Hulp aan Nederlanders in Israël en Palestijnse Gebieden: ‘Samen zetten we onze schouders eronder’
Sinds 7 oktober 2023 zijn er grote gevechten tussen Israël en Hamas. Het aantal doden en gewonden loopt aan alle kanten van het conflict op. Marriët Schuurman (Nederlandse ambassadeur in Israël) en Michel Rentenaar (Nederlands vertegenwoordiger in de Palestijnse Gebieden) vertellen over de situatie. En wat er achter de schermen gebeurt om Nederlanders te helpen.
Aanvallen van Hamas vanuit Gaza
“Het begon op 7 oktober met de raketaanvallen op Israël vanuit Gaza,” vertelt ambassadeur Marriët Schuurman. “Het luchtalarm ging af en we moesten onmiddellijk de schuilkelders in. Eerst leek het een oefening, zoals we vaker doen. Maar al snel werd duidelijk dat er sprake was van grootschalige terreuraanslagen door Hamas. En dan weet je dat je in een heel ander scenario zit.” Op dat moment schaalde het ministerie van Buitenlandse Zaken de crisisstructuur op.
“In korte tijd hielden we crisisberaad, spraken we met andere EU-ambassadeurs en met contacten in Israël. En op hoog tempo moet je samen met collega’s in Den Haag antwoord krijgen op de belangrijkste vragen: Hoeveel Nederlanders zijn er in het land? Waar zijn ze? Zijn ze in gevaar? Zijn onze collega’s van de ambassade veilig? Hoe kunnen we Nederlanders helpen?”
En dan weet je dat je in een heel ander scenario zit.
Michel Rentenaar beschrijft hoe hij het begin van de gewelddadigheden ervaarde vanuit Oost-Jeruzalem. Ook daar ging het luchtalarm af. “Ik schrok wakker, zag de berichten en ging direct aan de slag. We riepen vanuit de vertegenwoordiging onmiddellijk een crisisteam bij elkaar. Samen hebben we al veel crisisscenario’s geoefend, dus iedereen weet wat zijn of haar rol is, en wat ze te doen staat. En er moet veel tegelijkertijd gebeuren. De één houdt zich bezig met het reisadvies, de ander onderzoekt veilige routes en de mogelijkheden voor Nederlanders om het land te verlaten, of regelt reisdocumenten voor Nederlanders. Samen zetten we onze schouders eronder. En dat blijven we doen.”
Contact met Nederlanders in Israël en de Palestijnse Gebieden
“Nederlanders in nood kunnen dag en nacht bellen met de informatie- en hulplijn van Buitenlandse Zaken (tel: +31 247 247 247),” vertelt Marriët. “De ambassade heeft actief contact met verschillende groepen Nederlanders in verschillende delen van Israël. Sommigen wonen hier al jaren, anderen zijn hier op bezoek of op vakantie. We doen er alles aan om hen te helpen in deze angstaanjagende situatie. We informeren Nederlanders via onze Informatieservice, ook over mogelijkheden om het land te verlaten.”
Op 10 oktober maakten de ministers van Buitenlandse Zaken en Defensie bekend een militair transportvliegtuig in te zetten om gestrande reizigers te repatriëren. De komende dagen zijn er nieuwe charters voorzien. Gestrande Nederlanders die zich geregistreerd hebben bij de Informatieservice van Buitenlandse Zaken blijven we bellen met informatie over nieuwe vluchten komende dagen.
In de Palestijnse Gebieden zijn veel minder Nederlanders, vertelt Michel. “Het is maar een kleine groep, onvergelijkbaar met het aantal Nederlanders in Israël. We hebben intensief contact met deze Nederlanders en sturen hen belangrijke informatie. Bijvoorbeeld over veilige routes en of bepaalde bruggen open zijn of niet. Er waren eerst nog twee Nederlanders in Gaza, maar gelukkig konden zij op tijd wegkomen.”
De posten in Tel Aviv en Ramallah liggen ongeveer 70 km van elkaar vandaan. Ook onderling werken zij veel samen. “We zitten samen in crisisberaden en maken samen analyses van de situatie in de regio.” En voor beide posten geldt dat al het reguliere werk stil ligt. “Dus we focussen ons op de huidige situatie, om zo veel mogelijk hulp te kunnen bieden aan Nederlanders.”
Belangrijke boodschap voor gestrande reizigers
Voor Nederlanders in Israël en de Palestijnse Gebieden hebben Marriët en Michel dezelfde boodschap: “We roepen alle Nederlandse reizigers die vast zijn komen te zitten op zich aan te melden via de Informatieservice van Buitenlandse Zaken. Op die manier weten we wie er zijn, en kunnen we belangrijke informatie met hen delen en contact opnemen over de repatriëring.”
Grote schok voor collega’s
Het personeel op de posten in Tel Aviv (Israël) en Ramallah (Palestijnse Gebieden) werkt dag en nacht om Nederlanders te helpen. Tegelijkertijd hebben zij ook zelf een grote schok te verwerken. “We maken ons grote zorgen over de situatie,” legt Michel uit. “Het effect van de terreuraanslag van Hamas is gigantisch. En er is nu sprake van enorm veel leed en burgerslachtoffers aan alle kanten van het conflict. De situatie in Gaza is een hel, dat is op geen andere mogelijke manier te omschrijven. En het is onzeker hoe de situatie zich verder ontwikkelt.”
“Op de post zijn er collega’s die nu voor het eerst een oorlog meemaken. Daarom zorg ik dat zij voldoende ondersteund worden. Zo hielden we deze week onder andere een meeting, ook voor de partners van onze collega’s. Om uit te leggen: wat gebeurt er, wat zijn de scenario’s, en waar moeten we rekening mee houden?”
Onze hoop gaat uit naar een vreedzame oplossing, waarbij het internationaal en humanitair recht worden nageleefd.
Ook voor de collega’s van de ambassade in Israël is dit een situatie die ze nog nooit hebben meegemaakt, vertelt Marriët. “De ernst van wat er is gebeurd, de beelden van mannen, vrouwen, ouderen en kinderen die zijn gedood of ontvoerd. Het is te vreselijk voor woorden. En collega’s maken zich veel zorgen om hun vrienden en familie. Om veiligheidsredenen werken we vanuit huis. Regelmatig moeten we de schuilkelder in. De emoties zijn groot, maar we hebben veel contact met elkaar. We zijn op veel voorbereid, maar niemand weet waar dit naartoe gaat. Onze hoop gaat uit naar een vreedzame oplossing, waarbij het internationaal en humanitair recht worden nageleefd.”