Maatregelen voor betaalbare en duurzame energie

Maatregelen om energieverbruik te verduurzamen en betaalbaar te houden

De overheid werkt aan een duurzaam en betaalbaar energiesysteem. En neemt verschillende maatregelen om dit voor elkaar te krijgen:

• Sinds 2020 wordt de energiebelasting op elektriciteit stapsgewijs verlaagd. En die op aardgas verhoogd. Zo wil de overheid het gebruik van duurzame energie aantrekkelijker maken.
• In 2024 zijn de belastingtarieven op aardgas in de eerste en tweede belastingschijf in 2025 en 2026 verlaagd. Ook is besloten dat deze tarieven niet verder oplopen.
• Huishoudens, verhuurders en vve’s kunnen de Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing (ISDE) aanvragen. Door het verduurzamen van woningen en gebouwen kunnen energiekosten worden teruggedrongen. Particulieren en verenigingen van eigenaren (vve’s) kunnen tegen gunstige voorwaarden een lening afsluiten bij het Nationaal Warmtefonds. Dit is voor het deel dat niet door de ISDE wordt gedekt.
• Het btw-tarief op zonnepanelen voor woningen is vanaf 1 januari 2023 verlaagd naar 0%. Huishoudens die zelf opgewekte stroom gebruiken, verminderen zo de energiekosten. 
• Huishoudens kunnen samen een energiecoöperatie vormen of meedoen aan een coöperatie in de buurt. Bijvoorbeeld om gezamenlijk zonne-energie op te wekken. Zij kunnen daarbij gebruikmaken van de Subsidieregeling coöperatieve energieopwekking (SCE). Op deze manier kunnen buurten samenwerken aan betaalbare en duurzame energie.
• Naast de ISDE kunnen verhuurders ook subsidie krijgen uit de Subsidieregeling verduurzaming en onderhoud huurwoningen (SVOH). Voor vve’s is er als aanvulling op de ISDE de Subsidieregeling verduurzaming voor verenigingen van eigenaars (SVVE).

Betaalbare energierekening

De totale energierekening voor huishoudens wordt tussen 2020 en 2030 hoger. Dit komt vooral door de stijgende nettarieven en leveringskosten. Die tarieven worden bepaald door de netbeheerder en de energieleverancier.

Energiebelasting verlaagd

Naast nettarieven en leveringskosten betalen huishoudens ook energiebelasting. De gemiddelde betaalde energiebelasting nam van 2020 tot 2025 af. Het kabinet neemt namelijk sinds 2020 verschillende maatregelen om huishoudens te compenseren voor de hoge energierekening. Zo werd de belastingvermindering verhoogd met € 280 (inclusief btw). En werd het belastingtarief voor elektriciteit verlaagd. Tot en met 2030 neemt de energiebelasting nauwelijks toe. Het blijft ongeveer 10% van de energierekening. Na 2027 wordt de energiebelasting voor huishoudens met zonnepanelen wel hoger doordat de salderingsregeling wordt afgeschaft.  

De gemiddelde energierekening en energiebelasting in 2020 en 2025 zijn te zien in onderstaande afbeelding:

Investeren in duurzame energie kost tijd

De overheid werkt aan een energiesysteem dat in 2050 geen CO₂ meer uitstoot. Dit kost tijd en heeft invloed op de energiekosten.

• Netbeheerders leggen de komende jaren extra elektriciteitskabels aan om energie uit wind- en zonneparken te vervoeren. Hierdoor maken netbeheerders meer kosten. Daardoor kunnen netbeheerkosten stijgen. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) stelt jaarlijks vast hoeveel netbeheerders maximaal in rekening mogen brengen.
• De komende jaren worden meer warmtenetten aangelegd en bestaande netten uitgebreid. De ACM stelt jaarlijks de maximale prijs van stadsverwarming vast. Op dit moment wordt dit gedaan aan de hand van de gemiddelde gasprijs. Met de nieuwe Warmtewet wordt dit aangepast en de bescherming van consumenten uitgebreid. Het wetsvoorstel zal naar verwachting in 2025 door de Tweede en Eerste Kamer worden besproken, en zal dan 2026 in werking treden.
• Het aantal lokale projecten voor duurzame energie neemt toe. Soms hebben deze nog niet de ruimte om te groeien. Met de nieuwe Energiewet wordt het mogelijk om vergunningvrij terug te leveren aan huishoudens binnen een energiecoöperatie. De Energiewet zorgt voor een betere positie van huishoudens binnen de energietransitie en voor groeimogelijkheden voor lokale initiatieven. De Energiewet wordt momenteel behandeld in de Tweede Kamer.