Letterlijke tekst persconferentie coronavirus minister Kuipers (15 februari 2022)
Minister Kuipers licht toe hoe Nederland in drie stappen weer open gaat.
Inleidend statement minister Kuipers
Goedenavond. Het land gaat weer open. Ik vertel u zo dadelijk hoe. Maar eerst zal ik u uitleggen waarom we deze stap nemen. In de afgelopen twee jaar draaide alles om de bescherming tegen het virus en om de toegankelijkheid van de zorg. Dat kon ook echt niet anders. Heel veel mensen werden ernstig ziek. Veel mensen overleden. Te veel andere patiënten moesten wachten op zorg. Het is daarmee een heel zware tijd geweest. Voor zieken, voor nabestaanden. En voor mensen in de zorg. Maar ook voor alle andere Nederlanders. Ik denk bijvoorbeeld aan onze jongeren. Aan cultuurmakers en aan alle ondernemers die zo hard geraakt zijn door deze crisis. Corona wierp een schaduw over onze levens. Corona maakte ons eenzaam. Corona verdeelde ons soms tot op het bot.
Gelukkig zitten we nu in een andere fase. Je ziet hier dat heel erg veel mensen op dit moment besmet zijn, meer dan ooit. Je ziet ook dat na de twee laatste persconferenties op 14 januari en 25 januari, waarbij we versoepelingen aankondigden, het aantal besmettingen verder omhoog ging. We lijken nu op of net over de piek heen te zijn. En als je nu kijkt hoe het gaat met de ziekenhuisbezetting, dan is het beeld totaal anders dan de afgelopen twee jaar. De ziekenhuisbezetting steeg altijd mee met de besmettingen. Maar nu zie je dat het nagenoeg stabiel blijft, ondanks die hoge besmettingscijfers. Wat we al hoopten en vermoedden, blijkt dus te kloppen: We zijn beter tegen het virus bestand. Dankzij vaccins en boosterprikken. En dankzij de immuniteit die mensen opgebouwd hebben doordat ze besmet zijn geweest. En bovendien is die omikronvariant minder ziekmakend. Daarmee wegen ook andere belangen weer zwaarder mee. Want we kunnen niet zonder zorg. Maar we kunnen ook niet zonder elkaar. Jongeren moeten hun vleugels kunnen uitslaan, elkaar kunnen ontmoeten. We moeten weer kunnen genieten van sport. Ondernemers moeten weer kunnen bouwen aan hun levenswerk. We snakken naar cultuur, naar uitgaansleven. Ook dat is onmisbaar voor een gezonde samenleving.
Je ziet hier dat heel veel mensen op dit moment besmet zijn, meer dan ooit. Je ziet ook dat na de twee laatste persconferenties op 14 januari en 25 januari, waarbij we versoepelingen aankondigden, het aantal besmettingen verder omhoog ging. We lijken nu op of net over de piek heen te zijn. En als je nu kijkt hoe het gaat met de ziekenhuisbezetting, dan is het beeld toch heel anders dan de afgelopen twee jaar. De ziekenhuisbezetting steeg altijd mee met de besmettingen. Maar nu zie je dat het nagenoeg stabiel blijft. Ondanks die hoge besmettingscijfers. Wat we al hoopten en vermoedden, blijkt dus te kloppen: We zijn beter tegen het virus bestand. Dankzij vaccins en boosterprikken. En dankzij de immuniteit die mensen opgebouwd hebben doordat ze besmet zijn geweest. En bovendien is die omikronvariant minder ziekmakend.
Alles gaat dus weer open. Niet in 1 keer. Maar in stappen. Het zijn wel gróte stappen en we zetten ze snel achter elkaar. Waarbij we uiteraard ook oog hebben voor de kwetsbaren in onze samenleving. Ik kom daar straks op terug. Ik noem eerst de belangrijkste versoepelingen. Voor alle details kunt u kijken op Rijksoverheid.nl. Per direct kunt u thuis weer zoveel mensen uitnodigen als u wilt. Werk nog wel zo veel mogelijk thuis, in elk geval de helft van de tijd. Vrijdag 18 februari, dus komende vrijdag, zetten we een grotere stap. Dan mogen om te beginnen alle uitgaansgelegenheden open tot 1 uur ’s nachts. Op de plekken waar je nu je coronatoegangsbewijs moet laten zien, moet dat de komende week nog steeds. Maar op plekken met maximaal 500 bezoekers mag dan wel je mondkapje af, hoef je geen vaste zitplaats meer en hoef je ook geen anderhalve meter afstand meer te houden. Op locaties met meer dan 500 bezoekers geldt die vaste zitplaats nog wél. Daar moet je ook nog een mondkapje op als je rondloopt. De klassen en de collegezalen in het Hoger Onderwijs mogen weer vol. En tot slot: als je besmet bent, mag je vanaf vrijdag na 5 dagen uit isolatie, mits je minimaal 1 dag geen klachten meer hebt gehad. De derde en grootste stap volgt al heel snel. Vrijdag 25 februari, volgende week vrijdag gaan we terug naar de normale sluitingstijden zoals we die voor corona ook hadden. Je hoeft nergens meer anderhalve meter afstand te houden. En alleen in het openbaar vervoer en op de luchthavens geldt nog een mondkapjesplicht. Afstand houden en een mondkapje blijft wel verstandig. Geen maatregel, wel een dringend advies. Op plekken waar minder dan 500 mensen bij elkaar komen, hoef je dan ook geen coronatoegangsbewijs meer te laten zien. Ben je met meer dan 500 mensen binnen, zonder vaste zitplaats, dan is de kans op grote uitbraken groot. Daarom gaan we hier voorlopig werken met testen voor toegang. Dat betekent dat iedereen – gevaccineerd of ongevaccineerd - een negatieve testuitslag moet laten zien. Daarvoor kun je de coronacheck-app gebruiken die we nu ook hebben. En die je trouwens ook in veel landen om ons heen nog nodig hebt. Dit zijn de stappen voor de komende weken. 15 maart is een nieuw weegmoment.
Intussen: we mogen optimistisch zijn. Maar we moeten ook realistisch blijven. Corona is niet weg, verre van. Denk daar bijvoorbeeld aan als je carnaval viert. Vier het in je eigen omgeving, ga lekker naar het café, maar mijd grote menigten. Vooral voor mensen in de risicogroepen is dit een spannende tijd. Zij moeten extra voorzichtig blijven. En anderen moeten rekening met hen houden. De kans dat je besmet raakt is groot. En dus ook de kans dat je het virus overdraagt op iemand met een kwetsbare gezondheid. Ook al vallen een hoop regels weg, de basisadviezen blijven belangrijk, juist nu. Je ziet ze bij elke persconferentie in beeld staan: handen wassen helpt enorm, ventileer goed, hoest en nies in je ellenboog, haal je vaccin of je boosterprik als je dat nog niet hebt gedaan. Afstand houden, mondkapjes, ook als het niet meer overal hoeft, blijft wel degelijk verstandig.
U ziet hier rechtsonder ook de zelftest staan. Daar wil ik nog iets over zeggen. Ik ben ontzettend blij om te zien dat zo veel mensen zichzelf testen of laten testen. Omdat ze klachten hebben of omdat ze bij iemand op bezoek gaan. Dat verdient een groot compliment. Nederlanders nemen hun verantwoordelijkheid. En dat laat zien dat we na twee heel moeilijke jaren nog steeds veel voor elkaar over hebben. Daarom ga ik met veel vertrouwen deze nieuwe fase in. Dank u wel.
VRAAG (NOS)
Meneer Kuipers, u zegt: het land gaat weer open, en als ik u zo hoor, dan is die pandemie zo goed als voorbij. Maar is dat wel zo?
KUIPERS
Nee, dank u wel, en ik wil dat graag nog een keer benadrukken, ik deed dat in het begin ook al... Ik heb aangegeven: het aantal besmettingen is ontzettend hoog. De curve laat zien, het RIVM laat vandaag ook... Misschien zijn we net over de piek heen, maar dan zijn de aantallen nog steeds wel hoog. En vandaar ook, bijna tot vervelens toe, zou je zeggen, terwijl we opengaan, toch de nadruk op: ‘wees voorzichtig’. Want de kans, dat je ergens iemand tegenkomt die het virus bij zich draagt en overdraagt is groot, is zeer reëel aanwezig. Dus we zijn er niet overheen
VRAAG
Nou heeft u de afgelopen tijd veel tegenstrijdige adviezen gekregen, zag ik. Het OMT wil eigenlijk dat u dat coronatoegangsbewijs nog even aanhoudt. En de politie zegt: ‘als je dan gaat versoepelen, doe dan alles tegelijk, dat maakt het makkelijker ‘s Avonds op straat’. En u heeft nu gekozen voor stappen. Wat is de achterliggende gedachte daarbij?
KUIPERS
Ja, de gedachte is dat, om te beginnen, er een brede wens is -en wij denken dat dat ook kan, gezien de huidige aantallen patiënten die zo ziek zijn dat ze hulp nodig hebben, de druk op de zorg - dat het mogelijk is om wel degelijk, ondanks de hoge besmettingen, versoepelingen te nemen. Maar dat ook daarbij wel verstandig is om dat in de tijd enigszins te faseren, zodanig dat op het moment dat je nog verder gaat, dat je dan toch lager in die besmettingen zit. Met andere woorden, we hebben de tijd nodig om op een lager niveau uit te komen voordat je helemaal, vrijwel helemaal, vrij gaat.
VRAAG
Heeft u ook overwogen om te zeggen van: ‘nou, we doen gewoon vanaf nu alles weer open’?
KUIPERS
Zeker. Maar dan moet u zich voorstellen dat er dan een hele reële kans is, en ook dat ziet u terugkomen in adviezen, onder andere van het OMT, een berekening, dat er dan een hele reële kans is dat we toch nog weer naar een nieuw hoogtepunt gaan met mogelijkerwijs ook grote druk op de zorg. Dat willen we echt voorkomen. Ik denk daarbij, en dat ziet u op veel plekken om u heen, dat is in de zorg maar ook in een heleboel andere plekken, dat waar we ook op dit moment door geraakt worden, is te veel uitval van personeel op allemaal sectoren.
VRAAG
Ja, maar kunnen we er dan nu wel op vertrouwen dat die maatregelen echt voor langere tijd weg zijn?
KUIPERS
Nou, ik ben... Ik gaf dat ook al aan, ik ben echt optimistisch. Optimistisch in de zin van, als je kijkt naar de combinatie van hoge besmettingen in de afgelopen periode, steeds verder oplopend, en het wegblijven van te grote aantallen mensen die hulp nodig hebben, dan is dat een gunstig teken. Dat komt allereerst, allereerst, door de mate van afweer die we nu opgebouwd hebben. Door vaccinatie, doorgemaakte infecties. Daarbij dan, mindere mate ook nog, dat die omikronvariant minder ziekmakend is. Dat betekent optimistisch, maar wel met ook een voorzichtigheid van het kan nog weer omhoog gaan. En je moet er ook altijd rekening mee houden dat er op enig moment ook nog weer een nieuwe variant kan komen.
VRAAG
U houdt er rekening mee, maar u denkt niet dat we nog een keer zo’n persconferentie krijgen waarbij alles weer dichtgaat?
KUIPERS
Dat hoop ik absoluut met u dat dat niet gebeurt Kun je het honderd procent garanderen? Nee, dat kunnen we niet. Je moet echt ook verder blijven kijken naar: ‘wanneer komt er eventueel bijvoorbeeld een nieuwe variant?’ of ‘wanneer neemt bijvoorbeeld de immuniteit onder kwetsbaren af, en moet je dan eventueel ook nadenken over een nieuwe boostcampagne?’
VRAAG (RTL)
Ja, daarop aansluitend, meneer Kuipers. Heeft u daar eigenlijk al scenario’s voor, voor die langere termijn? Voor als er nog een nieuwe variant zou komen. Wordt daar al over nagedacht, en...?
KUIPERS
Ja, dank u wel. Ja, daar wordt over nagedacht. U hebt... We hebben eerder een brief, heb ik gestuurd, aan de Tweede Kamer over de resterende fase van deze winter, hij is bijna achter ons, deze winter, noem het de lente. Ondertussen zijn we ook bezig met, gewoon, de langere termijnaanpak van covid en los daarvan ook met een vervolg van pandemische paraatheid, mocht er in de toekomst een totaal andere.. een totaal andere infectie onze kant uit komen. Dus ja, daar zijn we mee bezig. Ten aanzien van ook de adviezen, eventueel, van een RIVM en een Gezondheidsraad over een volgende vaccinatieronde, heb ik ook aparte vragen uitgezet.
VRAAG
Ja veel mensen hebben daarin toch wel, blijkt eigenlijk al twee jaar lang, behoefte aan duidelijkheid. Als het aantal besmettingen hier ligt, dan gaan we weer opschalen. Kunt u daar al wat over zeggen? gaat het er zo uitzien? Gaan we die duidelijkheid krijgen?
KUIPERS
Ja, daar streven we wel naar, zodat het veel meer voorspelbaar is. Met even de insteek heel breed: wat we de afgelopen periode bewust gedaan hebben, is zeggen: ‘dit is eigenlijk niet een kwestie alleen van de zorg en dan het stapsgewijs sluiten van bepaalde sectoren, maar laten we zoeken, afhankelijk van de mate van infectiedruk, het aantal besmettingen, wat er in iedere verschillende sector kan zodanig, dat je zoveel mogelijk en zo lang mogelijk openblijft. Maar toch, op je eigen werk, in je eigen omgeving, of in het uitgaansleven, het aantal besmettingen, de kans op besmet raken, zo beperkt mogelijk laten.
VRAAG
Dan adviseert het OMT ook om, als we het aantal besmettingen flink gaat dalen, om niet meer iedereen zomaar te testen. Is dat ook iets dat u in wil laten gaan op die 25 februari, als we dus aan het dalen zijn?
KUIPERS
Ja, dank. Nee, nog niet op die 25 februari, maar op enig moment is het natuurlijk wel degelijk in lijn met het advies van het OMT zinvol om te kijken of je het testen voor iedereen weg kunt laten. Testen heeft twee belangrijke doelen. De eerste is het zicht houden op het virus, hoeveel besmettingen hebben we? Daar hoef je niet per se ieder individu voor te testen. Dan kun je ook met steekproeven en met rioolwatermeting et cetera doen. En de tweede is voor het individu zelf, de persoon zelf, om geïnformeerd te zijn van: ‘ben ik besmet, ja of nee. En wat betekent dat dan moet ik in isolatie, ja of nee’. Nou ja, ook daarvoor doen mensen ook tegenwoordig in brede mate al met zelftesten, zoals ik net ook aangaf.
VRAAG
Ja, maar wanneer verwacht u dan wel dat het advies niet meer is: ‘laat je testen bij klachten’?
KUIPERS
Daar hoop ik binnenkort op terug te komen, daar kan ik nu nog geen tijdstip over geven.
VRAAG
Dan toch nog heel even, ja tot slot, ter verduidelijking. Want, het wordt mij nog steeds niet helemaal duidelijk waarom er nu... U, u maakt eigenlijk twee versoepelingsstappen bekend. Maar er zit heel korte tijd tussen. En u zegt: ‘ja, dat moeten we doen zodat het aantal besmettingen nog wat verder kan dalen.’ Maar is er dan überhaupt vraag of die tweede stap wel kan doorgaan? Stel, met andere woorden, het aantal besmettingen daalt niet of gaat weer stijgen, kunt u dan nog zeggen: ‘nou, die versoepelingen van 25 februari, die laten we toch niet doorgaan’?
KUIPERS
Nee, die twee versoepelingen van 25 februari die gaan door.
VRAAG
Maar dan begrijp ik niet helemaal, als u dat toch al zeker weet, waarom we dan niet gewoon al meteen allemaal kan?
KUIPERS
Omdat die hopelijk doorgaat op het moment dat het aantal besmettingen wat verder gedaald is dan waar we nu zitten. En je dus, wat dat betreft, ook meer ruimte hebt.
VRAAG
Maar daar hopen we dan maar op, want dat weet u dus niet?
KUIPERS
Nee, dat weten we niet, maar als we nu kijken naar de huidige berekeningen en het beloop van het aantal besmettingen, en het RIVM wat daarmee ook een R-waarde uitrekent, wat de voorspelling is wat we voor de komende periode kunnen verwachten, dan gaan we daar van uit.
VRAAG (SBS)
Ja, in aanvulling hierop. Ik begreep... Ik vraag mij even af, is het nou, gaat het nou om faseren? Want ik begreep zojuist van een voorlichter van het kabinet dat, ja, die stap op 25 februari, dat daarmee gewacht wordt, omdat het wettelijk geregeld moet worden. De Raad van State moet er nog naar kijken, de Kamer moet er nog iets naar vinden. Heeft het nog wel met de besmettingen te maken? Of is het gewoon een wettelijk ding dat geregeld moet worden?
KUIPERS
Nee, het heeft zeker met de besmettingen te maken. U heeft helemaal gelijk. Stel dat wij het wel nu zouden aankondigen en allemaal los zouden willen laten, stel dat, dan kunnen we dat niet allemaal in een keer doen. Je hebt een weekaankondiging nodig. Dus we hebben vorige week een pakket aangekondigd, waar we advies op gevraagd hebben van het OMT. Dat gaan we nu vrijdag doorvoeren. En zo kondigen we nog iets aan, voor wat we volgende week gaan doen.
VRAAG
Ja als u die grafiek laat zien, dan ziet het er goed uit met de besmettingen.
KUIPERS
Zeker, maar wat dit laat zien, daar ben ik ook heel erg blij mee, maar dat is iets dat we vorige week nog niet hadden. Dus precies het antwoord wat ik zonet gaf is: ‘we wachten gewoon op een verdere daling’.
VRAAG
Oké, is er een wetenschappelijke basis voor de inzet van 1G op 25 februari?
KUIPERS
Ja, die is er. En u hebt eerder de rapportage van de TU Delft gezien, dat, zeker bij hele hoge besmettingen wat we nu hebben, voorkomt, reduceert toch 1G de kans om besmet te raken, eens te meer bij evenementen waar je met hele grote aantallen mensen bij elkaar bent, maar geen vaste zitplaats meer hebt, geen mondkapje meer gebruikt, en geen anderhalve meter afstand van elkaar houdt.
VRAAG
Hoeveel scheelt het dan?
KUIPERS
Ja, ik kan me niet individuele percentages...
VRAAG
Ik haal toch wel een belangrijk detail ook uit het OMT-advies, want daaruit blijkt dat de TU Delft weer alle mogelijkheden heeft doorberekend. Maar weer in alleen die hele optimale situatie, dat 1G echt tot heel veel plekken ook wordt ingezet.
KUIPERS
Ja, ik kan u hier helaas geen antwoord op geven. Want ik heb geen hernieuwde berekeningen van de TU Delft gezien.
VRAAG
Maar is dit nattevingerwerk? Het lijkt een beetje alsof u hebt gekeken naar de gereedschapskist, daar 1G zag liggen en dacht: ‘hé, die hebben we nog niet gebruikt, laten we die eens een keer proberen!’
KUIPERS
Nee, maar laat ik dat dan voor een algemeen publiek weghouden: Wat de wens, om te beginnen, recht van iedereen hier is, zo snel mogelijk, zo veel mogelijk zaken mogelijk maken. Dat doen we op het moment dat we net komen van een niveau van 80 duizend besmettingen per dag. 80 duizend per dag, meer dan 500 duizend in een week tijd. Dat zijn enorme aantallen. Op het moment dat je in zo’n setting, hele grote aantallen mensen bij elkaar brengt, binnen, zonder anderhalve meter, zonder mondkapje, niet geplaceerd, is de kans dat je daar grote uitbraken krijgt zeer aanwezig. Kun je daar iets aan doen? Ja, daar kun je iets aan doen, maar dan moet je voor nu daar een coronatoegangsbewijs op inzetten, of je moet vasthouden aan de evenementen niet doen, of wel anderhalve meter, of wel geplaceerd, of wel een mondkapje, alles bij elkaar.
VRAAG
Maar u heeft dus geen wetenschappelijk onderzoek, recent onderzoek dat aantoont: ‘1G in deze variant’...
KUIPERS
Anders dan de eerdere rapportage van de TU Delft, die destijds aangaf dat...
VRAAG
Het is maar op hele beperkte schaal dat het gebruikt wordt, dus u heeft geen...?
KUIPERS
Zeker, maar dan... Precies in de schaal, precies in de schaal waar mensen de grootste risico’s lopen.
VRAAG
Nog één vraag over carnaval. U zei, ja, mijd grote menigten bij carnaval. Maar dat is precies niet wat mensen willen doen, denk ik, met carnaval.
KUIPERS
Nou, er is, mijn collega van Justitie heeft uitgebreid overleg gehad ook met het Veiligheidsberaad en ook met de burgemeesters van de Carnavalsgemeentes. En die geven zelf al aan dat hele grote evenementen al stop gezet zijn. En dat het dus echt gaat om wel het vieren van carnaval, maar dan niet met hele grote evenementen binnen. Dat is dus als een belangrijke invulling, eigenlijk, van dat wat ik zonet genoemd heb.
VRAAG (AD)
Wat is er gebeurd tussen afgelopen donderdag en vandaag, dat de coronapas ineens, mwah, niet meer nodig is, volgende week?
KUIPERS
Ja, wat er gebeurd is, is een beloop van besmettingen, en daarmee dus ook een setting die ons nog meer ruimte geeft.
VRAAG
Ja, want u zei volgens mij op donderdag: ‘die coronapas, ik vind hem niet fijn maar hij is nodig om alweer dingen te kunnen openen, naar de cultuur, theater, restaurant te kunnen gaan’. En nu kan ie gewoon per 25 februari geschrapt worden. Dat is natuurlijk een heel groot contrast. Waar komt dat door, dat dat nu mogelijk is? Is dat een nieuwe berekening, of is dat een nieuw inzicht?
KUIPERS
Zoals ik aangaf zijn er geen nieuwe berekeningen, behalve dat wat u hier ziet. Als u het even overall kijkt in de fasering, is dat wat we nu doen, is eigenlijk in lijn met wat ik ook de vorige twee keer besproken heb. We kiezen ervoor om vrij snel grote stappen te maken, die we zo breed mogelijk inzetten. De eerste keer hebben we heel erg gefocust, om denk ik begrijpelijke redenen, op onderwijs, en op sport. En aanvullend op cultuur, op uitgaansleven, et cetera. Ook met aanpassing van quarantaine-, en nu ook isolatieregels. Dat hebben we eerst gedaan, terwijl we die coronatoegangsbewijzen zo lang mogelijk nog ingezet hebben als enige mate van bescherming. En nu laten we ook dat gaan, dus achteraan in de rij.
VRAAG
Mijn vraag is eigenlijk: waar komt die vandaan? Want ook in uw adviesaanvragen aan het OMT, zo kunnen we lezen, staat niet: ‘beste OMT, wij willen van de coronapas af, hoe kan dat?’
KUIPERS
Ja, dat klopt, dat hebben we ook niet op die manier gevraagd. Kijk, u kunt het eigenlijk omdraaien. Als u vraagt welke maatregelen houdt u nou eigenlijk na 25 februari nog overeind? Dan zijn het eigenlijk maar twee maatregelen die we echt opleggen. De ene is testen voor toegang bij grote evenementen in de setting binnen niet geplaceerd, geen mondkapje, geen anderhalve meter, dat is één. De tweede is gebruik van mondkapjes in openbaar vervoer en op luchthavens. En dat heeft er alles mee te maken dat je daar én nog een zekere mate van bescherming moet bieden én, ja, eigenlijk iedereen, ook kwetsbaren, gebruik van moeten kunnen maken, en mensen wel met vele soms bij elkaar zitten in een coupé, et cetera. Dat zijn de twee maatregelen die we overhouden, en de rest is advies.
VRAAG
Ja. Nog een vraag over de risico’s die u misschien wel of niet neemt. Had ziekenhuisbeddenbaas Ernst Kuipers deze versoepeling ook met vertrouwen tegemoet kunnen zien? Met andere woorden, met carnaval op komst, bleek in 2020 een perfect storm voor het coronavirus, ook het virus houdt ook wel van carnaval...
KUIPERS
U ziet mij breed grijnzen, maar ook beddenbaas Ernst Kuipers heeft dit met vertrouwen tegemoet gezien.
VRAAG
Het is dus niet dezelfde valkuil als te vroeg te veel versoepelen en later weer op de rem moeten, dat vreest u niet?
KUIPERS
Nee, maar neem je een risico? Ja, we nemen wel degelijk een risico, maar dat heeft er ook mee te maken dat, er kan op enig moment een nieuw variant binnenkomen. U weet ook van ook binnen omikron is er alweer een sub-variant, en dat is het beeld dat we ondertussen twee jaar lang gezien hebben. En, wat ik wel eens eerder gezegd heb is, hoe langer deze fase aanhoudt, hoe meer je gaat richting een beeld van dit is een bovenste-luchtweginfectie, de meeste mensen zijn voldoende beschermd. Maar er is nog zeker geen garantie dat dat toch niet een net zo snel verspreidend of nog sneller verspreidend maar weer meer ziekmakende variant naar boven komt. Dit betekent dat, op welke manier je het ook doet, je heel nauw moet blijven monitoren, bijvoorbeeld of er nieuwe varianten zal opduiken. En dat kan op allerlei manieren. Dat kan via het materiaal dat je van individuele patiënten krijgt, of personen verkrijgt, maar dat kan ook bijvoorbeeld vanuit het rioolwater.
VRAAG (ANP)
1G wordt heel erg belangrijk straks. Is dat praktisch wel geregeld? Is er voldoende testcapaciteit? Is de techniek op orde? En zijn de regels duidelijk, voor iedereen die daarmee moet werken?
KUIPERS
Ja, dank. Ja, er is voldoende capaciteit. Dit kan nu afgenomen worden op meer dan 900 locaties in het hele land, en de capaciteit is meer dan 500 duizend testen per dag. Wat daar nu van gebruikt wordt is minder dan tien procent. Dus, en voor de setting zoals ik hem benoemde, binnen, niet geplaceerd et cetera, en dan meer dan 500, is er voldoende capaciteit. Dat geldt niet als je bijvoorbeeld zou zeggen, we gaan in alle carnavalsgemeenten iedereen die aan Carnaval deelneemt vragen om eerst zo’n test bij... Dat kan niet.
VRAAG
Nou, dan is er dus niet genoeg capaciteit, eigenlijk.
KUIPERS
Nee, maar ik zeg: ‘het geldt voor locaties met meer dan 500, binnen, ongeplaceerd, et cetera. Voor de meeste Carnavalssituaties, zeker in de setting waar het nu bedoeld is, geldt dat niet.
VRAAG
Er zijn natuurlijk ook nog allemaal praktische aspecten aan, bijvoorbeeld dat er mensen op moeten toezien. Wordt voor hen duidelijk hoe ze dat straks moeten doen, hoe ze dat moeten organiseren?
KUIPERS
Ja, daar zijn mijn collega’s ook met de betreffende sectoren al langere tijd uitgebreid mee over in gesprek.
VRAAG
Maar is dat al rond? Of bent u daar nog mee bezig?
KUIPERS
Daar zijn mijn collega’s mee bezig, maar dat is, dat is op tijd voor elkaar. Bijvoorbeeld, ik zit hier te kijken hoe een microfoonhengel letterlijk gebruikt wordt om een andere microfoon. Ik word afgeleid. Maar dat kan de kijker niet zien.
VRAAG
Maar bijvoorbeeld mensen die recent positief getest zijn op het coronavirus, die zouden ook positief kunnen testen terwijl ze niet meer besmettelijk zijn. Dat soort praktische problemen, zijn die al verholpen?
KUIPERS
Nou, kijk, als mensen nog positief testen terwijl ze net, net klachten gehad hebben, maar wel buiten... Ja, dat kan wel een issue zijn met een PCR-test. Veel minder, wel in mindere mate met een antigeentest, is mijn inschatting. Maar dan komen we echt op de technische details, waar ik onvoldoende van weet. Maar voor het overgrote deel zijn ondertussen, dit zijn goede testen, en het is ingeregeld en we gebruiken ze al langere tijd.
VRAAG
Ja, het gaat wel om anderhalf miljoen mensen die recent positief getest zijn. Het risico bestaat wel dat dat een enorme groep...
KUIPERS
Zeker, dat zou kunnen. Maar nogmaals, ik kan deze technische details niet bevestigen. Dat moet u echt navragen bij het RIVM.
VRAAG
Wat doet u voor kwetsbare mensen?
KUIPERS
Ja, wat ik om te beginnen al aangaf, dat klinkt een beetje voor de bühne, maar dat bedoel ik absoluut niet voor de bühne, is dat ik aangeef dat dit wat hun betreft, wat hun een zorgelijke periode kan zijn, want wij openen in sterke mate, en hebben te maken al een enige tijd met een hoog aantal besmettingen. Dus dat betekent om te beginnen dat ik het hier, dat ik het twee keer maar met nadruk heb benoemt. Dat ik ook mensen oproep: ‘wees voorzichtig en als je omgaat met kwetsbaren. Wees ook extra voorzichtig, bescherm ook hen’. En dat kun je op allerlei manieren doen en dat kun je bijvoorbeeld ook doen door een zelftest te doen op het moment dat je op bezoek gaat. Dat kunnen mensen natuurlijk ook doen door zelf de drukte te vermijden, op het moment dat ze ja, of een winkel bezoeken of iets anders maar het is een gezamenlijke verantwoordelijkheid, niet alleen van de kwetsbaren maar ook van hun omgeving.
VAN GRONINGEN (OP1)
Ja u zegt het is niet alleen de verantwoordelijkheid van die kwetsbare mensen, iedereen moet daaraan meedoen. Maar in een volle supermarkt kan ik niet herkennen of de mevrouw die naast mij bij het diepvriesvak staat, of die kwetsbaar is of niet?
KUIPERS
Nee, nee, nou misschien kunt u iets zien, om te beginnen, aan de leeftijd en een inschatting maken, want leeftijd is een factor, maar voor de rest kunt u dat inderdaad niet. Hè, dan past, waar ik toe opriep. Het is niet een, een opgelegde verplichting meer, maar wel een advies. Daar waar anderhalve meter niet mogelijk is, wees dan voorzichtig, draag het mondkapje etc.
VAN GRONINGEN
Ja.
KUIPERS
Ik zie dat om mij zelf heen ook gebeuren, ook op locaties waar het op dit moment niet verplicht is, zie ik toch mensen mondkapjes gebruiken.
VAN GRONINGEN
En stel nu dat de ondernemers zeggen: ‘Ja ik vind, ik wil het graag voor kwetsbare mensen een veilige plek zijn, bij mij is het mondkapje toch verplicht.’ Mag dat wat u betreft?
KUIPERS
Ik uhm, winkels mogen op zich van alles afspreken maar het is niet een verplichting op zich.
VAN GRONINGEN
Het coronatoegangsbewijs: Zouden mensen daarom mogen vragen?
KUIPERS
Nou…dat is een situatie waarbij we, we gebruiken de coronatoegangsbewijzen niet meer dus betekent ook dat je daar een lastige situatie krijgt als mensen op zich daar dat al niet zich daarvoor laten testen. Je kunt je laten testen voor toegang tot een hele grote, tot een locatie met meer dan 500 mensen, maar anders dan dat, nee. Dus zet het daar niet voor in.
VAN GRONINGEN
Maar de QR-code app, die moeten mensen wel, die blijft wel bestaan toch? Voor als men reist naar het buitenland?
KUIPERS
Zeker, daar heb je hem voor nodig.
VAN GRONINGEN
Dus dan, die termijnen met die dagen hoe lang een herstelbewijs geldig blijft, blijft allemaal hetzelfde?
KUIPERS
Verandert niks aan, verandert niets aan.
VRAAG (NU.nl)
Meneer Kuipers, en nog steeds kan een groot deel van de ziekenhuizen de kritiek planbare zorg niet aan. Als het nou zo blijft hè, want het aantal reguliere ziekenhuisbedden blijven natuurlijk wel bezet, 1.500, een kleine 1.500 op dit moment. Als het nou zo blijft, is het dan denkbaar dat er dan toch weer maatregelen komen om die uitgestelde zorg weg te werken?
KUIPERS
Nou, op dit moment hebben de ziekenhuizen vooral een probleem met uitval van personeel. U refereert aan de meest recente gegevens van de Nederlandse Zorgautoriteit. Ook daar kwamen weer getallen van tien procent, voor veel zorginstellingen was dat zelfs hogere aantallen van uitval van personeel. Door tal van redenen, maar allereerst ook gewoon doordat ook onder hen, logischerwijs, net als voor iedere Nederlander corona veel voorkomt. En ze dus dan in isolatie zitten. Dus dat is de allereerste issue, het is niet het aantal patiënten wat nu in de ziekenhuizen ligt. Gelukkig is het desalniettemin zo dat de Nederlandse Zorgautoriteit gestaag enige verbetering laat zien. Ook in deze situatie zelfs, enige verbetering laat zien van de mate waarin de kritiek planbare zorg wel doorgang kan vinden.
VRAAG
U maakt zich daar dus op dit moment geen zorgen over? Dat dat nog steeds redelijk hoog is en die achterstand er nog wel is?
KUIPERS
Nee, daar maak ik me op dit moment geen zorgen over. Wat wel zo is, is dat de Nederlandse Zorgautoriteit dat blijft monitoren en blijft natuurlijk heel nauw meekijken naar die ontwikkelingen.
VRAAG
Iets anders: we zagen gister weer een rapport of een advies eigenlijk, van de Gezondheidsraad over onder andere jongeren die best wel veel last hebben van de coronacrisis en er best wel lang van last van blijven houden ook. Wat is nou, de experts hebben het over een mentale pandemie waar we eigenlijk nu pas aan beginnen. Wat gaat het kabinet eigenlijk voor deze groep mensen doen?
KUIPERS
Ja, een van de belangrijkste dingen die we doen, dat is ook de reden dat ik het vorige keer en overigens nu ook kort aandacht aan heb besteed, want ik herken dit helemaal, is zorgen dat we zo veel mogelijk open kunnen blijven en daarbij ook de situaties die voor jongeren het meest relevant zijn, zo veel mogelijk prioriteren. We hebben de eerste, helemaal in de eerste versoepeling, bewust daarmee zo veel mogelijk gedaan voor het onderwijs om te beginnen. En verder is het Sociaal Cultureel Planbureau kijkt hier continue naar. En ook die gegevens worden met ons gedeeld en daar komen soms ook adviezen uit voort om specifieke dingen te doen.
VRAAG
Maar het zijn natuurlijk ook jongeren die al problemen hebben en die houden, dus inderdaad, ik snap natuurlijk dat als je de samenleving open houdt, dat jongeren daar veel aan hebben of eigenlijk daar hebben natuurlijk iedereen, veel mensen hebben daar wat aan. Maar als je al problemen hebt, gaan die daarmee niet weg. Dus hoe kun je die mensen beter maken eigenlijk hè, is dan de vraag?
KUIPERS
Ja, dat is even iets wat los staat van de coronapandemie.
VRAAG
Maar wel een gevolg daarvan is?
KUIPERS
Voor een deel wel ja en dat heb ik ook aangegeven de vorige keer en nu nog een keer benoemd bewust, ik heb een andere keer een plaatje laten zien, ook met gegevens van het Sociaal en Cultureel Planbureau over de mate van eenzaamheid onder jongeren. Ik heb het benoemd, twee op de drie jongeren die gevoelens van eenzaamheid aangaf en dat is in de afgelopen periode nog niet minder geworden.
VRAAG
Nee, tot slot, welke argumenten liggen er straks nou ten grondslag om de coronapas toch weer in te voeren. Waar wordt dan naar gekeken?
KUIPERS
Het blijft hetzelfde. Eén natuurlijk, het staat of valt met een wettelijke grondslag, altijd. De tweede is, de proportionaliteit, hangt van de situatie af. Nou ik heb in algemene zin gezegd dat onze insteek is in de afgelopen periode, de afgelopen weken en nu en ook in de toekomst geweest: kunnen we nou zoeken naar mogelijkheden waarbij je zo lang mogelijk en zo veel mogelijk open bent. Over de volle breedte van de maatschappij, niet een specifieke sector wel of een andere sector niet en laat ik even benoemen: de evenementensector is nu in de afgelopen twee jaar buitengewoon hard getroffen. Ongelofelijk langdurig dicht. Je probeert naar iets eerder ook cultuur, en dan lijkt het bijna alsof wij daar bepaalde prioriteringen doen wat absoluut niet het geval is maar dat zijn wel de keuzes die gemaakt zijn vanwege dat. En waar we nou naar zoeken is naar mogelijkheden om, het raakt aan een van de eerdere vragen die ik kreeg, kun je nou afhankelijk van de mate van besmettingen over de volle breedte, gewoon bepaalde maatregelen treffen die zoveel mogelijk een dempend effect hebben op de besmettingen. Nou dan kunt u denken aan voor het onderwijs optimale ventilatie. In bepaalde setting, afhankelijk van het aantal wel een gebruik van een mondkapje op het moment dat je rondloopt. Adviezen voor thuiswerken, maar, nou, ga zo verder. Zonder dat we direct zeggen, als eerste de evenementensector bijvoorbeeld als laatste open en als eerste weer dicht.
VRAAG
Ja, misschien tot slot hoor, maar het is mij nog niet helemaal duidelijk waar dan naar wordt gekeken, want u heeft het over hoge besmettingen, maar ja, als die besmettingen niet leiden tot veel ziekenhuisopnames, dan is dat geen reden om die coronapas weer van stal te halen toch?
KUIPERS
Nee, maar als ze leiden tot heel veel uitval van personeel en we daardoor problemen krijgen, dan kan dat wel een factor zijn.
VRAAG
Nou, ja, oké.
VRAAG (TELEGRAAF)
Meneer Kuipers, er verandert nu natuurlijk heel veel aan de reisadviezen en buitenlandbeleid maar hoe zit dat met mensen die nu naar Nederland komen van buiten de EU? Geldt daar nog een testverplichting voor?
KUIPERS
Daar geldt een testverplichting voor, als ze Nederland inkomen. Dan moeten ze een recente antigen test of een PCR-test hebben.
VRAAG
En waarom is dat?
KUIPERS
Omdat we toch, zeker de kans op het inbrengen van nieuwe varianten, zo klein mogelijk willen houden.
VRAAG
Wordt daar dan, wordt die data dan gebruikt om sequencing te doen ofzo, of om te kijken of daar nieuwe varianten tussen zitten, of?
KUIPERS
Nee, mensen moeten zich van tevoren laten testen en als ze positief testen komen ze het vliegtuig bijvoorbeeld niet in.
VRAAG
Oké, maar dat is toch best wel een groot contrast met alles hier loslaten, inclusief, nou ja testen, coronapas, alles, is toch best vreemd dat je dan als je van buiten komt, toch wel weer moet testen?
KUIPERS
Ja, andersom voor veel landen gebeurt hetzelfde natuurlijk op zich hè. Binnen de EU moet, laat ik dat eventjes apart benoemen, gelden andere regels. Geldt het digitale coronacertificaat. Dat zijn op dit moment de internationale regels zoals we ze nu hanteren.
VRAAG
Oké, en er is natuurlijk best wel een grote discrepantie tussen ons nu en sommige andere landen bijvoorbeeld waar 2G nog wordt gehanteerd of vaccinatieplicht. Wat gebeurt er nu op Europees niveau om die dingen toch wat meer gelijk te trekken met elkaar?
KUIPERS
Ja, dank. Ik heb vorige week een overleg gehad met mijn Europese collega’s. En we hebben allereerst, logischerwijs, even de beelden en de situatie in ieder land vergelijken in waar zit je precies in bepaalde curve en hoe zit het met maatregelen en hoe zit het met vaccinatie en boost-status. En dan zie je, wij doen vaak de vergelijkingen, u doet het terecht ook, veel de vergelijking met allerlei internationale landen en het is goed als je de collega’s spreekt om eens even het totale plaatje te horen omdat al die factoren natuurlijk allemaal met elkaar te maken hebben. En een van de onderwerpen die ik nadrukkelijk ingebracht heb is: kunnen we nou zorgen dat we in ieder land zo veel mogelijk vasthouden aan dat wat er op Europees niveau afgesproken is ten aanzien van toegangsbewijs. Dat blijkt 1 een streven wat wel gedeeld wordt, maar wat afhankelijk van het land soms op lokaal niveau bijvoorbeeld in een federale staat of provincieniveau geregeld wordt, dus dat is voor een landelijke minister niet altijd even gemakkelijk maar het is natuurlijk wel iets waar we naartoe moeten. Nu is bijvoorbeeld de termijn waarop je een vaccinatie en boost geldig is als een, voor een groen vinkje voor je coronatoegangsbewijs verschilt per Europees land. Een aantal hanteren, net als wij, de Europees afgesproken regels maar sommige landen hanteren ook veel kortere termijnen dan dat en daar hebben Nederlanders die naar die landen toe willen, hebben daar last van.
VRAAG (NIEUWSUUR)
Ik heb nog even een vraag over kwetsbare personen en groepen. In het OMT-advies stond dat kwetsbare personen meer eigen verantwoordelijkheid moeten nemen om zichzelf te beschermen. Het beschermen van kwetsbare personen was juist altijd een van de doelen om maatregelen te nemen. Is hiermee dan dit doel losgelaten?
KUIPERS
Nee, alleen wat we eerder ook in een brief aan de Kamer al wel gezegd hebben, is dat gebruik van zorg en toegang tot zorg maar ook sociaalmaatschappelijk en andere aspecten gewoon, ja, gelijkgestelde doelen zijn. In de huidige setting blijft, tenzij je echt zou sturen op alleen het aantal besmettingen en niet op al die andere factoren, dan moet je nog steeds heel strak vasthouden aan maatregelen maar als je kijkt naar allerlei andere factoren, zoals bijvoorbeeld het aantal mensen wat zo ziek wordt dat ze hulp nodig hebben, dan is die noodzaak op dit moment weg zoals ik in een van die plaatjes liet zien.
VRAAG
Maar hoe snel, stel er komt een nieuwe variant, hoe snel, ja, kan je dan ingrijpen om die kwetsbare personen te beschermen en niet gelijk over te gaan op lockdown-achtige maatregelen?
KUIPERS
Ja, op zich, zou dat kunnen, afhankelijk even van wat de variant is en wat die doet en wat de gegevens ook uit het buitenland zijn door bijvoorbeeld snel een boost-vaccinatie aan te bieden. Ga ik nu even in het hypothetische, dit is niet iets wat we morgen gaan doen, dat kan. Je kunt ook andere voorzorgsmaatregelen treffen zoals specifieke toegang, zoals we het eerder ook wel eens over gehad hebben, tot bepaalde winkeltijden, je kunt allerlei factoren verzinnen. Maar dat zijn niet de factoren die we nu toepassen.
VRAAG
Ja maar is hiermee ook de stap naar lockdown-achtige maatregelen groter geworden? Is die drempel ook hoger geworden?
KUIPERS
Wat we echt willen is dat we daar zo veel mogelijk van weg blijven. Dat hebben we nu twee jaar lang gezien en gedaan en we weten wat de impact is. Ik refereer nog maar even aan de discussie die we zonet hebben gehad over de jongeren. Dat heeft een lange termijn impact en voor velen is die groot, dus dat proberen we te voorkomen maar daarom benadruk ik ook zo dat het daarmee echt een factor wordt van ons allemaal. Ik heb bijvoorbeeld regelmatig gehoord dat mensen zeggen: ‘Oh maar in mijn omgeving, ik noem geen specifieke voorbeelden, maar in mijn omgeving is de kans op besmetting heel klein.’ En mijn antwoord is dan: ‘Ja als je puur kijkt naar bron- en contactonderzoek en andere dingen, dan lijkt het erop alsof de besmettingskans het hoogst is bij je thuis, maar al die infecties thuis, die zijn ergens van meegebracht’. En dat geldt dus ook voor het thuis van kwetsbare mensen, die nemen het ergens van mee en wat dat betreft moeten we daar gezamenlijk voor zorgen.
VRAAG
Ja, is er ook in de komende maanden, want we gaan richting lente, zomer, wat moet er nou gebeuren om ook echt weer klaar te staan voor komende winter om inderdaad niet snel meer in zo’n lockdown terecht te komen?
KUIPERS
Ja, een veelheid aan factoren. Ik ga ze niet allemaal benoemen maar één is, zonet al wel benoemd, we moeten overeind houden een vorm van monitoring van het aantal besmettingen en de opkomst van eventuele nieuwe varianten. Daar hoort ook bij, een continue nauw overleg internationaal. Dat gebeurt ook op allerlei manieren. Onder andere via de WHO, je wilt in de gaten houden, komt er ergens iets nieuws, en daar waar die als eerste opkomt, wil je zo snel mogelijk informatie over hoe ziekmakend? Beschermt een vaccin? Tot hoe lang daarna beschermt een vorige infectie? Wat is de kans op ziekenhuisopname, etc. Dus monitoring. Een tweede is het klaarstaan en beschikbaar hebben, zo nodig van boostvaccins. Hetzij het vaccin dat we al gebruiken, dan wel eventuele nieuwe als die beschikbaar komen. Dat moet je idealiter ook zo kunnen inrichten, dat zeker voor die kwetsbaren, waar u het ook over hebt, dat je dat met een korte aankondiging, ook in een korte periode kunt toedienen.
VRAAG
Hoe lang?
KUIPERS
Weken. Een maand. Dat zou ook betekenen, als je dat doet, dat je minder vastzit aan die hele specifieke leeftijdsgebonden uitnodiging. Eerst dat geboortejaar en dan dat geboortejaar, etc. Dat kan natuurlijk niet als er een situatie ontstaat waarbij je zegt: ‘Iedereen in de populatie, iedereen van 12 jaar en ouder of iedereen van 18 jaar en ouder, moet allemaal een boost’. Dan zit je aan een langere termijn, maar stel dat je bijvoorbeeld op enige moment in de situatie zit waarbij je zegt: ‘Voor nu is het eerst voor, ik noem even een fictieve leeftijd, en dan betrek ik het op mezelf, boven de 60 en alles daarboven’. Ja dan moet dat mogelijk zijn om dat in een veel kortere periode te doen en dan kun je dus ook sneller reageren. Los daarvan, en dan wordt het een lang antwoord en dan stop ik, maar los daarvan, komen we bij die maatregelen waarvan je zegt, per sector, ben je er dan klaar voor om toch te zorgen dat het aantal besmettingen, terwijl de sector gewoon doordraait. Het onderwijs, of de sport, of de horeca etc. Dat je het aantal besmettingen daar laag houdt en voor de zorg zelf gaat het om optimalisatie van de coördinatie per regio, maar ook om optimalisatie van capaciteit, te beginnen per regio met daar waar de zwakste schakel zit.
VRAAG
Nou, misschien nog wel een vraag, zegt u daarmee ook dat bijvoorbeeld sectoren zelf ook meer verantwoordelijkheid krijgen om zichzelf in te richten tegen corona? Ook financieel?
KUIPERS
Ook financieel, daar ga ik niet over maar neem wel de eigen verantwoordelijkheid. Het is niet wachten, niemand wil meer van: ‘Oh er zijn nu zoveel besmettingen, dus...’ Nee dan is eerst de vraag: ‘En wat kunt u zelf doen?’ En wat we ondertussen gezien en gehoord hebben is dat er op allerlei plekken ontzettend veel mogelijk is, wetende dat dat virus niet meer weggaat en wetende dat er een reële kans is dat er op een gegeven moment weer een nieuwe variant komt. En dat het dan ook maar zo kan zijn dat mensen toch weer minder beschermd zijn.
VRAAG (NRC)
Ja meneer Kuipers, heb ik u goed begrepen als ik zeg dat het beschermen van de kwetsbaren nu niet meer de verantwoordelijkheid is van de overheid maar van de samenleving?
KUIPERS
(Onverstaanbaar, red.) het onze gemeenschappelijke verantwoordelijkheid is.
VRAAG
Maar niet meer van de overheid dus?
KUIPERS
Dat het onze gemeenschappelijke verantwoordelijkheid is, dus ook van een overheid, maar ook van het individu en ook van de omgeving, en dus van ons allemaal. En dat betekent dus ook, sorry nog één ding, dat betekent dus ook, voor mensen om te zeggen: goh maar het is niet mijn ouders of mijn grootouders, dus ik heb nergens last van, iedereen die deelneemt aan de maatschappij, die komt op een gegeven moment, het voorbeeld werd zonet al genoemd in de supermarkt, maar iedereen komt mensen tegen, je kunt het niet alleen aan de leeftijd aflezen, die kwetsbaarder zijn en er toch meer last kunnen hebben van, en wat dat betreft is het iets gezamenlijks.
VRAAG
U stuurde vorige week een nieuwe aanpak naar de Kamer voor de komende maanden, en daar stonden nieuwe doelen in, voor het coronabeleid. En het viel me op dat het beschermen van de kwetsbaren niet meer één van die doelen is. Zou dat niet juist een van de hoofddoelen moeten zijn in een tijd waarin maatregelen worden losgelaten, terwijl de aantallen besmettingen nog heel hoog zijn?
KUIPERS
Ja maar dan betrekt u kwetsbaren op een hele nauwe manier. Wat nadrukkelijk als een doel stond, als een van de twee, is toegang tot zorg. Wat ik zojuist ook genoemd heb is dat we in de afgelopen twee jaar gezien hebben, zonet kreeg ik er ook nog een vraag over, terecht, dat op het moment dat wij focus in grote aantallen patiënten met covid zien, dat dat ook een enorme impact heeft gehad op tal van andere mensen die zorg nodig hebben. En dat waren soms mensen waarvan je ogenschijnlijk zou zeggen: ‘nou, de aandoening zelf, het is niet zo erg als iemand langer wacht’. Maar dan moet u zich voorstellen dat voor heel veel van dat soort patiënten die impact wel degelijk groot is. Stelt u zich voor, bijvoorbeeld, als iemand een indicatie heeft voor een nieuwe heup, dan denken wij allemaal: ‘of dat nou binnen zes weken gebeurt of binnen acht weken of binnen drie maanden of binnen zes maanden’. Maar patiënten die in een stadium zitten dat ze een nieuwe heup hebben regelmatig gewoon, zijn ze ernstig belemmerd in hun dagelijkse activiteiten en daarmee is, langer wachten heeft echt een forse impact en een belasting. Nou ja, dat geldt nog eens een keer meer voor patiënten die een diagnose hebben waarbij ze een hartoperatie moeten ondergaan, een behandeling voor kanker, en heel veel andere factoren. En ook die kwamen in het gedrang.
VRAAG
Maar het beschermen van kwetsbaren is volgens mij niet de zorg toegankelijk houden, maar er zijn heel veel mensen, je hebt bijvoorbeeld een paar honderdduizend mensen die zijn immuun gecompromitteerd, ja dat vaccin dat werkt niet zoals het zou moeten werken. Die mensen willen eigenlijk een zo laag mogelijke kans om besmet te raken en dat de zorg voor hen toegankelijk is.
KUIPERS
Jazeker en dat willen wij ook. Dat kun je dus op allerlei manieren doen. Dat betekent ook terugkomend op een vorige vraag, kijken wanneer bijvoorbeeld het aanbieden van een nieuwe boost-vaccinatie zinvol is. En tegelijkertijd zijn er ontzettend veel andere situaties en andere mensen die ook geraakt worden door het beleid. Dus je kunt niet focussen enkel en alleen op het aantal besmettingen zo laag houden dat het aantal kwetsbaren een hele lage kans heeft op besmetting, daar moeten we nu andere dingen voor inzetten. We hebben het zonet gehad over de impact die het afgelopen periode gehad heeft op jongeren. Niet degenen die de meeste kans hebben op een IC-opname als ze covid krijgen, maar wel degenen die door het beleid heel erg geraakt zijn. Als u mij nou vraagt, als je de klok terugdraait, zou je in een situatie weer hetzelfde moeten doen? Ja, op het moment dat je in een situatie zit met hele grote aantallen, het is bijna carnaval, we hebben het er net over gehad, we hebben allemaal de beelden van carnaval van twee jaar geleden nog voor ogen. Dat betekende dat je in zo’n setting zoals toen, we hebben later nog een paar van dat soort golven gehad, dat je eigenlijk niet anders kon dan hele grote maatregelen nemen. Maar de impact op veel mensen is groot. Dus als we het hebben over kwetsbaren in de zin van risico op een ernstig beloop van covid als ze geïnfecteerd raken, dan heeft u helemaal gelijk. En wat ik er bewust bij benoem, is dat er ook tal van anderen zijn die kwetsbaar zijn, maar dan op een andere manier. En wat wij proberen is om dat te wegen en te proberen om een oplossing te vinden die zoveel mogelijk recht doet aan iedereen.
VRAAG
Dan nog iets anders, u zei dat u hoopt dat 25 februari het aantal besmettingen nog wat lager ligt, zodat de samenleving nog wat verder open kan. Nu schrijft het OMT in het advies dat zij ervan uitgaan dat het virus eigenlijk alleen maar sneller rond zal gaan, naar aanleiding van de versoepelingen van komende vrijdag. Is het dan eigenlijk wel reëel om te denken dat het aantal besmettingen de 25e daadwerkelijk lager is?
KUIPERS
Hij kan weer omhoog gaan met de huidige versoepelingen, maar de R-waarde op dit moment voor de afgelopen periode lag nu onder de 1. Dat is gunstig. We zitten in een dalend traject. Wat het OMT daarmee ook aangeeft is dat, op het moment dat het daalt, het OMT was eerder nog van op de piek of over, het RIVM komt nu een stapje verder, dan biedt dat de mogelijkheid om te versoepelen. En die mogelijkheid die grijpen wij met beide handen aan.
VRAAG
En wat als het aantal besmettingen de 25e toch hoger ligt? Dat ziet het OMT toch als een reële mogelijkheid.
KUIPERS
Ik heb zo net al aangegeven dat de maatregelen van de 25e, de versoepelingen, die gaan door.
VRAAG (BNR)
Meneer Kuipers.
KUIPERS
Ja, sorry.
VRAAG
Gaat u de sectoren, die u 1G oplegt, compenseren , of vindt u dat een ondernemersrisico?
KUIPERS
Mijn... Ik ga niet over compensatie, dat is echt iets voor mijn collega van Economische Zaken. Daar ga ik niet over, dus kan ik geen antwoord op geven.
VRAAG
Maar u had het eerder over corona is een ondernemersrisico. Gaat dat nu al in? Of is dat misschien voor als we van 1G af zijn?
KUIPERS
U moet het aan, in die zin, kijk, waar wij op dit moment voor kiezen is, wat zijn de mogelijkheden om zo snel mogelijk zo veel mogelijk open te gaan. Zo snel mogelijk zo veel mogelijk open. Waar men dan voor kiest is ook voor grote locaties toch het volledige aantal mensen wat men kan accommoderen, op toe te laten, niet te placeren, geen mondkapje, geen anderhalve meter. Als dat de voorkeur heeft, en je wilt toch nog uitbraken daar voorkomen, dan moet je iets anders doen. Het alternatief is het omdraaien en zeggen: ‘nou, we houden tot nu toe vast aan placeren, anderhalve meter, dus niet het volledig gebruik van je capaciteit, dat kan ook. Maar dat is een benadering waar, ja, de meesten van zullen zeggen: ‘nou, dat liever niet’.
VRAAG
Ik hoor in Den Haag ook dat het een politieke deal zou zijn. Dus u houdt dit coronatoegangsbewijs in de ijskast, en de pro-1G-partijen krijgen dus een testsamenleving. Klopt dat?
KUIPERS
Nee, nee.
VRAAG
Want morgen is een coronadebat, dan krijgt u misschien een Kamermeerderheid voor ook deze 1G-maatregel, die u eigenlijk niet echt onderbouwt met cijfers.
KUIPERS
Maar laten we even kijken, u noemt het een testsamenleving. Ik val wat in de herhaling, maar laten we even benoemen, dit geldt voor mensen die een evenement willen bezoeken na volgende week vrijdag, waar meer dan 500 mensen komen, en waar ze niet geplaceerd zijn en geen afstand kunnen houden en geen mondkapje hoeven te dragen. Dat is echt iets anders dan een testsamenleving.
VRAAG
Gaat u het morgen wel onderbouwen met cijfers?
KUIPERS
Nee, ik ga u echt hier nu niet een getal noemen. Ik heb geen nieuwe gegevens, ik heb geen ander TU Delftrapport.
VRAAG
Oké, nog even over het OMT, dat gaat verdwijnen binnenkort, ik dacht al over twee weken. En komen er dan economen in, vroeg ik mij af? Mensen zoals Klaas Knot of andere slimme mensen?
KUIPERS
Het OMT is onafhankelijk, en mensen zitten er ook op persoonlijke titel in, dus ik ga niet over de samenstelling van het OMT.
VRAAG
Maar klopt het dat het ophoudt, zoals het nu is?
KUIPERS
Het OMT hadden we al voor Covid en we hebben het nog steeds.
VRAAG
En gaat u wel meer economen uitnodigen om erover mee te denken?
KUIPERS
Ik ga niet over de samenstelling van het OMT.
VRAAG
Ik hoop, ik hoop alleen nog op cijfers, maar, ja, ik ga dat onderzoek er nog eens bij pakken, volgens mij staat er echt dat je dus 1G vooral werkt als je dat breed invoert, op meerdere plekken. En nu heb je toch dat mensen naar een café gaan, en aan de bar hangen, en dat dat overal is en dat je, ja, dat je toch eigenlijk niet kunt tegenhouden, natuurlijk, die besmettingen, en bovendien zie je niks in de ziekenhuizen.
KUIPERS
Nee, en die 1G, die is in die specifieke setting waar zoveel mensen in zo’n omstandigheid bij elkaar komen, is de kans op uitbraken heel erg groot. Daar wil je in deze fase wat aan doen. Daarbij prioriterend dat we wel zo veel mogelijk en zo snel mogelijk open willen. Mooi, dank.