Dierenwelzijn huis- en hobbydieren

Huis- en hobbydierenlijst

Niet alle dieren zijn geschikt als huisdier. Sommige dieren kunnen ziektes overdragen of mensen verwonden. Andere dieren hebben bijzondere of ingewikkelde verzorging nodig. Daarom is in Nederland gewerkt aan een lijst met dieren die zijn toegestaan als huis- en hobbydier. Vroeger heette dit de positieflijst. De huis- en hobbydierenlijst is samengesteld met hulp van 2 onafhankelijke commissies.

Verboden huisdieren

Sinds 1 juli 2024 mag u alleen zoogdieren die op de huis- en hobbydierenlijst kopen, houden of verkopen.

Had u op 1 juli 2024 een zoogdier dat niet op de lijst staat? 

• Dan mag u het dier houden tot het overlijdt. 
• Dan mag u niet meer met het dier fokken.

Lijst voor vogels, amfibieën en reptielen

Vogels, amfibieën en reptielen mogen als huisdier gehouden worden, maar er zijn wel regels. Zo is voor beschermde dieren toestemming nodig.

Het kabinet is van plan om een lijst te maken van vogels, reptielen en amfibieën die als huisdier zijn toegestaan. Het is nog niet bekend wanneer die positieflijst af is.

Regels voor het houden van huisdieren

Wie een huisdier heeft, moet daar goed voor zorgen. De belangrijkste regels voor het houden van huisdieren gaan over:

• Huisvesting van dieren
  Het dier moet in een geschikte ruimte worden gehouden. Zo moet er voldoende bewegingsvrijheid zijn zodat het niet onnodig lijdt.
• Verzorging van dieren
  Houders moeten er bijvoorbeeld voor zorgen dat het dier goed voer en voldoende water krijgt. En dat een dier medische verzorging krijgt als dat nodig is.
• Verkoop van dieren
  Verkopers mogen geen huisdieren verkopen aan personen onder de 16 jaar. Dieren mogen niet in een etalage staan. En verkopers moeten klanten schriftelijk informatie geven over het verkochte dier.
• Registratie van dieren
  Eigenaren van honden moeten hun hond laten chippen en registreren binnen 7 weken na de geboorte. Ook voor andere hobbydieren en paarden geldt een identificatie- en registratieplicht.

• Fokken van dieren
  Fokken met dieren die ernstige afwijkingen of ziektes hebben is verboden. Of met dieren die ernstige gedragsafwijkingen hebben. Het is bijvoorbeeld verboden om katten met vouworen te fokken, en katten zonder vacht of zonder snorharen en tastharen. Voor het fokken met kortsnuitige honden gelden een aantal voorwaarden. Deze voorwaarden helpen de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en de Landelijke Inspectiedienst Dierenwelzijn (LID) bij de handhaving. De voorwaarden voor fokken met honden of katten staan op de website van de NVWA. 

• Ingrepen bij dieren
  Eigenaren mogen geen lichaamsdelen van dieren (laten) verwijderen of beschadigen, behalve als dat medisch noodzakelijk is. Maar sommige ingrepen mogen wel. Bijvoorbeeld oormerken bij varkens of ingrepen om het dier onvruchtbaar te maken. In het Besluit diergeneeskundigen en het Besluit houders van dieren staat welke ingrepen wel of niet mogen.

Extra regels voor hobbydieren

Hobbydieren zijn landbouwdieren die in kleine aantallen en zonder commercieel doel worden gehouden. Bijvoorbeeld schapen, geiten, runderen, varkens en kippen. Voor deze dieren gelden soms andere regels dan voor huisdieren.

• Voor het vervoer van hobbydieren gelden regels. Bijvoorbeeld voor reis- en rusttijden. Overtreden eigenaren deze regels? Dan kan de NVWA een bestuurlijke boete geven.
• Eigenaren van dieren moeten naar een dierenarts als een dier ziek is. Is er besmettingsgevaar? Dan moeten eigenaren van hobbydieren de dierziekte melden bij de NVWA (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit);
• De huisvesting van hobbydieren moet aan een aantal eisen voldoen. Bijvoorbeeld eisen aan de afmeting. Dit staat in het Besluit houders van dieren.
• Eigenaren van hobbydieren moeten hun dieren laten identificeren en registreren. Zo zijn de dieren en hun plaats van herkomst snel te vinden. Bijvoorbeeld bij de uitbraak van een besmettelijke dierziekte.

Plannen kabinet voor verbod dieren die lijden onder uiterlijk

Vanaf 1 januari 2026 zijn katten met vouworen en naaktkatten verboden. Deze dieren lijden namelijk onder hun uiterlijk. Katten met vouworen hebben bijvoorbeeld een kraakbeenafwijking. Dat veroorzaakt pijn. En naaktkatten worden sneller ziek. 

Heeft u een kat met vouworen, of een naaktkat? Zorg dan dat de kat gechipt is. U mag de kat dan houden tot die overlijdt. U mag er vanaf 2026 niet meer mee naar wedstrijden, tentoonstellingen en keuringen. 
Het kabinet bekijkt of er een verbod komt op het houden van andere huisdieren die lijden onder hun uiterlijk.

Daarnaast onderzoekt het kabinet een verbod op het tonen van deze dieren in reclames, advertenties en op sociale media. Als honden en katten die lijden onder hun opvallende uiterlijk, minder te zien zijn, vermindert dat de vraag naar ongezonde dieren.