Ministerraad: sectorale steun bij coronalockdown niet mogelijk
Tijdens de coronalockdowns heeft het kabinet ondernemers en werkenden geholpen met uitgebreide steunpakketten. De NOW, Tegemoetkoming Vaste Lasten (TVL) en TOZO hebben banen en bedrijven in stand gehouden. Salarissen en vaste lasten liepen immers door en moesten worden betaald, terwijl sommige bedrijven tijdelijk dicht moesten om de verspreiding van het virus tegen te gaan. Generieke steunpakketten zijn op lange termijn echter onhoudbaar. Daarom heeft het kabinet laten onderzoeken of steun gerichter, en bij voorkeur per sector mogelijk is. Dat blijkt juridisch en uitvoeringstechnisch niet haalbaar, concludeert de ministerraad. Specifieke coronasteun is niet mogelijk per sector, maar alleen door bijvoorbeeld een regeling te maken voor specifiek zwaar getroffen ondernemers op basis van bijvoorbeeld omzetverlies.
Nederland is wat betreft het coronavirus in de zogenoemde endemische fase beland. Mocht het virus desondanks weer opleven, dan wil het kabinet de samenleving zoveel mogelijk openhouden, is de inzet vooral gericht op preventie en niet op tijdelijke sluiting van bedrijven. Maar mocht in het uiterste geval een volledige en langdurige sluiting toch nodig zijn, dan wil het kabinet ondernemers in die situatie zo gericht mogelijk steunen.
Tegelijkertijd is vastgesteld dat lange periodes van overheidssteun economische dynamiek in de weg zitten, waardoor bijvoorbeeld de arbeidsmarkt stagneert. Daarnaast vergoedden de steunmaatregelen soms omzetverliezen die niet werden veroorzaakt door contactbeperkende maatregelen. Ook zijn de uitgaven voor het steunpakket op langere termijn financieel niet houdbaar voor Nederland.
Tijdens de coronacrisis zijn voortdurend pogingen gedaan om coronasteun gericht en sectoraal vorm te geven. Die liepen stuk op uitvoeringstechnische problemen. Op verzoek van het kabinet hebben externe onderzoekers de mogelijkheden voor meer gerichte coronasteun in kaart gebracht.
Verzekering of garantiefonds
Een verzekering of garantiefonds die ondernemers willen afsluiten, die verzekeraars willen aanbieden en die de lasten voor de overheid beperkt houdt, blijkt lastig vorm te geven. Risico’s die samenhangen met een pandemie zijn moeilijk te verzekeren, waardoor een volledig private verzekering onhaalbaar lijkt. Het kabinet heeft besloten een verzekering en garantiefonds niet verder uit te laten werken.
Afbakening via bedrijfscodes
Het afbakenen van steun op basis van SBI-codes bleek tijdens de pandemie niet juridisch houdbaar. SBI-codes worden door de Kamer van Koophandel (KvK) toegewezen op basis van de omschrijving van bedrijfsactiviteiten die ondernemers bij de KvK aanleveren. Deze codes bleken echter niet altijd actueel of accuraat. Daardoor kregen ondernemingen geen steun die het wel nodig hadden en andersom. De onderzoekers hebben hier nogmaals naar gekeken, maar hieruit is geen manier gevonden om steun af te bakenen via SBI-codes die zowel juridisch houdbaar als uitvoeringstechnisch haalbaar is.