Beleid voor biotechnologie

Nieuwe technieken biotechnologie: overheid werkt samen met organisaties

Nieuwe technieken en toepassingen in de biotechnologie volgen elkaar in snel tempo op. Het is belangrijk dat beleid en regelgeving meegroeien met de snelle technologische ontwikkelingen. De overheid werkt daarom samen met kennisinstellingen, bedrijven, beroepsverenigingen, belangenverenigingen en maatschappelijke organisaties.

Onderzoek mening burger over biotechnologie

Beleid over biotechnologie moet ook recht doen aan maatschappelijke opvattingen van het brede publiek. Daarom heeft de overheid in een onderzoek burgers gevraagd naar hun mening over moderne biotechnologie. Uit het onderzoek bleek dat burgers vinden dat biotechnologische toepassingen een bewezen en nuttig doel moeten hebben. Zoals ziektes bestrijden of honger in de wereld verminderen. Op de publiekswebsite over biotechnologie is algemene informatie over biotechnologie te vinden.

Beleid en regelgeving

De overheid maakt beleid en regels zodat biotechnologie veilig en optimaal kan worden toegepast. Verschillende organisaties zijn betrokken bij beleid en regelgeving om ervoor te zorgen dat genetisch gemodificeerde organismen (ggo’s) veilig worden gebruikt:

• Bureau GGO van het RIVM voert de ggo-vergunningverlening uit. En is het aanspreekpunt voor alle betrokken partijen die werken met ggo's.
• De Commissie Genetische Modificatie (COGEM) adviseert het ministerie van IenW over mogelijke risico's van werkzaamheden met ggo's voor mens en milieu. Ook informeert de COGEM over ethische en maatschappelijke onderwerpen rond genetische modificatie.
• De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) houdt toezicht op het veilig gebruik van ggo’s in laboratoria, bij veldproeven, bij onderzoek met gentherapie en door controles op importstromen.
• Wageningen Food Safety Research (WFSR) doet onderzoek naar veilig en betrouwbaar voedsel en diervoeder. WFSR adviseert bijvoorbeeld de overheid over de veiligheid van genetisch gemodificeerd voedsel en diervoeder. Dat bepaalt of de producten op de Europese markt worden toegelaten. Daarnaast doet WFSR onderzoek naar detectiemethoden voor ggo’s en volgt het nieuwe wetenschappelijke ontwikkelingen op het gebied van ggo’s.
• De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) houdt toezicht op de veiligheid van voedsel en consumentenproducten, dierenwelzijn en natuur. Wanneer zij in een levensmiddel een niet-toegelaten ggo of een fout geëtiketteerde ggo vindt, zal de NVWA hierop handhaven.

Onderzoek en innovatie

Biotechnologie is een belangrijke technologie. De wetenschap speelt een belangrijke rol bij onderzoek en innovaties in de biotechnologie. Financiering voor dit onderzoek gebeurt via de standaard financieringsstromen van universiteiten en de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). Daarnaast zijn er ook speciale onderzoeksprogramma’s gericht op biotechnologie. Het ministerie van IenW startte in 2016 met het Onderzoeksprogramma Biotechnologie en Veiligheid. Dit programma wordt uitgevoerd door het NWO-domein Toegepaste en Technische Wetenschappen (TTW). 10 projecten ontvangen samen ruim € 8 miljoen aan subsidie om wetenschappelijke kennis op te bouwen over risico’s en onzekerheden van biotechnologische ontwikkelingen en toepassingen. Maar ook over manieren om risico’s te minimaliseren en beheersen, zoals met Safe-by-Design. Deze kennis draagt eraan bij dat biotechnologie(beleid) ook in de toekomst veilig is voor mens, dier en milieu.

Daarnaast besloot het kabinet in april 2022 om via het Nationaal Groeifonds € 246 miljoen toe te kennen aan verschillende projecten in de biotechnologie, zoals aan  de projecten Biotech Booster en CROP-XR. Biotech Booster is een programma waarin kennisinstellingen en bedrijven in projecten samenwerken om ideeën rond biotechnologie verder te ontwikkelen en richting de markt te begeleiden. CropXR richt zich op een nieuwe veredelingstechniek waarmee veel sneller en efficiënter klimaatresistente gewassen kunnen worden ontwikkeld.

Kennisuitwisseling veiligheid biotechnologie

De lidstaten van de Europese Unie hebben afspraken gemaakt over kennisuitwisseling en het herstel van eventuele milieuschade die is veroorzaakt door ggo’s. Dit is bijvoorbeeld het geval als een ggo andere soorten verdringt. De kosten van het herstel zijn voor degene die verantwoordelijk is voor de schade.

Op internationaal vlak zijn ook afspraken gemaakt over kennisuitwisseling. Het Biosafety Clearing House is een internationale database voor de uitwisseling van gegevens over levende ggo’s. Alle landen zetten hun gegevens in deze database. De database helpt landen om te beoordelen of ze extra actie moeten ondernemen rond de ontwikkeling van ggo's. Denk bijvoorbeeld aan voorzorgsmaatregelen om de veiligheid voor mens en milieu te beschermen.