toelichting op de voorschriften voor leidingwaterinstallaties staan in Waterwerkbladen. Door het goed uitvoeren van de Waterwerkbladen houdt u zich aan de NEN-norm 1006 en blijft het drinkwater van goede kwaliteit.

Legionella voorkomen bij zwembadwaterinstallaties

Naast de verplichte maatregelen tegen legionella in leidingwater, moet u zich ook houden aan de regels voor 'Gelegenheid bieden tot zwemmen en baden'. Voor de installatie die het zwembad en bijbehorende voorzieningen van water voorziet, gelden voorschriften. Bijvoorbeeld dat u het zwemwater voldoende desinfecteert, een risicoanalyse uitvoert en zo nodig een beheersplan opstelt. Denk aan whirlpools, glijbanen of spuitfiguren. 

Legionella voorkomen op evenementen

De organisator van een evenement heeft een vergunning nodig van de gemeente. Dit staat in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) van de gemeente. Gemeenten moeten bij de vergunningverlening goed letten op het gebruik van waterattracties of andere installaties die water vernevelen.

Legionella voorkomen  in natte koeltorens

Als de waternevel van een koeltoren besmet is met legionella, kunnen de bacteriën terechtkomen in de lucht die mensen inademen. Het is belangrijk te weten waar natte koeltorens staan. Eigenaren van natte koeltorens die na 1 januari 2010 zijn geplaatst, zijn verplicht om die te melden. Bij de gemeente of Omgevingsdienst. Informatie over registreren en verplichte preventieve maatregelen leest u op de site van Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).

Legionella voorkomen bij andere installaties voor bedrijfsprocessen

Watervoerende installaties worden voor heel verschillende dingen in het bedrijfsproces gebruikt. Voorbeelden zijn autowasstraten, fonteinen of installaties voor luchtbevochtiging. Voor legionellapreventie in proceswaterinstallaties gelden verplichte Arboregels. 

Legionella voorkomen bij afvalwaterzuiveringsinstallaties

Bent u eigenaar van een waterzuiveringsinstallatie voor riool of industrie? De Wet milieubeheer verplicht waterschappen en bedrijven het risico op besmetting met legionella te beperken. U moet zorgen dat er in het afvalwater zo min mogelijk legionella zit. En zorgen dat de installaties zo weinig mogelijk kleine waterdruppeltjes verspreiden naar de omgeving. De Omgevingsdiensten houden hier toezicht op. Zie de handreiking bij Informatiepunt Leefomgeving.

Legionellavraagbaak voor eigenaren en beheerders

Heeft u als eigenaar of beheerder van een collectieve drinkwaterinstallatie vragen over legionella? Kijk voor meer informatie op de websites van ILT, IPLO en RIVM.