Op weg naar erkenning, herstel en perspectief

Nieuwsbericht | 25-04-2023 | 14:00

Minister-president Mark Rutte en staatssecretaris Hans Vijlbrief (Mijnbouw) presenteerden vandaag in Garmerwolde een uitgebreid pakket aan maatregelen om de schadeafhandeling en de versterkingsoperatie in Groningen milder, makkelijker en menselijker te maken. Daarnaast investeert het kabinet 30 jaar lang € 250 miljoen per jaar voor de verduurzaming, leefbaarheid en het economisch perspectief van Groningen en Noord-Drenthe.

Er komt daarnaast zo lang als nodig is voldoende geld om ervoor te zorgen dat alle schade wordt vergoed en dat iedereen een veilig huis heeft. Verder wil het kabinet Groningen en de komende generatie meer perspectief bieden.

Staatssecretaris Vijlbrief: “Kinderen en jongeren hebben niet de jeugd gekregen die zij verdienen. Omdat de overheid hun ouders niet heeft geholpen. Daarmee zijn meerdere generaties in het aardbevingsgebied ernstig tekort gedaan en hebben zij het vertrouwen in de overheid verloren. Wij kunnen hen geen tien jaar van hun leven teruggeven. Maar we kunnen wel deze laatste kans benutten om het beter te doen.”

50 maatregelen

Het kabinet neemt de aanbevelingen van de parlementaire enquêtecommissie over, en heeft deze uitgewerkt in 50 concrete maatregelen. Het kabinet legt wettelijk vast dat het jaarlijks verantwoording aflegt over de voortgang. Dit gebeurt in een Staat van Groningen. Ook komt er ieder half jaar een gesprek in Groningen over de voortgang en benodigde acties.

Betere schadeafhandeling

De maatregelen gaan over verschillende onderdelen, zoals de afhandeling van schade. Enkele van deze maatregelen om de schadeafhandeling milder, makkelijker en menselijker te maken zijn:

• Het gebied waar bewoners niet hoeven aan te tonen dat aardbevingsschade door gaswinning komt, wordt vergroot. Ook wordt wettelijk vastgelegd dat dit gebied wel groter, en niet kleiner gemaakt kan worden.
• Onderzoeken naar de schadeoorzaak bij schades lager dan € 40.000 stoppen.
• Het IMG, de organisatie die schade afhandelt, krijgt geld om knelpunten op te lossen. Bijvoorbeeld aan de randen van het gebied waar het ene huis wel schade vergoed krijgt, en de buren niet.

Versterken van hele straten, buurten of dorpen

Voor de versterking van woningen worden ook maatregelen genomen. Enkele voorbeelden om ook het versterken milder, makkelijker en menselijker te maken:

• Straten, buurten of dorpen worden zoveel mogelijk in één keer aangepakt.
• We pakken de ontstane verschillen aan.
• De bewonersbegeleiders van de NCG krijgen per casus € 50.000 mandaat om bewoners te helpen en beslissingen te nemen.
• Vergoeding voor eigen tijd van bewoners in versterking

Verduurzamen

Het kabinet neemt maatregelen om Groningen met voorrang te verduurzamen om zo de energiearmoede in het aardbevingsgebied aan te pakken. Woningen die nog versterkt moeten worden, worden waar dat kan tegelijkertijd gereedgemaakt om op een later moment aardgasvrij te worden. Voor andere woningen in het gebied komt extra geld bovenop al bestaande landelijke regelingen.

Bouwen aan welzijn en sociaal herstel

De negatieve gevolgen van de gaswinning gaan verder dan schade aan gebouwen en individuele mensen. Ze raken een hele regio. De overheid heeft de mensen in het gaswinningsgebied als individu én als collectief tekort gedaan. Het kabinet wil zich langjarig committeren om te herstellen wat in zestig jaar is geschaad. Zo gaan we proberen om in een generatie (30 jaar) bijvoorbeeld de werkgelegenheid en de schooluitval naar het landelijk gemiddelde te brengen. Ook komt er meer aandacht voor psychosociaal herstel. Zo krijgen alle aardbevingsgemeenten aardbevingscoaches om mensen met problemen te ondersteunen.

Bouwen aan economisch perspectief

Daarnaast investeert het kabinet in economisch perspectief voor de langere termijn. Dat gaat dan om duurzame energie, gezondheid, ondersteuning van het mkb en het ontwikkelen van Groningen tot landbouwregio van de 21e eeuw. Een ander plan is om fors in te zetten op waterstof en ook wil het kabinet dat ten minste 33% van de nog aan te leggen capaciteit voor Wind op Zee zal aanlanden in de provincie Groningen. Wat betreft gezondheid ligt de focus onder meer op het aantrekken van medisch specialistische opleidingen, het ontwikkelen van nieuwe opleidingen en trainingen, het oprichten van gezondheidshuizen waarin preventieve en curatieve zorg samenkomen, en verbetering van e-health-toepassingen. Ook moet Groningen zich via hoogwaardige, voedingsrijke (eiwit)gewassen tot landbouwregio van de 21e eeuw ontwikkelen. Duurzame productie van gezonde voeding zal hierin een belangrijke rol spelen.

Investeren in hele generatie

De totale kosten van de bestaande en nieuwe maatregelen voor de Rijksoverheid zijn ruim € 22 miljard. De uitgaven zijn bedoeld voor een hele generatie en zijn daarom verdeeld over 30 jaar. Het kabinet gaat er vanuit dat de ruim € 22 miljard voldoende is om de plannen te realiseren.

Stoppen gaswinning

In oktober dit jaar, uiterlijk volgend jaar stopt de gaswinning in Groningen. Dat is niet alleen nodig voor de veiligheid, maar ook noodzakelijk voor het psychosociaal herstel van bewoners in het aardbevingsgebied.