Webinar arbeidsmigranten 27 januari 2022

(Beeldtekst: Arbeidsmigranten. 'Twee jaar na Roemer en dan...?' Eerste jaarraportage: waar staan we nu en volgende stappen. Donderdag 27 januari 2022)

(Host Marga staat in een studio achter een katheder.)

Goedemiddag, dames en heren, heel hartelijk welkom
namens het Interdepartementale Projectteam Arbeidsmigranten.
Welkom bij dit webinar 'Twee jaar na Roemer en dan...?'
We kregen in de aanloop naar deze middag al heel wat mensen
die zich wilden aanmelden en dat hebben ze gedaan.
Het zijn er zo'n 350 die momenteel naar ons kijken.
Ik wens u een hele fijne middag.
Even terug naar de deelnemerslijst.
Ons viel op dat het een zeer gemêleerd gezelschap is dat vanmiddag inlogt.
Ik zie beleidsmakers bij gemeenten, bij provincies en Rijk.
Ik zie vertegenwoordigers van vakbonden en werkgeversorganisaties,
mensen uit de bouwwereld,
organisaties van arbeidsmigranten, uitzendbureaus, handhaving,
inspecties en zelfs de ELA vanuit Bratislava is ingelogd.
En mensen van universiteiten en andere kennisinstituten.
Ik vergeet vast nog wel iemand,
want er zijn heel wat stakeholders betrokken bij arbeidsmigratie.
Nogmaals fijn dat u er bent en hartelijk welkom.
Wat gaan we doen?

'Twee jaar na Roemer en dan...?', zegt in feite al wat we gaan doen.
Er is veel in gang gezet sinds Roemer en z'n team in mei '20 van start gingen.
Er volgden in de maanden erop al snel zo'n vijftig aanbevelingen,
waarvan er al een aantal is uitgevoerd. Ofwel in gang is gezet.
We hebben al heel wat stappen gezet.
En die stappen vinden we terug in 'Jaarrapportage Arbeidsmigranten',
dat vlak voor de kerst uitkwam.
En dat nog wel onder het oude kabinet.
Het is goed te zien dat het nieuwe kabinet het ook belangrijk vindt
om misstanden bij arbeidsmigratie tegen te gaan en aan te pakken.
Want, zo lazen we in het regeerakkoord:
'Voor de opvolging van het rapport is 60 miljoen euro gereserveerd.'
Da's mooi, daarmee kunnen we vooruit.
Er staat al een heleboel beleid in de steigers.
Over wat er zoal in gang is gezet en over de voortgang
en waar wij ambtelijk overal mee bezig zijn.
Daarover gaat het vanmiddag.
Zo krijgt u onder meer van de collega's van SZW en BZK
updates over de certificering van de uitzendbranche
en over ontwikkelingen rond registratie en huisvesting.
En ongetwijfeld komt er nog veel meer aan de orde.
Het webinar maakt deel uit van een serie webinars.
En we hebben op 12 mei een landelijk congres in Amersfoort.
Laten we hopen dat we daar lijfelijk aanwezig kunnen zijn
zonder Corona-beperkingen, want die zijn er vanmiddag helaas nog wel.
We zenden uit vanuit een studio,
op de twintigste etage van de ministeries SZW en VWS.
Normaliter wordt hier vergaderd,
maar nu zijn al twee jaar lang uitzendingen vanuit hier mogelijk.
Mijn naam is Marga Reyers.
Ik ben werkzaam op SZW en ik leid u vanmiddag door het programma.
U ziet ons wel wij zien u niet.
Mocht u vragen hebben bij alles wat u hoort en ziet,
dan kunt u ze stellen en doe dat dan via de chatfunctie van de WebEx.
Die vragen komen dan hier op het scherm bij ons binnen.
En dan kunnen we ze door geleiden aan degene die u zojuist hebt horen praten.
Of mocht u vragen hebben over wat anders, kan allemaal.
En mocht u onverhoopt geen antwoord krijgen vanmiddag?
Niet getreurd, we zenden ze u na.
En ook op het RijksPortaal zal de komende weken
het een en ander op onze website verschijnen.
Het interdepartementale projectteam Arbeidsmigranten...
Er zijn zes ministeries bij betrokken: SZW, VWS, FNV, BZK, JNV en EZ.
Sinds november 2020 werken ze nauw samen
met gemeenten, provincies, sociale partners en inspectiediensten
aan de opvolging van de aanbevelingen van Roemer.
Dat team kent een projectleider en de projectleider is Brenda Gietema.
Met Brenda nemen we aan het einde van deze uitzending nog even alles door.
Dat doen we op het scherm want Brenda zit door Corona-beperkingen thuis.
Maar de techniek staat voor niets.
Dus we kunnen haar inloggen in deze uitzending.
En dat gaan we ook doen.
En met wie we ook gaan praten, is de nieuwe aanjager die het team
sinds kort kent. Dat is Rob van Lint.
Rob, mag ik je vragen even hierheen te komen?

(Aan een tweede katheder staat Rob van Lint.)

Rob, je bent de opvolger van Jaap Uilenbroek. Van harte gefeliciteerd.

(Marga) Het is nog vrij nieuw, geloof ik?

(Rob) Ik ben eigenlijk vorige week begonnen.

(Marga) Ik heb je cv er even bij gepakt.

(Op het beeldscherm in de studio staat de tekst: interview met Rob van Lint (ABD Topconsult, IPA aanjager). Arbeidsmigranten. 'Twee jaar na Romeer en dan...?' Eerste jaarraportage: waar staan we nu en volgende stappen.)

Ik zie dat jouw carrière bestaat uit werkzaamheden
bij heel veel ministeries en heel veel onderwerpen.
Nu ben je hier terechtgekomen.
Hoe vind je het om aanjager te zijn? Was je dat al eerder?

(Rob) Nou, niet met die term.
Die term 'aanjager' is voor mij in dit project nieuw.
Maar eigenlijk is 't niet heel anders dan wat ik al heel veel jaren gedaan heb.
Eindverantwoordelijk bestuurder van grote overheidsorganisaties,
zowel in beleid gewerkt als leidinggeven aan uitvoering
en toezicht in organisaties.
En dan is toch een belangrijk onderdeel van je rol
het aanjagen van ontwikkelingen. Je weet wat je wil realiseren.
Dat is op 't gebied van arbeidsmigranten ook zo
en ervoor zorgen dat dat ook daadwerkelijk gebeurt
en dat we resultaten boeken voor die arbeidsmigranten.

(Marga) Is het bekend terrein voor jou?

(Rob) Gedeeltelijk wel.
Vanuit mijn functie als hoofddirecteur van de Immigratie en Naturalisatiedienst
was ik ook zeer nauw betrokken bij het beleid rond arbeidsmigranten
en gaf daar de uitvoering aan.
Tegelijkertijd komen er in dit project ook een heleboel nieuwe aspecten bij.
Dat is nieuw.
Maar dat is juist het mooie van dit soort banen.
Om juist in die veelheid van zaken...
De overheid moet juist steeds samenwerken tussen ministeries,
tussen ministeries en medeoverheden, met sociale partners,
met maatschappelijke organisaties om daar gezamenlijk resultaat te boeken.

(Marga) Dat zijn nogal wat stakeholders. Hoe ga je dat aanpakken?
Ga je bij alle stakeholders langs? Nodig je ze uit?
En er is natuurlijk een hele structuur.
Jij maakte daarnet al melding van.
Zonder dat organisatorisch precies uit te gaan leggen.
Maar er zijn allerlei verbanden waarin de stakeholders elkaar treffen
En tegelijkertijd ga ik de komende tijd natuurlijk heel veel kennis maken
en horen wat mensen als verwachting hebben van dit project,
waar ze nog knelpunten zien en waar ik dan ook als aanjager
daar een rol kan vervullen om hobbels te slechten.
Ja, je noemt al verwachtingen. Heb je ze zelf ook.
Mijn eerste en belangrijkste verwachting is om de aanbevelingen van Roemer...
wat een heel stevige maar ook goede set is van aanbevelingen,
op verschillende terreinen, om die daadwerkelijk te realiseren.
Want dat is voor mij belangrijk.
Een baan is niet alleen een baan,
bij een baan moet je ook commitment voelen.
Moet je echt vinden dat dat een belangrijk onderwerp is.
Dat vind ik bij dit onderwerp.
Het gaat om arbeidsmigranten, kwetsbare arbeidsmigranten
die vaak in beroerde omstandigheden gehuisvest zijn
waarvan niet altijd duidelijk is wie het zijn en waar ze zijn,
waar arbeidsverhoudingen loos zijn.
Naast natuurlijk, voeg ik er meteen aan toe
dat er ook een heleboel situaties zijn waar het wel goed gaat,
maar er zijn te veel situaties waar 't niet goed is.
En voor die groep kwetsbare mensen willen we resultaat boeken.
En ik ben heel blij dat 't nieuwe kabinet
de aanbevelingen weer volmondig heeft overgenomen
en er geld voor uitgetrokken heeft.

(Marga) Het werd zelfs genoemd in het regeerakkoord.

(Rob) Om te zorgen dat dit een succes wordt.

(Marga) Dat maakt het wel makkelijker. Dat je de steun van de politiek hebt.

(Rob) Zeker. Politiek geeft steun aan ons werk.
En tegelijkertijd, en terecht, verwacht de politiek ook veel van ons.
Dus we moeten wel aan de bak.
Dus ook naar Kamerdebatten?
-Ja, dat moeten we zien.
Maar er wordt ongetwijfeld in de Kamer gesproken.
Niet alleen in t Haagse, ook met medeoverheden in het hele land,
met sociale partners en maatschappelijke organisaties.
Iedereen moet z'n steentje bijdragen.

(Marga) Het is natuurlijk moeilijk een antwoord te geven,
maar wanneer is jouw missie geslaagd?
De missie van het project
is om de aanbevelingen van Roemer daadwerkelijk te realiseren.
Dat we niet alleen op papier dingen geregeld hebben,
maar dat er daadwerkelijk zaken verbeterd zijn.
Dan is de missie geslaagd.
Uiteindelijk is de missie geslaagd als de arbeidsmigranten wat merken
van het realiseren van het pakket Roemer.
Die mooie spin staat in het jaarverslag. Waar wat moet worden gedaan.
Is er dan iets waarvan je zegt: 'Daar moeten we mee beginnen?'
Ik heb een aantal onderwerpen. Die staan vandaag ook op de agenda.
Het is goed dat ik de komende tijd met alle partners ga praten
en ook hun input ga verzamelen en horen wat zij belangrijk vinden.
Voordat ik dingen eruit ga pikken. Dan ben ik misschien veel te vroeg.
Dat is ook weer waar. Nou kijken er ongeveer 350 mensen,
met wie je in contact zou willen komen.
Wil je bepaalde dingen tegen ze zeggen?
Nou ja, ik uhm, wat ik zeg... Wat ik net zeg wil ik toch benadrukken.
Het is belangrijk dat we resultaat boeken
waardoor er iets in de samenleving gebeurt.
Niet alleen op de Haagse vierkante kilometer,
maar daadwerkelijk in de samenleving. Wat gebeurt en ten goede keert.
En daarvoor is de inzet van alle partijen nodig.
Dus het is belangrijk dat het Rijk,
de rijksoverheid, de verschillende ministeries,
dat die hard hun best doen en de zaken daadwerkelijk realiseren.
Het is ook van belang dat sociale partners hun opgaven waar maken
en hetzelfde geldt voor medeoverheden.
Dus wat ik net zei, we moeten aan de bak.
We moeten allemaal aan de bak.
Je gaat samenwerken met dat team. Er is ook een stuurgroep.
Verheug je je erop?
-Ja, natuurlijk.
Ik heb de afgelopen dagen al kennis gemaakt
met zowel de stuurgroep op niveau van directeur-generaal
als met het IPA-projectteam.
En dat is een leuke, gemotiveerde, enthousiaste groep mensen.
En nou, dat geeft je inspiratie om te gaan doen wat we moeten doen.
Veel gebeurt natuurlijk via WebEx. Op afstand.
Helaas kunnen elkaar nog niet al te vaak treffen.
Bijeenkomst als deze is een kleine uitzondering daarop.
Dat wij elkaar nu zien.
-In ieder geval niet alleen via het scherm
maar kennis hebben gemaakt in levende lijve.
Dat geldt ook voor de teamleden die vandaag ook aanwezig zijn.
Ik zou zeggen: Blijf nog even, want er komen veel interessante dingen.
Ik blijf uiteraard de hele middag.
Dames en heren, heel hartelijk dank Rob van Lint, onze nieuwe aanjager.
Dank je. Goed. Nou, de kop is eraf.
Ik ga de inleiders introduceren.
De eerste zijn Rens Bakker en Annelies Goldhoorn.
Zij zijn van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
van de directie Arbeidsverhoudingen.
Zij gaan het hebben over certificering. Ga je gang.

(Marga Rijerse loopt uit beeld. Een vrouw maakt de katheders schoon. Op het scherm verschijnt de tekst: Verplichte certificering ter beschikking stellen van arbeid. Sprekers: Annelies Goldhoorn (SZW) en Rens Bakker (SZW). Een vrouw en een man nemen plaats achter de katheders.)

Goedendag, ik ben Annelies Goldhoorn en naast me staat Rens Bakker.
Rens is projectleider van het team
Verplichte Certificering ter Beschikkingstelling van Arbeid.
Ik zal iets vertellen over wat is de aanbeveling vanuit 't aanjaagteam?
Wat was daarvoor de aanleiding?
En vervolgens zal Rens meer vertellen over hoe nu verder?
Hoe zorg je ervoor dat de aanbeveling in de praktijk wordt gebracht?
Te beginnen bij het begin.

(Op het beeldscherm verschijnen twee foto's met Emiel Roemer. In één ervan overhandigt hij aan Wouter Koolmees een rapport met de titel 'Geen tweederangs burgers'. Beeldtekst: aanleiding en aanbeveling Roemer.)

In mei 2020 is Emiel Roemer gevraagd om het aanjaagteam te trekken
met als hoofddoel te zorgen voor een betere bescherming van arbeidsmigranten.
Enerzijds korte termijn tegen het coronavirus,
maar ook om op lange termijn te kijken naar structurele problemen
en met aanvullingen te komen die passen bij de structurele problemen.
Emiel Roemer en het team zijn het land in gegaan,
hebben met veel organisaties gesproken, zoals vakbonden, ngo's,
en werkgeversorganisaties en ook met de arbeidsmigranten zelf.
Dat vond het team heel belangrijk.
Wat naar voren kwam, waren de problemen rondom huisvesting,
rondom werk, rondom vervoer, noem maar op.
Dat daar heel vaak een rol lag voor uitzendbureaus.
Fellows Uitzendbureau is niet alleen verantwoordelijk voor de match,
maar zorgt ook voor huisvesting, vervoer en zorgverzekering.
Als één van die dingen fout gaat,
dan is het voor een arbeidsmigrant moeilijk om in te grijpen.
Vaak gaat het goed.
Vaak kan een bureau een service leveren aan 'n arbeidsmigrant
die niet alleen maar zorgt dat er werk is,
maar ook zorgt voor een slaapplek en het juiste vervoer.
Maar op 't moment dat er iets mis is, dan kan het flink misgaan.
Bijvoorbeeld een arbeidsmigrant die ziek wordt.
Omdat de werkgever ook de zorgzekering regelt,
stopt het werk en de zorgverzekering.
Dan kan de arbeidsmigrant in de problemen komen.
Hetzelfde geldt als er iets mis is in de huisvesting of in het werk.
Dat er iets misgaat met de betaling.
Kom maar eens op voor je rechten als je huisbaas je werkgever is.
Dus vond het team dat er iets moest gebeuren
om de uitzendbureaus beter te reguleren, met name de bonafide uitzendbureaus,
de kans te geven hun werk goed te doen, en juist die malafide uitzendbureaus,
om die te weren van de markt. Waar kwam het team toen mee?

(Een stroomschema van certificerende instellingen met daarnaast een overzicht van de aanbevelingen voor 'Betere beheersing van de uitzendscector'.)

Er zijn verschillende aanbevelingen geweest. Die ziet u hier ook.
Het tweede hoofdstuk al, dus echt best wel prominent in het rapport.
En de voornaamste was het instellen
van een verplicht certificeringsstelsel van uitzendbureaus.
Op dit moment zijn er zo'n 14.000 uitzendbureaus.
Behalve een registratie zijn er verder geen verplichtingen.
Iedereen kan er een oprichten.
Daardoor zijn er zowel bonafide als malafide partijen in de markt.
En die malafide wil je weren.
Dus het voorstel was, en dat staat ook op het mooie stroomschema,
Om uitzendbureau en inlener samen verantwoordelijk maken
voor een goed werkende markt en voor het houden aan verschillende eisen.
Het uitzendbureau wordt aan eisen gesteld voor de certificering.
Die moet certificering aanvragen.
Inlener moet met gecertificeerde uitzenders werken.
Op die manier zorg je ervoor dat ook de inlener
verantwoordelijkheid krijgt in de situatie waarin de arbeidsmigrant zich bevindt.
Behalve het verplichte certificeringstelsel
zijn er ook andere aanvullingen gedaan met betrekking op uitzendkrachten.
Waaronder bijvoorbeeld bestuursverbod of een meldplicht voor uitzendbureaus.
Alles bij elkaar vormen echt een pakketje om te zeggen
we moeten die arbeidsmarkt rondom arbeidsmigranten beter reguleren.
En dat zal worden meegenomen in zo'n verplicht certificeringsstelsel.
Zoals het stroomschema laat zien zijn er verschillende factoren bij betrokken.
Het is niet alleen de overheid die eisen stelt en controleert,
maar het is een heel systeem van uitlener-inlener enerzijds,
maar ook inspectie-instellingen, de Arbeidsinspectie en de Belastingdienst.
Om dat uiteindelijk in de praktijk te brengen,
daarvoor is Rens aan de slag, Ik geef hem het stokje over.
Hij kan meer vertellen over het proces om dit in de praktijk te brengen.

(Achter het katheder naast haar staat Rens Bakker.)

Dankjewel, Annelies.
Ik zal u kort meenemen in de certificering van uitzendbureaus
die we nu op het ministerie van Sociale Zaken aan het uitwerken zijn.
Een jaar geleden, snel na het verschijnen van het rapport van het aanjaagteam,
heeft de Tweede Kamer gezegd: 'Minister Koolmees, wij vinden dit een goed rapport.
En trek je niet teveel aan van dat je demissionair bent.'
Dus wij zijn aan de slag gegaan zodat dit stelsel kan worden ingevoerd.
En een certificeringsstelsel doe je meestal als overheid niet alleen.
Je hebt er de markt bij nodig.
De markt voert een deel van een certificeringsstelsel uit
dus we hebben met de sociale partners,
de Stichting van de Arbeid en de belangrijkste vertegenwoordigers gezegd:
'We gaan jullie nauw betrekken.
We gaan kijken wat wij nu kunnen uitwerken
tot er 'n nieuw kabinet zit om 'n stelsel dat verbetering brengt te creëren.'

Dat is een uitwerking waar we al een heel eind mee zijn.
We zijn er nog niet.
We hebben nog geen besluiten kunnen nemen.
Geen besluiten met de partners, geen politieke besluiten.
Dat gebeurt pas als we alles in beeld hebben.
Dat betekent dus ook dat wat ik u vandaag kan vertellen
een beeld is van waar we mee bezig zijn.
Dat ik onze belangrijkste dilemma's met u gaat delen,
maar dat ik nog niet kan zeggen hoe het wordt. Dat wordt later duidelijk.
We streven ernaar om medio dit jaar naar buiten te treden
met een eerste uitwerking.
Daar gaan we dan ook de buitenwereld over consulteren.
En met alleen maar het op papier zetten zijn we er nog niet.
Want er moet heel veel gebeuren in de markt.
Het heeft een heel grote impact.
Daarom schatten wij in dat inwerkingtreding per 2025 realistisch is.
Dat kunnen we pas precies zeggen als we verder zijn met de uitwerking.

(Beeldtekst: Reikwijdte van het nieuwe stelsel - voor wie geldt de certificeringsplicht Smalle definitie: uitzendkrachten (art. 7:690 BW) - bredere definitie: ter beschikking stellen (Waadi) - aanjaagteam: let op ontwijk- en ontduikconstructies! N.B. zowel uit- als inlener kunnen beboet worden bij het niet voldoen aan certificeringsplicht!)

Wat zijn nou die belangrijkste dingen? Dat is een simpele vraag.
Wat is nou een uitzendbureau?
Wie willen we verplichten om te certificeren?
Dat is makkelijker gezegd dan gekozen.
Want er is een soort spectrum en ik heb geprobeerd het heel kort te schetsen.
Je hebt een wettelijke definitie van wat nou uitzendkrachten zijn.
Maar er zijn veel meer situaties waarin je een werknemer hebt
die door een werkgever ter beschikking wordt gesteld aan een ander.
Wat we in de volksmond ook uitzenden noemen.
Dus we moeten een keuze maken. Dat is een politieke keuze.
Maar het aanjaagteam heeft wel gezegd:
'Pas nou op dat het in de definities niet heel makkelijk gaat worden
om zodra die wet gepubliceerd is net iets anders weer te geven. Wettelijk.
Zodat je in een ander vakje valt en de regels niet van toepassing zijn.'
Dus we zijn dit aan het uitwerken.
Annelies zei net ook al:
Het is niet alleen iets wat de uitlener raakt.
Het is ook iets wat de inlener raakt.
Inleners hebben ook een verantwoordelijkheid.
Het aanjaagteam heeft aanbevolen
dat als een partij niet gecertificeerd is en als inlener doe je daar zaken mee...
Jij hebt uitzendkrachten van niet-gecertificeerde partijen
ook dan kun je daarvoor aansprakelijk worden gesteld.
Dat zijn de afwegingen als het gaat om de reikwijdte.
Er moeten veel puzzelstukjes gelegd worden voordat het stelsel rond is.

(Beeldtekst: inrichting van het nieuwe stelsel - innovatieve publieke / private samenwerking -> pionieren Rollen en taken: - beheren van de norm - uitgeven certificaten - controles: voldaan aan de norm - toezicht: voldaan aan de certificeringsplicht? - verplicht certificaat = bestuursrecht! - Ministeriële verantwoordelijkheid.)

Het is best pionieren om het publieke deel
van zo'n certificeringsstelsel en het private deel bij elkaar te brengen.
Wij hebben nu SNA, wat een volledig privaat stelsel is,
maar als je daar als overheid verplichtingen aanhangt
moet je een complexer stelsel bouwen.
Rollen en taken moeten bepaald worden.
Waar moet je nou aan voldoen om zo'n certificaat te krijgen?
Er moeten certificaten worden uitgegeven,
er moet worden gecontroleerd of jij dat certificaat wel kunt krijgen?
En als je het hebt voldoe je ook aan die eisen?
Betaal je mensen netjes of doe je juist je aangifte?
Geef je de goede huisvesting? Denk daaraan.
En we moeten ook zorgen dat wat het buitengebied genoemd wordt,
die partijen die nu niet gecertificeerd zijn, dat straks wel zijn.
Er moet vanuit de overheid toezicht worden gehouden op de naleving.
Als je dat als overheid verplicht stelt, dan kom je in 't bestuursrecht terecht.
Omdat we een rechtsstaat zijn moet de overheid aan veel eisen voldoen
zodat je als uitzender, als je het wel goed doet,
niet de dupe wordt van dit nieuwe stelsel.
En dus daar ligt heel veel uit te werken.
Ook moet uiteindelijk de Tweede Kamer voldoende controle hebben over 't stelsel
zodat als er dingen niet goed gaan er verbeterd kan worden.

(Er verschijnt een nieuwe slide. Beeldtekst: Inhoudelijk eisen - Aanjaagteam: SNA + juiste loon + waarborgsom + huisvesting + RI&E + ... - Technische uitwerking met oog op: . effectiviteit . uitvoerbaarheid . kosten, adm. lasten, etc.)

Waar moet je nou aan voldoen om zo'n certificaat te krijgen en te houden?
Het team heeft daar over geschreven en ik zal er niet te diep op ingaan.
Maar kort gezegd:
de eisen die nu al aan uitzendbureaus worden gesteld in het SNA-certificaat,
houd die en vul die aan. Met als belangrijkste eisen:
mensen moeten het juiste loon krijgen als je op grond van CAO recht hebt op meer.
Er moet 'n waarborgsom betaald worden voor startende uitzendbureaus
om te voorkomen dat het aantrekkelijk is om een nieuw bureautje op te richten.
Er moet voor goede huisvesting worden gezorgd.
Arbo-technisch moet de uitzendkracht geinformeerd worden over de risico's.
Die zijn we technisch aan het uitwerken. Hoe effectief is dat?
Zijn er verschillende mogelijkheden om een eis uit te voeren?
Kan het voor alle partijen wel?
Is het geen papieren tijger? Dat het op papier klopt,
maar dat je het in de praktijk makkelijk fout doet?
En wat zijn de administratieve lasten? Dit wordt best een ingrijpend stelsel.
Daar moeten we goed naar kijken.

(Beeldtekst: Handhaving & aanpak malafide partijen - Toezicht en handhaving Arbeidsinspectie . Extra capaciteit - Maar: certificering ? boeven vangen. - Verkenning: . bestuursrechtelijk bestuursverbod . alternatieven - Publieke / private samenwerking)

Heel belangrijk om daarbij aan te tekenen
is dat er ook een rol ligt voor de overheid.
Het regeerakkoord maakt 60 miljoen vrij voor de uitvoering van de aanbevelingen.
Het ligt voor de hand dat 'n deel naar de Arbeidsinspectie gaat voor dit stelsel.
Maar dat betekent niet dat je klaar bent.
Het certificeringsstelsel is in de piramide die u ziet in beeld
vooral geschikt voor het gele en oranje deel.
De bedrijven die misschien hun best doen en misschien ook niet,
en de regels overtreden.
Maar voor de echte super malafide partijen
waar je het hebt over uitbuiting en op papier bewust goed voorstellen,
maar in de praktijk mensen verkeerd behandelen
dan kan 'n certificeringsstelsel niet alles oplossen.
Het team zegt dan ook: 'Pak die bestuurders aan
die achter die malafide uitzendbureaus zitten.
Het is een extreem ingrijpend argument. Rechtstatelijk ook.
Het is nogal wat als 'n overheid zegt: 'Jij mag je vak niet meer uitoefenen.'
Dus dat verkennen we nu.
We kijken wat daar allemaal kan juridisch,
wat daar in de praktijk kan in de uitvoering en handhaving
om te zorgen dat echt die rode en zwarte kant van deze piramide
goed wordt aangepakt.
Je hoopt dat publiek en privaat elkaar in dat stelsel aanvullen.

(Beeldtekst: Verdere proces. - Eerste uitwerking: medio 2022 - hoofdlijnenbrief en internetconsultatie - wetsvoorstel naar kamers - Inwerkingstreding: ca. 2025)

Nog één keer: wat betekent dat dus voor de komende tijd?
We zijn al een heel tijdje bezig.
We gaan ook nog door met alle dingen uitwerken.
Medio 2022 hopen we dus iets aan de buitenwereld te presenteren
en hopen we dat u allen ons feedback geeft op dat werk dat gedaan is.
En de Kamer moet daarover worden geïnformeerd.
Met uiteindelijk een wetsvoorstel wordt ook een internetconsultatie gebracht
voordat het officieel bij de Tweede Kamer wordt ingediend.
We kunnen niet precies zeggen wat het tijdspad wordt.
Dat gaat echt nog wel even duren en we willen het beter goed doen
dan heel snel en we straks erachter komen dat het niet werkt.
En wij verwachten dus dat 2025 een realistische invoeringsdatum zal zijn.
Of het echt 2025 wordt, hoort u later.

(Beeldtekst: Vragen: verplichte certificering bij het ter beschikking stellen van arbeid.)

(Marga Rijers:)

(Marga) Dankjewel Rens en Annelies, voor deze heldere uiteenzetting.
En terwijl de vragen binnenkomen heb ik één vraag aan jou, Rens.
Het was mooi trouwens. Toen jullie begonnen, begon de zon te schijnen.
Laten we hopen dat ook dit onderwerp veel zonneschijn mag krijgen.
Ik vroeg me af: de certificerings- discussie van uitzendbureaus,
die speelt al tientallen jaren.
Ik kan me zelfs herinneren dat staatssecretaris Rutte er al over ging.
Maar waarom duurt het zo lang?

(Rens) Ja, die vraag snap ik wel.
Ik snap ook heel goed als je denkt van, ja wacht eens even.
Dat rapport is al een jaar oud en we moeten tot 2025 wachten.
Ik snap dat.
Het is echt een heel ingrijpende herordening van de uitzendmarkt.
Zelfs dat zou je op papier misschien iets sneller kunnen regelen.
Maar wij hebben hier te maken met de partijen
die we echt willen aanpakken. Die echte boeven.
Die pak je niet met een quick en dirty oplossing.
Op het moment dat wij een gaatje open laten,
springen zij in dat gaatje.
Dan worden die kwetsbare mensen niet geholpen.
Dus we kunnen niet anders dan zorgvuldig werken.
Want ja, anders kunnen we 't eigenlijk beter niet doen.
En natuurlijk, de Tweede Kamer, de Eerste Kamer.
Er moet opschaling van inspectie- capaciteit komen. Dat kost veel tijd.
Ja, jullie proberen de mazen in de wetgeving te dichten.
Maar niet iedere arbeidsmigrant is uitzendkracht, Annelies.
Dat klopt. Het team heeft in het hoofdstuk waarbij het gaat
om verplichte certificering ook aandacht voor de andere aspecten.
Dus aanbeveling rondom bestuursrecht-bestuursverbod,
aanbevelingen rondom meer huisvesting en registratie.
Maar veel van de misstanden doen zich wel voor bij die uitzendbureaus.
Dus vandaar het verplicht certificeringsstelsel.
Rens, er komt naar aanleiding van jouw betoog de volgende vraag binnen:
Welke handelingsperspectieven er zijn tot 2025?
Volgens mij heb je er al een heleboel genoemd.
Ja, het is een goeie vraag.
Gelukkig hebben we nu al een Arbeidsinspectie
die samen met andere partijen, de aanpak van malafide uitzendbureaus,
nu ook met volle kracht bezig is om te kijken waar de foute mensen zitten.
Dus er gebeurt nu al heel veel.
Zoals Annelies ook al zei:
die problemen die uitzendkrachten ervaren met huisvesting.
Daar lopen nu trajecten op
met het beter zicht krijgen waar ze zitten. Daar werken we aan.
Dat komt straks nog allemaal.
Dat zal al echt wel verbetering gaan bieden in de komende tijd.
Ja oké, Annelies, een vraag voor jou.
Hoe check je bij certificering het juiste loon?
Dit is een harde eis om aan certificering te voldoen.
Hoe volgt u dat dan in de tijd?
Ik leg deze bij Rens neer omdat het gaat om vervolgproces en ontwikkelingen.
Dit snap ik wel, want het is wel een van de hoofdpijndossiers.
Het is makkelijker gezegd dan gedaan om te zeggen
of mensen het juiste loon krijgen of niet.
Ik kan er niet heel veel over zeggen,
omdat we de puzzel nog aan het leggen zijn.
Maar heel kort gezegd:
op het minimumloon zitten al controles.
Zowel in het certificaat als van de Arbeidsinspectie.
Op 't moment dat je recht hebt op meer dan het minimumloon
zit je vaak met de inlenersbeloning
of de loonverhoudingsvoorschrift, zoals we dat noemen.
Daar heb je allerlei verschillende varianten in.
De meest vergaande varianten zijn dat je kijkt naar het type werk
en ook verifieert of dat klopt.
En op grond daarvan kijkt waar je recht op hebt.
Maar er zijn ook wat minder ingrijpende varianten en die werken we nu uit.
We kijken hoe uitvoerbaar dat is. Hoe belastend dat is.
Uiteindelijk moeten we een keuze maken.
We zitten nog in de fase van opties verkennen.
Een volgende vraag: hoe worden buitenlandse uitzendbureaus opgenomen?
Ja, die zijn er natuurlijk ook.
Ja, dat is nou een voorbeeld van als wij het nu niet goed doen
dan creert elk bureautje even een dependance in een ander land.
En dan hebben we niks opgelost.
Het is zeker de bedoeling en dat heeft het aanjaagteam nadrukkelijk gezegd,
als buitenlands uitzendbureau moet je ook aan al die eisen voldoen.
Dat is ook het uitgangspunt.
Een uitzendbureau uit een ander land moet net zo goed dat certificaat hebben.
Maar op details is dat nog makkelijker gezegd dan gedaan.
Dus streven is dat het gebeurt.
Dat ze er gewoon zoveel mogelijk onder gaan vallen.
Of je nou arbeidsmigrant bent of niet,
de arbeidsmarkt in Nederland is in beweging.
Er gebeuren allerlei dingen die we eigenlijk niet goed kunnen overzien.
Kijk maar naar de platformeconomie.
Hoe kun je nu dadelijk voorkomen dat werkgevers,
om onder die certificeringsplicht uit te komen,
niet al die werknemers opeens zelfstandig maken?
Dat is een discussie die ook al jaren gevoerd wordt hier in Den Haag.
We hebben het bij het duurder maken van flexwerk ook gezien
dat dat een knelpunt is.
Ook daar geldt voor ons dat op het moment
dat je echt zelfstandige bent, volgens de regels. Dat mag.
Dat betekent dan ook dat je in principe in de positie zou moeten zijn
om dat ook te doen en om jezelf dan voldoende te beschermen.
Op het moment dat mensen doen alsof ze zelfstandige zijn
of dat een malafide partij doet alsof die met zelfstandigen werkt,
dan kijken we in dat stelsel, hoe waarborgen we nou dat
als het eigenlijk eruitziet alsof het dat niet is, maar 't wel is,
dat we het ook doorzien.
Dus ook dat hebben we in beeld.
Ik begrijp dat jullie nog wel enige tijd nodig hebben
om het verder uit te werken.
Helaas is onze tijd op. Er staat daar nog wat.
Wat gebeurt er met het SNA? Wat is SNA?
Stichting Normering Arbeid.
Dat is een stichting van private partijen.
Wij gaan er uiteindelijk niet over wat er met SNA gebeurt.
Maar daar zit veel kennis over het certificeren van uitzendpartijen.
Dus ik ben heel blij dat we regelmatig met ze aan tafel zitten
Bedankt voor jullie inleidingen.
Als er nog meer vragen zijn, dan sturen we ze door.
De antwoorden sturen we via de mail of via de website naar de mensen toe.
Want er komen ongetwijfeld nog veel vragen binnen.
Voor dit moment mag ik jullie heel hartelijk bedanken.
En heel veel succes met de uitwerking van de plannen.
Dank, Annelies en Rens.
Dat brengt ons meteen bij de tweede presentatie over huisvesting...
Nee, dat gaat over zichtbaarheid en registratie.
En daarvoor wil ik graag uitnodigen. Sandra Lentjes en Annick Garnier.
Zij zijn beiden van het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Ze hebben ook een onderwerp...
Terwijl de desk netjes schoon wordt gemaakt met het oog op Corona,
wachten wij even op beide dames. Ik zou zeggen: Ga je gang.

(Beeldtekst: Zicht op arbeidsmigranten: zichtbaarheid en registratie. Sprekers: Sandra Lentjes (BZK) Annique Garnier (BZK))

(Sandra Lentjes en Annique Garnier nemen plaats achter de katheders. Annique Garnier:)

Dank je wel, Marga.
Ik zal eerst een overzicht geven van de onderwerpen
waar we in deze presentatie bij stil zullen staan.

(Beeldtekst: Zicht op arbeidsmigranten: Registratie 1. Aanbevelingen Aanjaagteam 2. Registratie in de basisregistratie (BRP) 3. Welke stappen zijn er al gezet? 4. Waar zijn we de komende tijd nog mee bezig 5. Vragen)

Te beginnen bij de aanbevelingen van het aanjaagteam
Bescherming Arbeidsmigranten, als het gaat om registratie.
Voor de context zal ik ingaan op de registratie Basisregistratie Personen.

(Anniek) Het belang en wat wordt er geregistreerd.
Om daarna te kunnen vertellen over de stappen die we inmiddels gezet hebben.
Dan geef ik het woord aan mijn collega Sandra
om nog in te gaan op waar we de komende tijd mee bezig zullen zijn.

(Een overzicht van de aanbevelingen voor 'Zichtkrijgen op arbeidsmigratie'. Beeldtekst: Aanbevelingen Aanjaagteam Twee aandachtspunten: - Het verbeteren van de registratiesystemen om beter zicht te krijgen op arbeidsmigratie. - De dienstverlening aan arbeidsmigranten moet worden verbeterd.)

Te beginnen dus bij de aanbevelingen van het aanjaagteam.
Het aanjaagteam constateerde dat er op dit moment onvoldoende zicht is
op het aantal arbeidsmigranten in Nederland en waar zij verblijven.
En dat het niet mogelijk is om contact met hen op te nemen.
En dit hangt onder meer samen met aspecten rondom registratie.
Zoals correcte registratie,
maar ook de gegevens die geregistreerd worden.
En om gericht beleid te kunnen maken op arbeidsmigratie
en om misstanden tegen te gaan
is het van belang om te weten hoeveel arbeidsmigranten er in Nederland zijn
maar ook waar zij verblijven.
Dit heeft geleid tot de hoofdlijnen op het gebied van registratie van de aanbeveling
en dat is het verbeteren van de registratiesystemen
om zo beter zicht te krijgen op arbeidsmigratie.
Het gaat specifiek om het registreren van contactgegevens in de BRP.
En ook om het registreren van tijdelijke verblijfadressen voor niet-ingezetenen.
Daarnaast had het aanjaagteam nog een aanbeveling
op het gebied van dienstverlening.
Specifiek gaat het dan om het gebruik van DigiD mogelijk te maken.
Het proces daaromtrent te verbeteren.
Zodat arbeidsmigranten ook eenvoudig gebruik kunnen maken
van de online overheidsdienstverlening.

(Een blokdiagram van de Basis Registratie Personen. Beeldtekst: Registratie in de Basisregistratie Personen (BRP) - Waarom belangrijk - Hoe ziet de registratie eruit? - Wat wordt er nu geregistreerd?)

Nou, voor de achtergrond van de aanbevelingen,
en de stappen die we al gezet hebben en die we dus nog gaan zetten,
wil ik graag even stilstaan bij de Basisregistratie Personen.
In de Basisregistratie Personen
worden de gegevens geregistreerd van ingezetenen
en niet-ingezetenen die een relatie hebben met de Nederlandse overheid.
En deze gegevens worden gebruikt door overheidsorganisaties
voor hun processen en dienstverlening.
Bij inschrijving in de BRP wordt een BSN verstrekt.
En inschrijving is daarom erg belangrijk voor toegang
tot dienstverlening zoals zorg, toeslagen...
Maar ook om bijvoorbeeld een DigiD aan te kunnen vragen
om gebruik te maken van die overheids- dienstverlening waar ik het net over had.
In de Basisregistratie Personen
wordt een onderscheid gemaakt tussen ingezetenen en niet-ingezetenen.
Met andere woorden:
tussen inwoners in Nederland van Nederlandse gemeenten
en de mensen die niet in Nederland wonen,
maar wel een relatie hebben met de Nederlandse overheid.
Hieraan wordt ook vaak gerefereerd als de registratie niet-ingezetenen.
Binnen de niet-ingezetenen zijn verschillende groepen te onderscheiden.
Denk bijvoorbeeld aan mensen die ooit wel inwoner waren van Nederland
en nu geëmigreerd zijn.
Maar dus ook mensen die in het buitenland wonen
en tijdelijk in Nederland verblijven.
Arbeidsmigranten worden niet specifiek gecategoriseerd in de BRP.
Dus hoe zij ingeschreven staan hangt af van de verblijfsduur.
Indien ze verwachten langer dan vier uit zes maanden in Nederland te verblijven,
dan moeten zij zich inschrijven bij de gemeente als ingezetene.
Indien zij verwachten korter dan vier maanden in Nederland te verblijven,
dan kunnen zij zich inschrijven bij een van de 19 RNI-loketten.
En dan ook op die manier een BSN krijgen.
Wat wordt er dan geregistreerd in de BRP?
Naast allerlei andere gegevens wordt op dit moment één adres geregistreerd.
Voor inwoners van Nederland is dit meestal het woonadres in Nederland
en voor niet-ingezetenen is dit ook het woonadres.
Maar dat betekent dus het woonadres in het buitenland.
Op dit moment wordt er niet geregistreerd waar mensen verblijven
als ze tijdelijk in Nederland zijn.
Dat was aanleiding voor een van de hoofdlijnen op de aanbeveling.
Maak die registratie mogelijk van tijdelijke verblijfadressen
en ook van contactgegevens,
zodat we contact kunnen opnemen met arbeidsmigranten.

(Beeldtekst: Welke stappen zijn er al gezet? - 2021: Experiment met contactgegevens - 2022: Structurele aanpak . aanpassing in Wet BRP en centrale systemen BRP . Registratie tijdelijke verblijfsadressen)

Met deze twee aanbevelingen zijn we de afgelopen tijd ook al bezig geweest.
Contactgegevens en tijdelijke adressen werden nog niet eerder geregistreerd.
En dit betekent dat zowel in de techniek als in wet-en regelgeving
voorbereidingen moesten worden getroffen.
Ondertussen zijn we in januari 2021 bij wijze van experiment begonnen
met het registreren van contact- gegevens naast de BRP.
Dus bij inschrijving bij een RNI-loket
werd op vrijwillige basis gevraagd om contactgegevens, telefoonnummer,
e-mailadres achter te laten
en toestemming te geven om deze gegevens te gebruiken.
Dus deze gegevens zijn onder andere gebruikt voor informatieverstrekking
rondom het vaccinatieprogramma.
Ondertussen hebben we natuurlijk ook gewerkt aan de structurele aanpak
en het mogelijk maken van de registratie van deze gegevens.
Er is een grondslag gecreëerd in de wet BRP
voor de registratie van contactgegevens en tijdelijke verblijfadressen.
Deze zat in de verzamelwet BRP
die per 1 januari dit jaar in werking is getreden.
Op dit moment wordt nog gewerkt aan de techniek,
om het daadwerkelijk mogelijk te maken om deze gegevens te registreren.
Zodra dit mogelijk is,
dan treedt ook dit onderdeel van de wet in werking.
De verwachting is dat dit in de zomer van dit jaar,
dus zomer 2022 zal gebeuren.
En wat hebben we dan?
Het idee is dat door het registreren van deze adressen
gemeenten beter zicht hebben op wie er in hun gemeente verblijft.
En dat zij dus ook eventueel langs kunnen gaan.
Denk aan bijvoorbeeld handhaving op huisvesting
of ter controle en ook dat ze contact op kunnen nemen met arbeidsmigranten
om hen te wijzen op hun rechten en plichten.
Bijvoorbeeld ook om ze te laten weten
dat ze zich tijdig moeten inschrijven als ingezetene
indien ze toch langer dan vier maanden in Nederland verblijven.
Nou ja, dat zicht op arbeidsmigratie is er niet meteen vanaf de zomer.
Vanaf dat moment hopen dat het mogelijk is
om deze gegevens te gaan registreren.
Maar bij de tijdelijke verblijf- adressen is natuurlijk van belang
dat deze gegevens accuraat en actueel zijn.
Daarbij is het ook dus belangrijk
dat deze gegevens niet alleen geregistreerd worden,
maar dat ze ook bijgehouden kunnen worden.
En daarmee geef ik graag het woord aan Sandra.
Ja, dank je Anniek.

(Beeldtekst: Inrichting sluitend proces voor registratie en bijhouden van de - gegevens: . Bijhouding gegevens door gemeente . Rol van werkgevers / loonaangifteketen . Applicatie voor arbeidsmigranten - Verbetering toegang DigiD Annique geeft de afstandbediening aan Sandra Lentjes.)

Ja, want daar zijn we de komende tijd nog echt wel mee bezig.
We hebben ook veel overleg met de gemeenten.
Het is natuurlijk leuk als je adressen en contactgegevens registreert,
maar hoe blijven die actueel?
Want deze groep is natuurlijk bijzonder mobiel.
We weten dat er veel verhuisbewegingen zijn
Mensen weer naar het buitenland vertrekken en weer terugkomen.
Dat is voor inwoners van Nederland al een hele klus.
Maar voor mensen die tijdelijk verblijven zijn er extra maatregelen nodig.
Anniek refereerde er ook al aan: het gaat niet alleen om de adressen
en die contactgegevens op zich.
Je wil ook op een gegeven moment dat mensen tijdig de stap maken,
naar registratie bij de gemeente.
Want dan gaan ze gewoon tellen als inwoner van Nederland
met alle voorzieningen die voor die inwoners toegankelijk zijn.
Dat is een heel belangrijk doel van het registreren van die gegevens.
Dus zowel voor mensen die echt maar kort verblijven in Nederland
als voor mensen die zich uiteindelijk vestigen,
willen we die gegevens gaan gebruiken en bijhouding gaan doen.
O, de sheet staat er al. Wat gaan we dan doen?
Hoe houden we die gegevens actueel?
Een belangrijke rol is er natuurlijk voor BZK zelf,
voor de al bestaande RNI-loketten
waar de arbeidsmigrant zich nu vaak komt inschrijven
als ze in Nederland binnenkomt en nog geen BSN heeft.
Dan gaat hij naar een RNI-loket en daar kunnen ze ook terecht
voor wijzigingen in hun gegevens.
Dus die route is al snel open als de wetswijziging ingaat
en de ICT-voorzieningen klaar zijn.
Maar daarnaast weten we dat het puzzelen en stapelen wordt
om 'n sluitend systeem te krijgen om te zorgen dat de gegevens actueel blijven.
En dat mensen dus inderdaad ook tijdig geregistreerd worden
als ze vertrekken naar het buitenland of gevestigd hebben in Nederland.
Waar zijn we dan nu allemaal mee bezig
om stappen te zetten om dat proces sluitend te krijgen,
om die registratie zo sluitend mogelijk te krijgen?
Even voor het goede begrip:
als we het hebben over inwoners van Nederland,
de Basisregistratie Personen heeft een hele hoge adreskwaliteit.
Dat wordt eens per twee jaar getoetst.
Dat zit echt rond de 97 procent correcte registratie.
Maar goed, dus drie procent niet. Kun je dan ook zeggen.
En we weten dat het voor deze groep heel moeilijk gaat zijn,
of eigenlijk onmogelijk, om ooit 100 procent te halen.
Maar we willen in stappen toe
om dat percentage wel steeds beter op orde te krijgen.
Waar zijn we mee bezig? Er is al wetgeving gereed
om verblijfsgegevens en contactgegevens te registreren.
Daarmee wordt ook meteen mogelijk dat partijen,
wij noemen dat geautoriseerd kunnen worden om die gegevens te ontvangen.
Bijvoorbeeld gemeenten om te zien wie geregistreerd staan op adressen.
Maar daarnaast zijn we ook met andere regelgeving bezig.
Nu is in consultatie een regelgeving om ook gemeenten
een rol te kunnen geven in het bijhouden van die tijdelijke verblijfadressen.
Want in de BRP is er een verantwoordelijkheidsverdeling
tussen het Rijk, de minister van Binnenlandse Zaken en gemeenten.
Gemeenten houden de gegevens bij van hun inwoners.
Logisch. Dat zijn de mensen die in hun gemeenten wonen.
En het Rijk houdt de gegevens bij van iedereen die in de BRP staat,
maar niet in een gemeente woont of niet in Nederland woont.
De gemeente heeft vaak zicht op wie er woonachtig is in een bepaalde wijk?
Of die komt mensen tegen. Je kan op huisbezoek gaan,
je kan controles doen en mensen tegenkomen.
Een aantal gemeenten willen wel meedoen met een experiment
om dan ook die gegevens te kunnen gaan bijhouden in de BRP.
Daar zijn we dus nu met regelgeving voor bezig.
We hopen dat dat binnenkort door kan naar alle partijen
die daar nog naar moeten kijken, de Raad van State.
En het gaat ook naar de Tweede Kamer.
Dus dat is een heel belangrijk middel. De hulp van die gemeenten.
Dan hebben we natuurlijk ook een rol bedacht voor werkgevers.
In de BRP staat heel veel informatie
en er zijn heel veel organisaties aangesloten op de BRP.
Maar wat de BRP niet weet is wie er in Nederland aan het werk is.
Daarvoor is de loonaangiftenketen en de polis-administratie.
We zijn in overleg met Sociale Zaken om te kijken
hoe we die systemen aan elkaar kunnen koppelen.
Zodat we bijvoorbeeld weten dat iemand in Nederland aan 't werk is.
Want dan zal diegene ook in Nederland verblijven.
Dus dat is de rol van werkgevers.
Wat is dat dan? We gaan werkgevers wel ook een rol geven
om daar gegevens over aan te leveren.
Hoe dat uitwerking krijgt, is nog een puzzel.
Daar zijn we de komende maanden heel druk mee bezig
met de collega's van Sociale Zaken.
En dan ook iets heel simpels:
Die arbeidsmigrant zelf, die kan ook wat doen.
Maar dat is natuurlijk best wel lastig.
Vreemde taal, niet bekend met hoe reilt en zeilt dit in Nederland?
Dus onze uitvoeringsorganisatie die alle systemen bouwt rond de BRP
is ook bezig met een applicatie, een app.
Om mensen makkelijk te kunnen laten doorgeven of ze verhuisd zijn,
of dat ze een nieuw telefoonnummer hebben
of dat ze inmiddels vertrokken zijn naar het buitenland.
Het is ook zeker de bedoeling om die arbeidsmigrant
zelf een middel te geven om zijn registratie op orde te hebben.
Veel mensen zullen dat toch netjes zelf willen doen.
Bovendien wordt dat ook wel een middel om...
We hadden het ook over de informatievoorziening...
Dienstverlening aan arbeidsmigranten. Zo'n applicatie kan daarbij helpen.
We kunnen daar informatie op zetten
over regelingen die voor arbeidsmigranten interessant zijn.
En we kunnen ook seintjes geven
als we zelf aan die arbeidsmigrant kunnen melden
dat we merken dat je nu al een jaar in Nederland aan het werk bent.
Zou je niet naar je gemeente gaan om je te laten inschrijven?
Want je hebt allerlei rechten in Nederland.
En daarvoor moet je wel goed ingeschreven staan.
Dat zijn denk ik de belangrijkste onderdelen van de aanpak.
In de jaarrapportage staan nog meer dingen genoemd.
Want je moet echt een aantal maatregelen stapelen
om het goed te gaan krijgen.
Ik denk dat ik nog één minuutje heb?
Dan kan ik nog iets vertellen over de verbetering van de toegang tot DigiD.
Heel veel overheidsdienstverlening,
maar ook de zorg, vraagt heel vaak om inloggen met een DigiD.
En dat is voor arbeidsmigranten moeilijk toegankelijk.
Gelukkig hadden we een mazzeltje met het aanjaagteam
omdat er net geregeld was, eind 2020, als ik het goed heb,
dat je ook met een EU-paspoort naar een DigiD-balie toe kan
om je DigiD te regelen.
Dat kon tot voor kort alleen maar met de Nederlandse nationaliteit.
Dus in feite kan iedere arbeidsmigrant met de EU-nationaliteit een DigiD krijgen.
Hij moet alleen nog een extra stap zetten
en naar een balie gaan om een code op te halen.
Dus dat vinden we best wel een hoge drempel.
Dus wat nu ingeregeld gaat worden
is dat bij de inschrijving in Nederland en de verstrekking van het BSN
ook meteen een DigiD geregeld kan worden.
En daar zijn we ook met een aantal gemeenten
en de RNI-loketten over in gesprek over hoe we dat gaan realiseren.
Want het zou heel prettig zijn
als ze in één keer hun BSN en hun DigiD hebben kunnen regelen.
En dat geeft natuurlijk ook enorme voordelen in de zelfredzaamheid.
Dat je zelf je zorgverzekeringspolis kunt inzien.
Dat je niet afhankelijk bent van iemand die dat soort dingen voor je regelt.
Heb ik nog tijd? Nee zeker.
Dan pak ik nog een minuutje.
Informatievoorziening zat ook nog in de aanbevelingen.
Maak bij de RNI-loketten een informatiepost.
Daarvan hebben we gezegd, dat doen we niet.
Wat we wel doen is de verzamelde gegevens
ook gebruiken om informatie te sturen naar de doelgroep.
Dat hebben we al kunnen inzetten voor de Covid-vaccinaties.
Dat is gewoon mooi.
Dan kun je mails in de goeie taal sturen naar deze doelgroep.
Dat is nog een ander aspect waar we aan gewerkt hebben
en ook nog aan blijven werken de komende tijd.

(Marga) Oké, Sandra, dankjewel.

(Marga:)

Anniek, dankjewel. Heel veel informatie.
Ik kan me voorstellen dat de mensen het niet hebben kunnen onthouden.
Maar deze uitzending wordt opgenomen
en die kan nog terug worden gekeken.
En vragen die binnenkomen kunnen jullie ook nog beantwoorden.
Dat is geen enkel probleem.
Dus wees niet bang als u het niet bij heeft kunnen houden.

(Beeldtekst: Vragen: zichtbaarheid en registratie)

Anniek, ik heb een vraag over die registratie.
Zou je die moeten verplichten eigenlijk?
Richting arbeidsmigranten?
De registratie hangt natuurlijk samen met de verblijfsduur.
Indien de verwachte verblijfsduur langer is dan vier à zes maanden.
Dan moet iemand zich natuurlijk inschrijven bij de gemeente.
Voor korter verblijf is het zo binnen de EU,
vrij verkeer van personen is natuurlijk een groot goed.
En daar moeten niet extra belemmeringen opgelegd worden.
Inschrijving bij een NRI-loket is niet verplicht.
Het belang van BSN werd net al even geschetst.
Een BSN wordt alleen uitgegeven bij inschrijving.
Maar inschrijving bij een NRI-loket is vooralsnog niet verplicht.
Misschien heeft Sandra nog aanvulling?
-Nee, mogen we niet verplichten.
Er is nog wel discussie over. Laten we ook nog onderzoek naar doen.
In overleg met een aantal gemeenten is echter gevraagd van,
zouden we hier toch een verplichting op kunnen leggen?
En dat is dan niet alleen de verplichting van de inschrijving
en het melden van dat je op een adres bent,
maar ook heb je meteen de verplichting om je verhuizing te melden.
En dat is natuurlijk in combinatie met vrij verkeer wel een hobbel.
We laten het wel nog eens een keer goed onderzoeken.
We hebben een begeleidingsgroep met gemeenten die daar goed op meekijken.
Kunnen we misschien toch nog stappen in die richting zetten?
Maar het is een groot vraagteken.
Speelt daar het land van herkomst ook nog een rol in?

(Sandra) Nee, nee, nee, nee. Dat is wel grappig om te vermelden.
Dus ieder land heeft zo zijn eigen regels rond registratie.
Europa geeft natuurlijk wel richting wat je wel en niet mag vragen.
En zeker in die eerste paar maanden dat je in een land bent.
Maar verder doen landen het allemaal anders.
Je kan best als inwoner in Nederland en in Spanje geregistreerd staan
omdat die regelgeving niet uitsluit dat je in twee landen kunt wonen.
Een Europese app zou makkelijk zijn.
-Het zou ontzettend mooi zijn, ja.
Zover zijn we niet.
-Nee, dat hebben we niet.
Zit er ook nog een verplichting richting werkgever aan?
Nog niet. Daar zijn we ook naar aan het kijken.
Kan er een verplichting opgelegd worden om bepaalde informatie
via die loonaangiftenketen door te geven?
Dan gaan we ook buiten de regelgeving van Binnenlandse Zaken.
Daarom is dit IPA ook zo mooi.
Je zit gewoon met alle ministeries aan tafel.
Merk je ook dat dat makkelijker werkt?
Ja, want dan kan je vragen bij welke afdeling van het ministerie zit dat.

(Marga) Lijntjes zijn korter. Dat is mooie bijvangst van het team.
Ik kijk even naar de vragen die binnenkomen.
Wat als je je niet mag inschrijven van de verhuurder of de gemeente?
Gemeente schrijft niet altijd in in verband met bestemming pand.
Wordt er nagedacht over hoe dat op één lijn wordt gebracht
en gemeenten ertoe dwingen om arbeidsmigranten in te schrijven...
Ik kijk even tussen de camera's in. Ondanks een bestemming
of ligging van het pand? Bijvoorbeeld op een industrieterrein.
In principe is de bedoeling dat mensen worden ingeschreven
op het feitelijke verblijfadres.
Maar het kan gebeuren dat dit bij gemeenten geen woonbestemming heeft.
De vraag is ook... Inschrijving is gewoon ontzettend belangrijk.
In de verzamelwet is een verplicht briefadres opgenomen voor ingezetenen.
Er zijn veel dingen gekoppeld aan inschrijving. Dat is erg belangrijk.
De verzamelwet waar je alles in kan stoppen.
Maar goed, specifiek voor deze vraag.
Het is belangrijk dat 't feitelijke verblijfadres geregistreerd wordt.
Dat er intern in de gemeente gekeken wordt naar in hoeverre dat mogelijk is.
Hoe zorgen we ervoor dat mensen zich ook weer uitschrijven?

(Annique kijkt Sandra vragend aan.)

Op het moment dat je in de BRP ingeschreven bent als inwoner
dan heb je dus een aangifteverplichting tot vertrek naar het buitenland.
Ook als ik een jaar in Spanje ga wonen.
Daar heb je dan ook zo'n gewenste verplichting.
Maar niet iedereen doet dat natuurlijk.
Daarom is het belangrijk... Dat is ook wel mooi aan de BRP.
Aan de BRP zitten heel veel organisaties gekoppeld dat we vanuit organisaties
seintjes krijgen als er twijfel is aan gegevens in de BRP.
En dat is een heel mooi systeem van terugmelden.
Dan geven organisaties aan:
deze persoon is helemaal niet meer in Nederland. En vindt er onderzoek plaats.
Hoe dat allemaal vorm gaat krijgen, is nog een hele puzzel.
Dat ze in verschillende landen ingeschreven kunnen zijn, dat is...
Wij zien niet waar je in een ander land ingeschreven bent.
Dat zien we in Nederland niet. Dat hoeft ook niet.
Je kan wel weten dat iemand niet meer aan het werk is.
We weten, de post komt terug.
In de BRP zijn allerlei mechanismen om die adressen op orde te houden.
We hebben het nu dus niet over adressen van inwoners,
maar tijdelijke verblijfadressen. Hoe we dat gaan realiseren is spannend.
Om dat ook goed actueel te houden.
En dat de mensen om wie het gaat het ook goed weten.
Die voorlichting is natuurlijk ook uitermate belangrijk.
En dat ze er ook voordeel van hebben als ze goed ingeschreven staan.
Als je te lang ingeschreven staat krijg je te maken met terugvorderingen.
Daar zit van alles aangeknoopt. Je moet het ze blijven vertellen.
Niet omdat we het zo leuk vinden om die administratie te hebben
maar al die voorzieningen bekijken de gegevens die we van jou hebben.
En dat allemaal ook op een niet al te bureaucratische manier natuurlijk.
Dat speelt natuurlijk ook een grote rol.
Dames, ik wens jullie heel veel succes. Er valt nog veel te doen.
Helaas is de tijd om en de vragen komen nog wel binnen,
maar die sturen we ook allemaal door, dus dat komt allemaal goed.
Voorlopig zijn jullie er nog mee bezig, dus heel hartelijk bedankt.
Graag gedaan.
-Heel veel succes.
Wij zijn alweer toegekomen aan de laatste presentatie en dat is Anniek...
Nee, zeg ik dat goed? Nee, die hebben we net gehad.
De volgende Aniek. Aniek Derkx.
Ja, dat heb je als er twee zijn met dezelfde voornaam.
Aniek Derkx van Binnenlandse Zaken gaat het hebben over huisvesting.
Want ook daar is nogal wat mee te doen. Aniek, ga je gang.

(Een vrouw maakt een katheder schoon en loopt uit beeld. Op het beeldscherm verschijnt een slide. Beeldtekst: Huisvesting en wonen. Spreker: Aniek Derkx (BZK) Aniek Derkx neemt plaats achter een katheder.)

Ja, dankjewel voor het woord.
Ik vind het heel mooi en waardevol dat we dit doen.
Ook dat er zoveel kijkers thuis hier ook aan deelnemen.
Het is mooi om mondeling toe te lichten wat we allemaal aan het doen zijn.
Dat kan op papier soms wat ingewikkeld opgeschreven staan.

(De inhoudsopgave van de aanbevelingen voor 'Meer en betere huisvesting voor Arbeidsmigranten'. Beeldtekst: Huisvesting 1. Ondersteuning van gemeenten en verbetering van het gemeentelijk instrumentarium 2. Vergroten van het huisvestingsaanbod, kwantiteit 3. Verbeteren van de kwaliteit 4. Verbeteren van de huurpositie)

Op de eerste slide staan alle aanbevelingen op huisvesting.
Dat zijn er veel. Het zijn aanbevelingen op verschillende thema's.
En dat is ook de manier waarop ik ze met jullie zou willen langslopen.
En zoals je ook op de slide kunt zien zijn dat vier onderwerpen,
namelijk ondersteuning van gemeenten
en de verbetering van de gemeentelijke instrumenten,
dus de mogelijkheden die zij hebben, de bevoegdheden.
Het tweede onderwerp is het vergroten van het huisvestingsaanbod.
Dan de verbetering van de kwaliteit
en de vierde is de verbetering van de huurpositie.
En die clustering van onderwerpen, volgens het advies van het aanjaagteam.
Zo hebben we dat ook in de jaarrapportage bij elkaar verbonden.
Zo zal ik er ook doorheen lopen.
En ik zal daarbij vooral de acties vanuit het Rijk benadrukken.

(Beeldtekst: Ondersteuning gemeenten Verbetering instrumentarium - Handreiking - Ondersteuningsstructuur - Goed verhuurderschap en -vergunningen)

Het allereerste onderwerp waar ik bij wil stilstaan
is de ondersteuning van gemeenten.
Ik zie dat er een letter van de slide afgevallen is. Excuus daarvoor.
Dat zal misgegaan zijn.
Maar ondersteuning van gemeenten.
Daar zijn drie belangrijke punten in te noemen.
De eerste mijlpaal is van de zomer al behaald.
We hebben een handreiking huisvesting arbeidsmigranten opgeleverd.
Die is ook te downloaden op woningmarktbeleid.nl.
Mocht je het niet kunnen vinden, laat het via de chat
of het mailadres, wat later in de webinar met jullie gedeeld zal worden, weten.
Dan kunnen we dat even toesturen.
die handreiking was vooral gericht op gemeenten en provincies.
Daarin kunnen gemeenten dus hulp krijgen
in de keuzes die ze moeten maken om het huisvestingsbeleid vorm te geven.
Bijvoorbeeld de bepalingen over verkamering of iets anders.
Dat is al een mijlpaal geweest.
Een tweede belangrijk punt wat ik graag wil noemen
is dat we samen met SZW subsidie aan de VNG hebben verleend
voor een grote ondersteuningsstructuur van gemeenten.
Dat is eigenlijk drieledig.
Op een later moment zullen we daar meer informatie over delen.
Ook via de VNG zal daar nog informatie over gedeeld worden.
Maar er komen drie kernpunten in die ondersteuning terug.
Ten eerste dat gemeenten daar terecht kunnen met kennisvragen.
Dat kan over registratie gaan, maar ook over huisvesting.
Als ze even niet weten hoe het juridisch in elkaar zit
dan kunnen ze daar straks terecht.
De tweede pijler is dat er kennis- producten zullen worden ontwikkeld.
Wat bij gemeenten wordt opgehaald, waar zij behoefte aan hebben.
En een derde pijler is dat er ook regio-adviseurs zullen worden ingezet.
Die zullen naar gemeenten gaan om beleid rondom arbeidsmigratie te stimuleren.
Er zijn veel gemeenten die dat al heel actief aan het doen zijn.
Maar er zijn ook gemeenten die zoekende zijn en hulp kunnen gebruiken.
We zijn heel blij dat we hiermee aan de slag kunnen.
SZW en BZK zullen ook hier waar nodig op aangehaakt worden natuurlijk.
Nou, het derde punt zie je ook op de slide staan.
Dat klinkt voor sommige kijkers bekend in de oren
en voor anderen is dit een black box.
Ik zal kort toelichten wat dat is, namelijk de wet goed verhuurderschap.
Die een verhuurdervergunning introduceert.
Dit is een wetsvoorstel dat afgelopen zomer ter consultatie heeft gelegen.
Het is een wet die algemene regels voor verhuurders introduceert.
Ook over discriminatie en intimidatie. Wat mag wel, wat mag niet?
En anderzijds maakt het voor gemeenten mogelijk
om een vergunning te introduceren als je gaat verhuren.
En het is een vergunning voor gewoon verhuurders,
maar ook specifiek 'n vergunningsplicht voor de verhuur aan arbeidsmigranten.
Daar kunnen gemeenten straks een aantal voorwaarden aan stellen.
We hebben ook in het advies van het aanjaagteam gelezen
dat er meer instrumenten nodig waren.
Dat hebben we ook van gemeenten gehoord.
We willen gemeenten graag de mogelijkheid geven
om daar dan ook goed op in te grijpen.
Ik zal zo bij de andere onderwerpen terugverwijzen naar dit wetsvoorstel.
Want een aantal van die vergunningsvoorwaarden
komt terug in de andere onderwerpen,
dus dit instrument gaat ons op andere punten ook helpen.

(Beeldtekst: Vergroten aanbod - Subsidieregelingen aandachtsgroepen - Nationale Samenwerkingsagenda)

Het tweede onderwerp.
Ik zei het net al even: vergroten van het huisvestingsaanbod.
Dat is misschien wel het grootste probleem op dit moment.
Het tekort in huisvesting en het lastig van de grond komen van huisvesting.
Dat besef ligt er ook. Dat heeft het aanjaagteam ook geconstateerd.
En er zaten ook een aantal suggesties aan het kabinet in
over hoe we dat nou moeten gaan oppakken.
Vanuit de kabinetsreactie is daarop aangeven dat we dit vraagstuk
in samenhang met dezelfde aanpak voor aandachtsgroepen willen aanpakken.
Afgelopen zomer is via de interbestuurlijke werkgroepen,
onder leiding van Bernhard ter Haar, daar 'n adviesrapport over verschenen.
Dat rapport zegt eigenlijk: die aanpak rond huisvesting aandachtsgroepen,
moet echt veel steviger en meer integraal.
Daar zijn we nu mee aan de slag gegaan vanuit het ministerie.
Er wordt nu een nationale samenwerkingsagenda vormgegeven.
En op de volgende slide heb ik een soort plaatje voor jullie.

(Een huis dat bestaat uit vier als puzzelstukken met elkaar verbonden blokken en een dak. In het dak staat de tekst 'Een thuis voor iedereen'. In de blokken staan de teksten: -voldoende woonruimte -evenwichtige verdeling -combineren wonen, zorg en welzijn -preventie: voorkomen mensen in de knel. Het huis staat op een tekst balk met daarin de tekst: toereikende middelen. Door het huis heen staan een oranje en een groene pijl die naar rechts wijzen. In de oranje pijl staat de tekst: Ondersteuningsstructuur - leren van elkaar (voorloopregio's), inspireren, beproeven In de groene pijl staat de tekst: Regie, monitoring, bijsturen.)

Als iemand daar vragen over heeft
dan kunnen ze bij mijn ministerie terecht.
Ik zal het niet helemaal gaan toelichten.
Maar wat vooral van belang is, jullie zien voldoende woonruimte.
Dat was natuurlijk het grote vraagstuk en daar moet meer sturing op komen.
Meer regie op die huisvesting.
Hoe zorgen we daar nou ook vanuit het Rijk voor?
Dat is echt iets waar in die nationale samenwerkingsagenda
een aantal partijen op deelnemen.
Andere departementen zitten daar ook.
Daar komt een voorstel te liggen
voor die voldoende woonruimte en voor die regie.
En daar moet dan een besluit worden genomen.
Wanneer dat plaatsvindt kan ik nog niet zeggen.
Dat weet ik namelijk nog niet.
We hopen dat er dit jaar eindelijk een stevige aanpak op komt.

(Op het scherm verschijnt de slide 'vergroten aanbod'.)

Nog even terug, want ondertussen doen we niet niks op die huisvesting.
We hebben twee subsidieregelingen gehad voor aandachtsgroepen,
dus dat was ook al die integrale aanpak.
Gemeenten konden dan subsidie aanvragen voor huisvesting.
In 2020 zijn er voor arbeidsmigranten 47000 aanvragen voor plekken gedaan.
En toegekend binnen die regeling.
Het afgelopen jaar was er weer zo'n regeling en die is in december gesloten.
Maar de resultaten, zijn nog niet bekendgemaakt.
Ik kan wel zeggen dat er veel plekken voor arbeidsmigranten bij zaten.
Dat is denk ik heel mooi nieuws.

(Ze klikt op haar afstandsbediening. Op het scherm verschijnt een nieuwe slide.)

Dat denk ik even wat betreft het vergroten van het aanbod.

(Beeldtekst: Verbeteren kwaliteit Overbewoningsnorm: van landelijke norm naar gemeentelijk bestemmingsplan Eigen slaapkamer > verhuurdervergunning Stellen van kwaliteitseisen > verhuurdervergunning - bewaren en bereiden van voeding - wasruimte en doucheruimte)

Ik vergeet er nog één. Daar was ik al bang voor.
Wat ook nog goed is om te noemen. In het advies van het aanjaagteam
zat ook een aanbeveling over de effectenrapportage.
Dit is eigenlijk een aanbeveling aan provincie en gemeenten die zegt:
Als je nieuwe bedrijvigheid toestaat, maak dan onderdeel van je beleid
dat ook meteen over huisvesting wordt nagedacht.
Gaan daar arbeidsmigranten werken? Zo ja, waar gaan die wonen?
Is daar een plek voor? Of moet dat er ook komen?
Dat is een belangrijk aspect.
Regel aan de voorkant goede huisvesting voor deze mensen.
Ik was al doorgegaan naar kwaliteit.
Dat is ook iets waar het aanjaagteam heel veel advies over heeft opgenomen.
Ze constateert ook dat die kwaliteit vaak ondermaats is en echt beter moet.
Het maakt het lastig dat er veel situaties zijn die eigenlijk niet toegestaan zijn
op basis van de huidige regelgeving. Het is lastig om daar grip op te krijgen.
Bijvoorbeeld overbewoning, wat in bepaalde steden plaatsvindt,
dat mag eigenlijk vaak al niet.
En gemeenten kunnen daar op handhaven. Maar het is lastig te weten
waar dat plaatsvindt, ernaar toe te gaan en het op te heffen.
Dat wilde ik alvast even noemen.
Twee belangrijke aanbevelingen die hier op gedaan zijn, zijn:
een eigen slaapkamer voor iedere arbeidsmigrant,
15 vierkante meter per persoon voor iedere arbeidsmigrant.
Dat wordt ook wel de overbewoningsnorm genoemd.
Daarvan hebben we in de kabinetsreactie gezegd:
Deze norm zit op dit moment nog in het bouwbesluit,
maar die wordt met de omgevingswet gedecentraliseerd.
Als het goed is gebeurt dat per 1 juli van dit jaar.
Dan kunnen gemeenten straks die norm in hun eigen bestemmingsplan bepalen.
Dat geldt dan zowel voor locaties met een woonfunctie
als locaties met een logiesfunctie.
In het huidige bouwbesluit was die norm alleen van toepassing op woonlocaties.
Ze kunnen veel gerichter die norm ook inzetten.
Dus dat is volgens mij heel goed nieuws.
En daarmee kan die aanbeveling goed worden uitgevoerd.
En wat betreft de eigen slaapkamer.
Ik zei eerder al: het wetsvoorstel goed verhuurderschap,
de verhuurdervergunning.
Die eigen slaapkamer die regelen we ook in dat wetsvoorstel.
Dat wordt een van de vergunningsvoorwaarden.
Als gemeenten straks een vergunningsplicht instellen,
dan kunnen ze daar als eis aan verbinden dat 'n eigen af te sluiten verblijfsruimte
per arbeidsmigrant beschikbaar wordt gesteld.
Dus daarmee vullen we die aanbeveling goed in.
Dat is volgens mij ook heel mooi.
Dat biedt ook wat meer bescherming.
Wat we in datzelfde wetsvoorstel regelen zijn een aantal andere kwaliteitseisen.
Gemeenten krijgen de mogelijkheid om eisen te stellen
aan het bewaren en bereiden van voedsel
en aan de was- en doucheruimte. Om kleding te wassen en voor hygiëne.
Gemeenten kunnen die kwaliteitseisen
met de degene die die locatie gaat oprichten invullen?
Dus als vergunningsvoorwaarde maken.
Dat even over de kwaliteit.
Wat wij doen en wat ook nog goed is om even te noemen,
er zitten ook een heleboel aanbevelingen in over de keurmerken.
Ik ga er nu iets te makkelijk van uit dat alle kijkers dat al kennen.
Dat zijn twee huisvestingskeurmerken.
En die hebben ook allerlei kwaliteitseisen voor die huisvesting.
Dus dat is een certificering. Als je die huisvesting aanbiedt,
dan moet je aan die eisen voldoen. Dan krijg je de certificering.
Het aanjaagteam doet ook allerlei aanbevelingen over die keurmerken.
De norm moet aan een aantal eisen voldoen
en die moeten ook uiteindelijk integreren.
Wij voeren daar samen met SZW regelmatig gesprekken over.
Hoe gaat dit nu? En zijn jullie al bij norm A beland?
Maar dat zijn wel private keurmerken die vanuit de uitzenders
en vanuit de andere branches zijn opgericht.

(Ze klikt op haar afstandsbediening. Op het scherm verschijnt een nieuwe slide. Beeldtekst: Verbeteren huurpositie. Loskoppeling arbeids- en huurcontract Een passend huurcontract?)

Waar ik tot slot bij wil stilstaan is het verbeteren van de huurpositie.
Het aanjaagteam constateert ook
dat arbeidsmigranten een kwetsbare positie hebben.
Ze komen hier vaak en dan de huisvesting van de werkgever huren.
En wat natuurlijk kan, het kan ook prettig zijn,
maar wat de positie wel kwetsbaarder maakt.
Er wordt vaak een logies contract aangeboden.
Dat contract was ooit bedoeld
voor vakantieverhuur, recreatief verhuur en kort verhuur
En daarbij hebben arbeidsmigranten geen huurbescherming.
Dat kan ertoe leiden dat wanneer het werk eerder ophoudt,
dat je dan ook die woonplek moet verlaten. Eerder dan verwacht.
En wat er ook aan bijdraagt is dat het arbeids- en huurcontract
vaak gekoppeld zijn of zelfs één en hetzelfde contract zijn.
Over die twee zaken zei het aanjaagteam ook het een en ander over.
Maar daar werken we dus aan.
En ook met het wetsvoorstel goed verhuurschap,
en onderdeel van de algemene regels,
daarin zit straks een schriftelijk huurcontract voor de huisvesting
moet worden aangeboden.
De arbeidsmigrant kan daar de afspraken in teruglezen.
En kan de gemeente het eventueel ook opvragen
wanneer ze bij de verhuurder controles uitvoeren.
Dat is dan heel inzichtelijk gemaakt.
Daarmee hebben we in formele zin die twee contracten losgekoppeld.
Dat is wel een stap en dat is volgens mij heel mooi.
Dan nog even wat betreft het huurrecht zelf.
De arbeidsmigrant heeft met zo'n logies contract geen huurbescherming.
Ze moeten wel gewoon een normaal huurcontract hebben
zoals andere huurders dat ook hebben.
De kabinetsreactie zei daar vooral over:
'Er zijn ook nog de tijdelijke huurcontracten
en daar willen we op inzetten.'
Dus vooral de bekendmaking ervan naar verhuurders vergroten.
Afgelopen zomer is die contractvorm uit het burgerlijk wetboek geëvalueerd.
Ook voor andere doelgroepen.
Maar ook het gebruik op de woningmarkt in brede zin.
Uit de evaluatie bleek
dat de tijdelijke huurcontracten voor arbeidsmigranten amper gebruikt worden.
Dat het toch altijd om logies contracten gaat.
Nou. Dat is dus niet wenselijk.
Dus we zijn nu vanuit BZK aan het onderzoeken
hoe we daar wel verbetering in kunnen aanbrengen.
Daar wilde ik het even bij laten voor nu.

(Marga:)

Dankjewel, Aniek. Mooi om te zien hoe jullie je keurig aan de tijd houden.
Een mooie uiteenzetting. Roept ook weer een heleboel vragen op.
Want je had het over die verhuurdersvergunning,
die slaapkamer per persoon?
En wat als je met z'n tweeën komt?
Die vraag krijgen we vaker.
Ik verwachtte 'm ook al. Ik dacht, ik beantwoord 'm dan even.
Als stelletje wordt het ook mogelijk om dan wel...
Dat is op die manier ook opgeschreven.
Dat je dan wel samen een slaapkamer zou kunnen delen.
Daar houden we rekening mee natuurlijk.
Een vraag: Bent u bereid om taakstellend te gaan aanwijzen?
Dat is een heel verhaal.
Snap jij wat er staat? Kun je het in je eigen woorden samenvatten?
Of daar een antwoord op bedenken?
Ja, ik kan er in z'n algemeenheid wel wat over zeggen.
Volgens mij gaat de vraag in ieder geval over dat regie-vraagstuk.
Wil je als landelijke overheid gaan bepalen
waar die huisvesting voor arbeidsmigranten moet komen?
Jeroen ken ik toevallig. Ik hoop dat hij het met me eens is.
Ik kan daar op dit moment niets over zeggen.
Dat regie-vraagstuk wordt nog vormgegeven.
Ik hoop dat er de komende tijd uitkomsten zullen komen.
Waar bijvoorbeeld, ja...
Het is een probleem, not in my backyard.
Mensen vinden het prima dat er arbeidsmigranten komen wonen,
maar niet in de buurt.
Want het zou verstoring tot gevolg kunnen hebben.
Dit is niet de enige groep waarbij we dat zien.
Omdat ik ook veel gesprekken heb gevoerd met partijen,
weet ik dat dit veel voorkomt en een probleem is.
Maar het komt ook voor bij huisvesting voor dak-en thuislozen.
Dat is precies waarom we dat zo gezamenlijk willen oplossen.
Zit er niet een veel grotere verantwoordelijkheid voor die werkgever,
die de mensen inhuurt?
Het probleem waar Jeroen ook op doelt,
is dat werkgevers of de huisvesters,
vaak wel willen, maar krijgen de locatie niet voor elkaar.
Of moet er een bestemmingsplan wijzigen. Of de gemeente moet ontheffing toestaan.
Dat komt er vaak niet doorheen.
Moet het wel in de bebouwde kom of dichter bij het bedrijf waar ze werken?
Soms geeft de omgeving weerstand.
Maar het kan ook dat bijvoorbeeld binnen de gemeenteraad
dat ze dat toch niet willen. Dat hoor je ook wel.
Dat is precies waar we nu een aanpak op willen maken.
En dat wordt het moeilijkste probleem.
Ja, dat is zeker.
Even kijken.
Kristel van Wijk heeft ook nog een vraag.
Hoe zien jullie de rol van woningcorporaties bij deze huisvesting?
Ja. Mooie vraag inderdaad.
Dat is iets waar het aanjaagteam...
Volgens mij wordt het één keer genoemd.
Als ik 'm even zo mag beantwoorden.
Als arbeidsmigranten hier kort komen, dan is het ook prima
dat ze via de werkgever huisvesting geregeld hebben.
En dat ze dus op die manier ook hier verblijven.
Dat is vaak ook iets meer verblijfslocaties.
Maar als ze hier langer zijn, willen ze een beroep doen
op die sociale huisvesting.
Alleen is het lastig op dit moment.
In heel veel steden zien we wachtlijsten van tien jaar.
Dus het zou goed zijn als we meer sociale huisvesting kunnen regelen.
Meer bouwen.
-Precies.
In de samenwerkingsagenda wordt dit een groot vraagstuk.
Maar zolang die wachtlijsten er zijn, blijft dit lastig.
Ik denk zeker dat ze daar een beroep op zouden moeten kunnen doen.
Dus meer bouwen voor mensen die hier naartoe komen.
Dan is de verdeling alsnog het grootste probleem.
Even kijken. Nog meer over het huisvestingsbeleid.
Hoe wordt dat afgewogen tegen het algemene beleid op wonen?
Inderdaad. Daar hebben we het over.
Hoe bepaal je als gemeente wie voorrang krijgt?
Dat dacht ik net nog bij de vragen over corporaties...
Stel we zeggen, ik zeg niet dat we dat moeten doen,
arbeidsmigranten moeten urgentie krijgen.
Er zijn een aantal groepen waar we dat bij zeggen.
Gemeenten kunnen in hun huisvestingsverordening
groepen aanwijzen die ook urgentie krijgen.
Maar als iedereen urgentie heeft dan heeft niemand meer urgentie.
Dus dat is best wel lastig.
Als we het hebben over het IPA
dan is een van de grotere problemen de huisvesting van arbeidsmigranten.
Op korte termijn. Wat kan er gebeuren?
Wat moet er gebeuren?
Massa maken, dat is echt nummer één, denk ik.
Ik denk dat die ondersteuningsstructuur daar in gaat helpen.
De regio-adviseurs gaan het land in om het gesprek aan te gaan.
Dat zijn echte experts straks die ook kunnen helpen
als het proces rond die huisvesting vastloopt.
Want dat is de realiteit van dit moment.
Gemeenten gaan over het woonbeleid en over het ruimtelijk ordeningsbeleid.
Dus als zij iets niet willen toestaan of gemeenten willen niet,
dan houdt het daar wel op.
En veel meer samenwerken.
Niet alleen jullie, ook de gemeente, de arbeidsmigranten en de werkgever.
En dan maar hopen dat er goede oplossingen komen.
Hopelijk op korte termijn. Aniek Derkx, hartelijk bedankt.
We zijn keurig een minuut over tijd, maakt niet uit.
Hartelijk dank en heel veel succes de komende tijd.

(Marga gaat achter een andere katheder staan.)

Ja, dames en heren, we zijn alweer toegekomen
aan het laatste onderdeel van deze bijeenkomst.
We gaan even terugblikken en we gaan even vooruitkijken.
Dat doen we met Brenda Gietema en die zit momenteel thuis.
Ze heeft alles kunnen volgen. Daar is ze.
Hallo, Brenda. Fijn dat je er bent.
En we hebben gelukkig ook Martin Slaets.

(Martin neemt plaats achter een katheder. Tussen zijn katheder en die van Marga staat een scherm, waarop Brenda glimlachend toekijkt.)

Martin maakt ook deel uit van het team.
Wat doe je precies binnen het arbeidsteam?
Ik ben gewoon lid van het team.
Samen met Brenda en de collega's voeren we de aanbevelingen uit.
Jij bent ook degene die zich bezighoudt
met de informatieverschaffing naar de stakeholders, de website...
Ik help inderdaad vanuit SZW mee in de bredere activiteit van het IPA,
waar we meer gaan communiceren naar buiten toe.
Webinars zijn daar een mooi voorbeeld van.
De nieuwsbrief die we in december voor het eerst hebben uitgebracht.
Zodat mensen weten wat we doen.
Ik vind die spin ook zo mooi.
Je kan precies zien wat er allemaal is afgesproken en aanbevelingen.
Er is vanmiddag op een aantal van die poten uitgelegd hoe ver men is.
Hoe kun je nou alles eigenlijk overzien als team?
Zorgen dat alles even goed aan de orde komt? Hoe zet je dat nou uit?
Zodat die 350 mensen thuis ook allemaal bediend kunnen worden?
De spin vertegenwoordigt de verschillende departementen
en andere organisaties die 't samen met ons doen.
Gelukkig hoeft niet alleen SZW deze aanbevelingen uit te voeren.
Collega's van Binnenlandse Zaken hebben op twee aspecten een grote rol.
Maar ook gemeenten en sociale partners hebben een grote rol.
Er zijn recent nog afspraken gemaakt in cao-verband.
Om bijvoorbeeld huurbescherming...
Je mag één maand langer in je huis blijven als je eruit moet.
Dat zat ook in ons advies. Dus dat is heel mooi.
Ik zag ook heel veel vragen binnenkomen, net in de chat.
Hoe werken wij samen met gemeenten en provincies?
Vroeger zag je dat we naar elkaar bleven wijzen.
Eerst moet het Rijk of de gemeentes wat doen.
We zien dat we de afgelopen jaren meer tot elkaar zijn gekomen.
We overleggen veel.
We hebben rondom informatievoorziening een centrale website gecreëerd.
Maar gemeentes voegen daar vanuit hun gemeentes weer wat aan toe.
In Waalwijk is een app, specifiek voor inwoners gecreëerd.
Dus dat is heel mooi. Dan complimenteert het elkaar.

(Marga) En deze webinars hebben daar natuurlijk ook een belangrijke rol in
als je 't hebt over informatie verschaffen aan de mensen zelf.
Hoe gaan jullie nu verder?
Hoe zit het tijdpad eruit van het team?
Het tijdpad is natuurlijk per aanbeveling verschillend.
Vorig jaar op één april, dat is geen grap trouwens,
hadden we een Kamerbrief uitgegeven waarin 'n mooi schema zit.
Waarop per aanbeveling wordt aangegeven wat de planning is.
Sommige dingen zijn al uitgevoerd.
Bijvoorbeeld de aanbevelingen rondom zorg die we nu niet hebben behandeld.
Die aanbevelingen zijn in zekere zin al uitgevoerd op papier.
Soms merken we in de praktijk dat het wel net iets beter kan.
En proberen we stapjes te zetten. En dat verschilt dus heel erg.
Certificeringsstelsel uitzendbranche duurt tot 2025 en dat is ook logisch.
En andere dingen kunnen wat sneller.
De rol van de arbeidsmigrant zelf. Hoe groot is die in het geheel?
Die wordt steeds groter.
Een van de aanbevelingen was ook om een klankbordgroep op te richten.
Wij zijn bezig met 't creëren van 'n netwerk met sleutelpersonen.
Waarin we mensen die dagelijks met de doelgroep in aanraking komen,
om ons heen verzamelen om ervoor te zorgen
dat we daarmee goed voeding houden met de doelgroep zelf.
We willen op de verschillende terreinen de collega's in aanraking brengen
om ervoor te zorgen dat het beleid goed aansluit
bij wat arbeidsmigranten nodig hebben.
Een van de vragen ging er net ook over.
Hoe zorg je ervoor? Heb je ze zelf wel betrokken?
Nou, dat gebeurt op al die beleidsterreinen continu.
Net zoals bij het aanjaagteam zelf.

(Marga) Oké, da's mooi om te horen.
We zeiden het al een paar keer vanmiddag:
Alle informatie die we hier hebben verschaft, wordt doorgegeven.
Ze kunnen de uitzending nog een keer nakijken.
Ze kunnen op de website... Er is een website?
Ja, op rijksoverheid.nl. De precieze link sturen we door.
We weten dat de informatie niet altijd even makkelijk te vinden is.
Dus je krijgt een link.
De vragen die nog niet beantwoord zijn of vragen over andere onderwerpen
zullen we daar ook nog in opnemen. Met antwoorden natuurlijk erbij.
En de uitzending met ondertiteling.
Het kan nog even duren omdat we het nog moeten laten ondertitelen.
Maar alle deelnemers krijgen daar een mailtje over.
Verspreid het zodat zoveel mogelijk mensen weten waar we mee bezig zijn.
En als er nog vragen zijn dan kunnen ze die blijven stellen.
Die kan ik nu niet meer in de gaten houden helaas.

(Marga) Er zijn talloze wegen om met jullie in contact te komen.
Met de aanjager die we zojuist hebben gehoord moet het goed komen.
Ja, daar zijn we heel blij mee.
-Brenda, hoe kijk je terug op de middag?

(Marga) Jij bent een van onze kijkers en ik wil horen hoe je het vond.
Als kijker krijg je ongelooflijk veel informatie in sneltreinvaart.
Eigenlijk was ook de bedoeling van dit webinar
om een kijkje in onze keuken te geven.
Het is heel erg eenrichtingsverkeer, noodgedwongen.
We gaan de komende tijd veel meer interactieve sessies organiseren.
En het hele grote congres op 12 mei in Amersfoort.
Wij blijven heel veel behoefte hebben aan praktijkervaringen en ideeën.
Van iedereen. We hebben vaste overleggen met alle partijen,
maar andere zijn ook welkom om zich te melden met hun ideeën en ervaringen.
Nou, vandaag was een sneltreinvaart.
Je kan veel meer lezen in de jaarrapportage.
We weten niet...
Een aantal maatregelen zijn al uitgevoerd of ter hand genomen
of voorbereid voor dit nieuwe kabinet.
Wij weten natuurlijk nog niet hoe alle nieuwe maatregelen
helemaal precies uitgevoerd gaan worden.
Dat hebben jullie ook kunnen merken in de verschillende presentaties.
Maar dit is waar we nu staan ambtelijk.
We gaan door als IPA-team, met vinger aan de pols houden.
Veel bijeenkomsten en veel communicatie.
En ook veel ruimte voor alle partijen die daar een inbreng in willen hebben.
En knelpunten waar we vast tegenaan lopen
tot oplossingen te brengen.
Maar voor nu was dit het. Eenrichtingsverkeer.
En hopelijk de komende tijd ook veel meer interactie en elkaar ontmoeten.

(Marga) Precies. Het IPA-team moet het land in.

(Brenda) Ja, het land in. Ja.
Laten we hopen dat die mogelijkheid er ook op zeer korte termijn weer is.
Brenda, mag ik je heel hartelijk bedanken?
Of is er nog iets wat je kwijt wilde?
Nou, ik wil eigenlijk alle collega's bedanken.
En namens alle collega's van het IPA-team:
Tot ziens, want we gaan jullie hopelijk veel zien en spreken.

(Marga) Oké, dankjewel.
Daar sluit ik me bij aan. Ik wil jou hartelijk bedanken, Martin.
Je hebt achter de schermen heel veel vragen kunnen registreren en doorgeven.
Ik wil de inleiders heel hartelijk bedanken.
Want zonder hen zou er ook geen team zijn.
Dat heb je hard nodig op al die onderwerpen die aan bod zijn gekomen
En die in de komende webinars allemaal aan de orde zullen komen.
Het is een enorm aanbod aan onderwerpen
en dingen die geregeld moeten worden.
Dus ik wens jou en je team heel veel succes de komende tijd.
En dames en heren, heel hartelijk bedankt voor uw inloggen.
En dat u heeft willen kijken naar deze eerste aflevering van het webinar.
En laten we elkaar snel weer in het land ontmoeten.
Van nu een prettige dag. Graag tot ziens.

(Martin en Marga zwaaien naar de camera. Het beeld wordt blauw. Beeldtekst: Bedankt voor het kijken! Vragen of suggesties aan het IPA team? - over het webinar/congres: congresarbeidsmigranten@minszw.nl - over het beleid: ipa@minszw.nl)