Behandeling asielaanvragen

Nederland geeft vluchteling asiel die in hun eigen land gevaar lopen. Bijvoorbeeld als er oorlog is in hun land. De overheid onderzoekt eerst of een vluchteling inderdaad bescherming nodig heeft.

Verdragen voor bescherming vluchtelingen

Nederland biedt onderdak aan mensen die in hun eigen land gevaar lopen. Dit doet de overheid vanuit internationale verdragen. De 3 belangrijkste zijn:

Vluchtelingenverdrag van Genève: hierin staat dat iedere vluchteling recht heeft op bescherming.
Europees verdrag voor de Rechten van de Mens: dit verbiedt marteling, onmenselijke of vernederende behandelingen of straffen.
Recht van de Europese Unie: hierin staan de rechten en plichten van asielzoekers. Bijvoorbeeld op het gebied van opvang, toelating en terugkeer.

Asiel aanvragen bij aanmeldcentrum

Een vreemdeling kan zich voor een asielaanvraag melden bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) in Ter Apel. Na identificatie en registratie gaat hij naar een opvanglocatie. Die is meestal in de buurt van het aanmeldcentrum dat zijn asielaanvraag behandelt.

Asielzoekers die met het vliegtuig zijn gekomen, kunnen zich melden bij de Koninklijke Marechaussee op Schiphol. Aan hen wordt in de regel de toegang tot Nederland geweigerd. Dat betekent dat hun asielaanvraag in de zogenoemde grensprocedure wordt behandeld. Tijdens de afhandeling verblijft de asielzoeker op het aanmeldcentrum Schiphol.

Komt de vreemdeling uit een land dat op de lijst met veilige landen van herkomst staat? Of zijn er aanwijzingen dat hij al bescherming heeft in een andere lidstaat van de Europese Unie (EU)? Dan geldt een speciale, verkorte asielprocedure.

Rust- en voorbereidingstermijn

Om bij te komen van zijn reis, krijgt een asielzoeker minstens 6 dagen de tijd. Daarna start pas de echte asielprocedure. Tijdens de rust- en voorbereidingstermijn krijgt de asielzoeker onder meer:

informatie over de asielprocedure;
hulp van een advocaat;
medisch advies voor zijn/haar asielprocedure.

Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) zorgt voor de opvang, begeleiding en uitstroom (uit de opvang) van asielzoekers.

Gehoor met tolk

Tijdens een gehoor kan de asielzoeker vertellen wat hij in zijn land van herkomst heeft meegemaakt. En waarom hij het land heeft verlaten. De IND regelt dat bij dit gesprek een tolk aanwezig is. Tijdens het gesprek kan de asielzoeker zich laten bijstaan door een medewerker van Vluchtelingenwerk Nederland of een advocaat. De asielzoeker kan vrij vertellen. Maar de IND stelt ook kritische vragen als dat nodig is.

Na het gesprek krijgt de asielzoeker het rapport van het gehoor toegestuurd. Hij kan met zijn advocaat aanvullingen en verbeteringen aan de IND sturen.

IND beoordeelt asielaanvragen

De IND beoordeelt de asielaanvragen. Daarbij houdt de IND rekening met:

het verhaal van de asielzoeker (wat zijn de feiten, is het verhaal geloofwaardig);
de veiligheid in zijn land van herkomst.

Op de website van de IND vindt u de voorwaarden voor het krijgen van asiel.

Video: Sara Abraha, Hoor- en beslismedewerker Immigratie- en Naturalisatiedienst

Sara Abraha is hoor- en beslismedewerker bij de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND). In deze video vertelt zij met welke situaties zij in haar werk te maken heeft.

Ik ben bij iedere zaak gedreven om mensen recht te doen.
Ik ben Sara Abraha.
We zijn hier op Justitieel Complex Schiphol.
Ik werk hier voor de IND, de Immigratie- en Naturalisatiedienst.
Onderdeel van Veiligheid en Justitie.
Er wordt hier gehoord en beslist op asielaanvragen.

Ik haal even een dossier op bij de planning.
Hier is de dossierkast voor alle mensen die via de grensprocedure binnenkomen.

Je leest iemands verhaal, je kijkt of de identiteit vaststaat.
Of dat er twijfel over is.
Dat is het beginpunt.
En dan iemands verhaal.

Waarom heeft iemand z'n land verlaten?
Het is interessant, het is soms pijnlijk. Omdat er heel trieste verhalen bij zitten.
Dit is een van die gehoren, die heb ik eens of twee keer per jaar, dat je het zelf moeilijk drooghoudt.
Ik vind dat je wel een mensenmens moet zijn om hier te werken.

Mensen die een beroep doen op hun seksuele geaardheid dan heb je tijdens een gehoor bijna de hele dag, zo niet twee gesprekken over iemands seksualiteit.

Daar moet ik een zwart-witbeslissing in nemen.
Ja, dat is belangrijk in dit werk.
Dat je dat kan.

Ik ben geen helper. Ik ben ambtenaar.
Ik faciliteer, ik verleen een dienst.
Maar ik ben geen hulpverlener.
Het is erg leuk. Het is boeiend.
En belangrijk.

Asielvergunning of terugkeer

Stelt de IND vast dat een asielzoeker bescherming nodig heeft? Dan krijgt hij een asielvergunning. Is bescherming niet nodig? Dan moet de asielzoeker terugkeren. Bijvoorbeeld naar zijn herkomstland, of naar het land waar hij Europa binnenkwam.

In beroep bij de rechter

Asielzoekers van wie de asielaanvraag is afgewezen, kunnen bij de rechter in beroep. Ze mogen de behandeling van het beroep vaak in Nederland afwachten.

De rechter beoordeelt of:

de aanvraag zorgvuldig is behandeld;
de beslissing voldoet aan de vereisten in nationale en internationale wet- en regelgeving.

Verkorte asielprocedure

Is een asielzoeker afkomstig uit een land dat is opgenomen op de lijst van veilige landen van herkomst? Of heeft hij al bescherming in een andere lidstaat van de EU? Dan kan de IND zijn aanvraag in een verkorte asielprocedure behandelen.

In dat geval krijgt de asielzoeker geen rust- en voorbereidingstermijn. De asielzoeker wordt meteen gehoord. Tijdens dit gesprek kan de asielzoeker vertellen waarom het land voor hem niet veilig is. Maar hij moet daar wel meer moeite voor doen dan een asielzoeker uit een ander land. Het gesprek vindt meestal zonder advocaat plaats. Na het gehoor kan de asielzoeker wel met zijn advocaat aanvullingen en verbeteringen aan de IND sturen.

Als de aanvraag ongegrond of niet-ontvankelijk wordt verklaard, moet de asielzoeker meteen Nederland verlaten.