Wat zijn de verschillen tussen curatele, bewind en mentorschap?

Curatele, beschermingsbewind en mentorschap zijn verschillende maatregelen om mensen te beschermen die zelf niet goed beslissingen over hun financiën of hun verzorging kunnen nemen. Bijvoorbeeld door een geestelijke handicap, problematische schulden, verslaving of dementie.

Curatele voor financiële en persoonlijke beslissingen

Curatele is voor een meerderjarige die zijn financiële en persoonlijke zaken niet zelf kan regelen en voor wie beschermingsbewind en/of mentorschap niet genoeg is. Iemand die onder curatele staat is handelingsonbekwaam. De curator is de wettelijk vertegenwoordiger van de betrokkene. 

Alle ondercuratelestellingen staan in het openbare curatele- en bewindregister.

Taken curator

De curator moet voor praktisch elke handeling en beslissing toestemming geven. De onder curatele gestelde kan wel zelfstandig over zijn leefgeld beschikken dat de curator aan hem geeft.
Een curator beslist over:

• Financiële zaken
  Geld en goederen.

• Persoonlijke verzorging
  Verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding.

Bewind voor financiële beslissingen

Beschermingsbewind is voor mensen die hun financiële zaken niet zelf kunnen regelen. Beschermingsbewind kan worden ingesteld als de lichamelijke of geestelijke toestand van de betrokkene daar aanleiding toe geeft. Beschermingsbewind kan ook worden ingesteld bij overmatig geld uitgeven of bij problematische schulden. De bewinden staan in het openbare curatele- en bewindregister.

Taken beschermingsbewindvoerder

De bewindvoerder beheert de goederen van de betrokkene. De betrokkene kan alleen na toestemming van de bewindvoerder over zijn goederen beschikken.

De bewindvoerder maakt een lijst met een beschrijving van alle goederen die onder het bewind vallen. De bewindvoerder stuurt een kopie van deze boedelbeschrijving naar de kantonrechter.

Ook maakt de bewindvoerder een plan van aanpak waarin het doel van het bewind staat. En de afspraken tussen de bewindvoerder en de betrokkene.

Mentorschap voor persoonlijke beslissingen

Mentorschap is voor mensen die hun persoonlijke zaken niet meer zelf kunnen regelen vanwege een geestelijke of lichamelijke toestand. De betrokkene wordt handelingsonbevoegd voor het nemen van beslissingen over bijvoorbeeld zijn verzorging. De mentor heeft wel de plicht om de betrokkene zoveel mogelijk zelf te laten beslissen. En om een zelfstandig optreden van deze persoon te bevorderen.

Taken mentor

De mentor beslist over de volgende zaken:

• verzorging;
• verpleging;
• behandeling;
• begeleiding.

Dit zijn beslissingen op het persoonlijke vlak. Daarbij kan het ook over feitelijke zaken gaan, zoals een dossier inzien.

Handelingsbekwaam of handelingsonbekwaam

Iedereen vanaf 18 jaar is volgens de wet meerderjarig en handelingsbekwaam. Dit betekent dat iemand voor rechtshandelingen geen toestemming meer nodig heeft van zijn:

• ouder(s) met gezag;
• voogd.

Rechtshandelingen zijn bijvoorbeeld een huis huren of kopen. Of een telefoonabonnement afsluiten.

Iemand die onder curatele staat, is handelingsonbekwaam om deze rechtshandelingen te doen, behalve voor de uitzonderingen die de wet noemt. Iemand is bijvoorbeeld wel bekwaam om curatele juridisch aan te vechten.

Iemand van wie de goederen onder bewind staan, kan daarover alleen beslissen met hulp van de beschermingsbewindvoerder. Of met toestemming van de kantonrechter. De onder bewind gestelde persoon is handelingsonbevoegd.

Iemand voor wie een mentorschap is ingesteld, kan niet meer zelfstandig beslissingen over zijn verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding.