Vaccinatiebeleid tegen dierziekten
Vaccinatie kan ziekte bij dieren voorkomen. Of zorgen dat besmette dieren minder ziek worden. Het verschilt per ziekte of de overheid of de dierhouder bepaalt of een dier gevaccineerd wordt.
Dierhouder besluit over vaccinaties bij meeste dierziekten
Dierhouders zijn verantwoordelijk voor de gezondheid van hun dieren. Bij de meeste ziekten bepalen dierhouders zelf of ze hun dieren willen laten vaccineren. Dit is bijvoorbeeld het geval bij:
- influenza (griep) bij paarden;
- infectieuze bronchitis bij kippen;
- myxomatose bij konijnen
- hondenziekte bij honden of fretten;
- blauwtongvirus bij schapen en runderen.
Europese regels voor vaccinatie van dieren
In de Europese Unie (EU) geldt voor sommige dierziekten een bestrijdingsplicht, zoals voor vogelgriep. In de Europese diergezondheidsverordening staan regels over vaccinatie voor alle bestrijdingsplichtige ziektes. Daarnaast kan Nederland nog zelf regels voor vaccinatie maken.
Overheid kan soms bij uitbraak dieren verplicht vaccineren
Bij een uitbraak van een zeer besmettelijke dierziekte mag de overheid dierhouders verplichten dieren te vaccineren. Het gaat om dierziekten die in de Europese diergezondheidsverordening staan als bestrijdingsplichtige dierziekten, bijvoorbeeld mond-en-klauwzeer.
De Rijksoverheid besluit bij een uitbraak of, hoe en welke dieren gevaccineerd worden om een epidemie te bestrijden. Essentieel is natuurlijk dat er goede vaccins zijn die snel en op grote schaal kunnen worden ingezet. Bij mond-en-klauwzeer of klassieke varkenspest worden alle gevoelige dieren zoals koeien en varkens rond een uitbraak/besmet bedrijf ingeënt. Tegen Afrikaanse varkenspest is geen goed vaccin, en daarom worden varkens bij een uitbraak niet gevaccineerd.
Voor bestrijdingsplichtige dierziekten heeft de Rijksoverheid beleidsdraaiboeken gemaakt. Daarin staan de maatregelen die de overheid moet en aanvullend kan nemen bij een uitbraak.
Vaccinatieplicht bij pseudovogelpest en Q-koorts
Voor 2 ziekten verplicht de overheid vaccinatie voor professionele veehouders:
- pluimveehouders moeten hun dieren vaccineren tegen pseudovogelpest (ziekte van Newcastle).
- professionele houders van geiten en schapen moeten hun dieren vaccineren tegen Q-koorts.
Preventief vaccineren bij bestrijdingsplichtige dierziekten niet toegestaan
Preventief vaccineren tegen bestrijdingsplichtige dierziekten is vanuit de Europese diergezondheidsverordening niet toegestaan. Handelsbelangen zijn de belangrijkste reden geweest te stoppen met preventief vaccineren. Omdat de meeste bestrijdingsplichtige ziekten niet meer in de Europese Unie voorkomen wegen de kosten niet op tegen de baten.
Er geldt een uitzondering voor Newcastle ziekte (pseudovogelpest). Hier wordt wel preventief tegen gevaccineerd omdat er een goed vaccin tegen is.