Prinsjesdag 2023: veranderende wereldorde vraagt om eenheid
Op Prinsjesdag leest koning Willem-Alexander de Troonrede voor, met de plannen van de regering voor het komende jaar. Wat zijn de belangrijkste plannen op het gebied van internationaal beleid en buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking?
Het ministerie van Buitenlandse Zaken zet zich dag en nacht in voor een veilig en welvarend Nederland, voor een eerlijke en duurzame wereld en voor Nederlanders in het buitenland.
Steun Oekraïne
Het komende jaar staat opnieuw in het teken van de Russische aanvalsoorlog in Oekraïne. Het kabinet blijft, samen met partners en bondgenoten, pal staan voor de vrijheid, onafhankelijkheid en soevereiniteit van Oekraïne. Oekraïne moet zich kunnen blijven verdedigen tegen de Russische militaire invasie. Ook komend jaar kan Oekraïne op Nederland rekenen als het gaat om humanitaire en militaire hulp, economische ondersteuning en wederopbouw.
Een veranderende wereldorde
De oorlog in Oekraïne laat zien dat veiligheid niet vanzelfsprekend is. Internationale gebeurtenissen hebben directe gevolgen voor de Nederlandse veiligheid en welvaart. Door de grootte en complexiteit van de wereldwijde dreiging, is internationale samenwerking onmisbaar. Bijvoorbeeld bij het tegengaan van terrorisme en cyberaanvallen.
Het stimuleren van de veiligheid en stabiliteit in regio’s rondom Europa, in het bijzonder aan de Oostgrens, in het Midden-Oosten en in de Sahel, is ook in het veiligheidsbelang van Europa en Nederland. Het kabinet wil daarom evenredig bijdragen aan civiele en militaire missies en operaties, met nadruk op de instabiele regio’s rondom Europa. Ook de wapenleveranties aan Oekraïne dragen bij aan de veiligheid in de Europese regio. Voor civiele en militaire inzet in missies en operaties geldt dat gestreefd wordt naar samenhang van de inzet met Nederlandse of internationale diplomatieke initiatieven en inspanningen op het gebied van ontwikkelingssamenwerking.
Ook de assertieve houding van China op het wereldtoneel brengt geopolitieke uitdagingen met zich mee. Er is sprake van toenemende competitie tussen landen op een veelheid van gebieden zoals veiligheid, energie, voedsel, technologie en gezondheid.
De verschuiving van het demografische en economische zwaartepunt naar het oosten en het zuiden vraagt ook om intensiever te investeren in de relaties met landen in andere delen van de wereld. Dat geldt onder meer voor Afrika, Latijns-Amerika maar ook de Indo-Pacific, de belangrijkste economische groeiregio van de wereld waar een derde van de wereldbevolking woont.
Internationale handel
We leven van internationale handel. Daarom richt het beleid zich ook in 2024 op het verzilveren van succeskansen voor onze ondernemers. Dat wil het kabinet verder versterken en verduurzamen. Bedrijven worden daarom ondersteund met economische diplomatie en de inzet van handelsinstrumenten.
Ontwikkelingssamenwerking
Ontwikkelingssamenwerking blijft nodig. Ook in 2024 zullen we te maken krijgen met internationale crises, zoals de klimaatverandering en oorlog. Nederland investeert daarom in het aanpakken van grondoorzaken van armoede, klimaat, terreur en irreguliere migratie en het realiseren van de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s).
Asiel
De verwachte instroom van asielzoekers is hoger dan eerder verwacht. De kosten daarvan komen deels uit het budget voor Ontwikkelingssamenwerking. Vanwege die bijdrage daalt het budget voor Ontwikkelingssamenwerking volgend jaar van ruim € 4 miljard naar ruim € 3,6 miljard. Bestaande projecten worden zoveel mogelijk voortgezet en de afspraken in het coalitieakkoord blijven leidend, maar er is dus minder geld beschikbaar voor ander beleid.
Begroting
De begroting van Buitenlandse Zaken is volgend jaar ruim € 13 miljard. Het grootste deel hiervan, ongeveer € 11,2 miljard, gaat naar de afdrachten aan de Europese Unie. De EU eenheid is belangrijker dan ooit, gegeven de oorlog in Oekraïne en de afdrachten aan de Europese Unie blijven daarom ook van wezenlijk belang. De begroting van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking is € 3,6 miljard.