Rijksoverheid stimuleert aardwarmte (geothermie)
De Rijksoverheid stimuleert aardwarmte als duurzame energiebron. Aardwarmte kan een grote rol spelen bij de levering van warmte aan woningen, glastuinbouw en industrie. Om dit voor elkaar te krijgen, biedt de overheid onder andere subsidies aan voor aardwarmteprojecten.
Warmte uit de aarde om te verwarmen
Aardwarmte, ook wel geothermie, maakt gebruik van warmte uit de diepe ondergrond. Vanuit minimaal 500 meter onder de grond wordt warm water opgepompt, wat gebruikt wordt om leidingwater te verwarmen. Dit warme leidingwater warmt daarna ruimtes op, bijvoorbeeld in een woning. Hiervoor is een warmtenetwerk (stadsverwarming) nodig. Ook andere bronnen kunnen warmte leveren aan dit netwerk. Bijvoorbeeld biomassa, restwarmte en warmtepompen.
Het opgepompte en vervolgens afgekoelde water gaat terug de grond in. Dit kan later opnieuw worden gebruikt, als de aarde het weer heeft opgewarmd.
Maatregelen om aardwarmte te stimuleren
De overheid neemt verschillende maatregelen om aardwarmte te stimuleren. De belangrijkste maatregelen zijn:
- De overheid steunt bedrijven die naar aardwarmte boren met de regeling Risico’s dekken voor aardwarmte (RNES Aardwarmte). Als een boring zonder succes verloopt, krijgt het bedrijf een vergoeding.
- Met de Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie (SDE++) steunt de overheid de productie van duurzame energie, waaronder aardwarmte.
- Het SCAN-programma onderzoekt waar de ondergrond geschikt is voor de winning van aardwarmte.
- Via Ultradiepe Geothermie onderzoeken bedrijven en organisaties of het mogelijk is om warmte dieper dan 4.000 meter uit de ondergrond te halen. Deze aardwarmte op ultradiepte is geschikt voor de lichte industrie. In Nederland is nog geen ervaring met ultradiepe aardwarmte.
- Bij Kas als Energiebron werken de overheid en bedrijfsleven samen om de CO2-uitstoot van de glastuinbouw terug te dringen. Onder andere door voorlichting aan tuinbouwbedrijven over gebruik van aardwarmte.
Aardwarmte moet bijdragen aan de energietransitie
Met deze maatregelen wil de overheid bereiken dat er meer aardwarmteprojecten komen. Waardoor de productie ervan steeds goedkoper wordt. Het doel is om in 2030 15 petajoule aan duurzame energie op te wekken uit aardwarmte. Dat is ongeveer het gemiddelde gas- en elektriciteitsverbruik van 2,2 miljoen huishoudens.
Aandacht voor veiligheid en milieu
Voor opsporing en winning van aardwarmte dieper dan 500 meter zijn vergunningen nodig van de overheid. Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) houdt toezicht op de veiligheid voor mens en milieu bij de winning van aardwarmte.
Per 1 juli 2023 geldt voor aardwarmte een apart stelsel om vergunningen aan te vragen. Dit moet beter aansluiten bij wat er in de praktijk bij aardwarmteprojecten komt kijken. En het moet ervoor zorgen dat aardwarmte op een veilige manier kan blijven bijdragen aan de energietransitie.
Het zit diep in de grond. Daar zat het al miljoenen jaren.
Nu kunnen we het eruit halen.
Nederland werkt aan een toekomst met duurzame energie.
In deze serie laten we je de nieuwe energiebronnen zien.
Welke bronnen worden echt belangrijk in de toekomst? Vandaag: aardwarmte.
We zijn te gast bij het ECW Netwerk. Dit is een particuliere netbeheerder voor
gas, elektra, warmteproductie en warmtetransport.
ECW is door bedrijven rond de Agriport A7
in Noord-Holland opgericht om hun energielevering te optimaliseren en te verduurzamen.
Wat is ‘aardwarmte’ eigenlijk?
De naam zegt het al: aardwarmte is warm water
dat uit de diepere ondergrond van de aarde wordt opgepompt.
Voor een aardwarmteinstallatie worden diepe putten geboord.
De installatie bestaat uit 2 putten:
een productieput en een injectieput.
Hoe dieper, hoe warmer het water wordt.
Op 2 tot 3 kilometer diepte zit water van wel 60-90 graden Celsius!
De gewonnen warmte komt via een warmtenet bij de warmtewisselaar.
Een pomp zorgt er vervolgens voor dat het afgekoelde water weer terugstroomt in de aardlaag
waar het water weer opwarmt.
De warmte van het water wordt nu vooral gebruikt in de glastuinbouw,
maar kan in de toekomst ook een rol spelen in de verwarming van huizen, kantoren en de industrie.
Aardwarmte is een warmtetechniek die weersonafhankelijk en seizoensonafhankelijk is.
Op dit moment zijn er in Nederland 20 à 25 installaties.
En die besparen met elkaar zo'n 160 miljoen kuub aardgas.
Dat is ongeveer 300.000 ton CO2.
Aardwarmte is nu nog een betrekkelijk kleine sector.
Ik denk dat er nu enkele honderden mensen werkzaam zijn in de aardwarmte sector.
Omdat het ook de bedoeling is dat het 10, 20, 30 keer zoveel gaat worden om
aan de duurzame warmtevraag te kunnen voldoen is het natuurlijk ook zo dat de sector sterk zal groeien
en dan wel voor duizend mensen of meer werk zal genereren.
Het is belangrijk dat de overheid in deze fase nauw bij de ontwikkeling van geothermie betrokken blijft.
Dat is ze al door de subsidie die er verleend wordt op aardwarmteprojecten
Daarnaast is het stimuleren van innovatie erg belangrijk.
De decentrale overheden, die hebben een belangrijke rol omdat zij moeten zorgen dat die warmtetransitie
ook écht vorm krijgt door wijken aan te wijzen waar dergelijke warmtenetten zullen worden aangelegd.
Het is heel erg leuk om mee te maken dat een sector die vijftien jaar geleden het eerste project had
dat die nu zo sterk groeit en professionaliseert en zo zijn bijdrage kan leveren aan de verduurzaming in Nederland.
Meer weten?
Kijk op rijksoverheid.nl.