Burgerberaad

Een burgerberaad of burgerforum is een gelote groep inwoners die de politiek adviseert of helpt te beslissen over een specifiek onderwerp. Bij een landelijk burgerberaad gebeurt dit in opdracht van de regering of het parlement. Een burgerberaad kan ook georganiseerd worden binnen een gemeente of provincie.

Doel van een burgerberaad

Wie een burgerberaad organiseert, kan daar verschillende doelen mee hebben. Bijvoorbeeld om beter te begrijpen hoe inwoners tegen een vraagstuk aankijken. Of om mensen goed te betrekken bij lastige besluiten die moeten worden genomen.

Zo werkt een burgerberaad

De inzet van een landelijk burgerberaad gaat in principe via een aantal stappen:

De regering of het parlement geven apart of samen aan behoefte te hebben aan een burgerberaad bij een bepaald onderwerp.
Zij stellen vast wat precies de vraag of het probleem is dat zij het burgerberaad willen voorleggen en wat ze met de uitkomsten doen.
Er volgt een selectie van deelnemers. Het is de bedoeling dat een burgerberaad een afspiegeling is van de samenleving. Een diverse groep, die onder meer verschilt qua geslacht, inkomen, opleiding en woonplaats. Uitnodigen gebeurt meestal op basis van loting. Mensen kunnen zich dan niet zelf aanmelden voor een burgerberaad.
De deelnemers krijgen van onafhankelijke experts informatie over het vraagstuk. Zij kunnen ook zelf belangenorganisaties of ervaringsdeskundigen uitnodigen. Zo horen zij verschillende standpunten en visies over het probleem dat ze bespreken.
De deelnemers gaan met elkaar in gesprek om tot ideeën en aanbevelingen te komen. Meestal stemmen zij uiteindelijk over de definitieve besluiten of adviezen.
Als er een akkoord is, gaat het advies naar de opdrachtgever (bijvoorbeeld het parlement of de regering). Vaak zijn er van tevoren afspraken gemaakt over wat de opdrachtgever met het advies doet.

Betere besluitvorming en meer invloed op de politiek

Een burgerberaad heeft verschillende voordelen:

De politiek leert welke ideeën en meningen er leven in de samenleving over maatschappelijke kwesties of (omstreden) politieke kwesties. Hierdoor is betere besluitvorming mogelijk.
Het is een goede manier om nieuwe, creatieve oplossingen te verzamelen.
Burgers hebben meer invloed op de politiek, wat de democratie versterkt.
Het helpt meningsverschillen tussen mensen te overbruggen via een dialoog.

Voorwaarden voor succes

Een burgerberaad moet aan een aantal voorwaarden voldoen om succesvol te zijn:

De groep deelnemers moet divers zijn, een afspiegeling van de samenleving. Zij moeten representatief zijn voor de groep die ze vertegenwoordigen.
De opdrachtgever (bijvoorbeeld de regering of het parlement) moet vooraf duidelijk maken wat er gebeurt met het advies van het burgerberaad.
Het burgerberaad moet plaatsvinden op hetzelfde niveau als waarop de besluitvorming is. Een burgerforum op gemeenteniveau moet dus gaan over keuzes die een gemeente kan maken. En niet over provinciale of nationale kwesties.