Regels voor aanbesteden door de overheid
Een inkoopopdracht van de overheid heet een aanbesteding. De overheid moet zich aan bepaalde regels houden bij aanbestedingen. Door deze regels kopen overheden integer in. En ze krijgen de beste kwaliteit voor een zo goed mogelijke prijs. Ondernemers krijgen door de regels een eerlijke kans om een overheidsopdracht te winnen. De regels staan in de Aanbestedingswet 2012.
Partijen bij de overheid die moeten aanbesteden
Aanbestedingsregels gelden voor:
- de Rijksoverheid;
- gemeenten, provincies en waterschappen;
- publiekrechtelijke instellingen (zoals universiteiten en scholen);
- speciale-sectorbedrijven (zoals drinkwaterbedrijven, energiebedrijven en vervoersdiensten als Schiphol en de NS).
Uitgangspunten voor overheden bij aanbesteden
Overheden moeten zich bij een aanbestedingsprocedure aan de volgende uitgangspunten houden:
- Overheden moeten bedrijven dezelfde kansen geven op opdrachten. Zonder te letten op het land waar ze vandaan komen (dit heet het non-discriminatiebeginsel);
- Overheden moeten alle bedrijven die kans maken op naar een opdracht hetzelfde behandelen (dit heet het gelijkheidsbeginsel);
- Overheden moeten duidelijke informatie aan ondernemers geven over de aanbesteding (dit heet het transparantiebeginsel);
- Overheden moeten eisen stellen die in verhouding staan tot de opdracht en de grootte daarvan. (dit heet het proportionaliteitsbeginsel).
De beginselen staan in de Aanbestedingswet 2012. De Gids Proportionaliteit gaat verder in op het proportionaliteitsbeginsel. Ook staan in deze gids praktische voorbeelden.
Soorten opdrachten voor aanbestedingen van de overheid
Overheden schrijven aanbestedingen uit voor:
- Werken
Bijvoorbeeld bouwkundige en civieltechnische werken. Hieronder vallen de bouw van een brug, een kantoorgebouw of de aanleg van een weg. - Leveringen
Hieronder vallen aankoop, huur, lease en huurkoop van producten. - Diensten
Hieronder vallen alle inkopen die niet onder ‘werken’ of ‘leveringen’ vallen. Denk bijvoorbeeld aan schoonmaakdiensten of de beveiliging van kantoren.
Daarnaast zijn er aanbestedingsregels voor bijzondere gevallen:
- Concessies
In de Aanbestedingswet staan aparte aanbestedingsregels voor concessies. Een concessie houdt in dat een ondernemer het recht krijgt om een werk of dienst te leveren. En er vervolgens geld voor te vragen. Denk bijvoorbeeld aan een openbaar vervoerbedrijf of een zwembad. - Defensie en veiligheid
Voor aanbestedingen op het gebied van defensie en veiligheid geldt de Aanbestedingswet op defensie- en veiligheidsgebied. Deze wet volgt de Europese aanbestedingsrichtlijn voor defensie- en veiligheidsopdrachten (2009/81/EG). Deze speciale richtlijn is er omdat er bij inkopen voor defensie en veiligheid sprake is van geheime informatie. Daarnaast staat ook hier kwaliteit voor een zo goed mogelijke prijs voorop.
Prijs opdracht bepaalt aanbestedingsprocedure
De prijs van een opdracht bepaalt:
- welk soort aanbestedingsprocedure de overheid moet kiezen; en
- of de overheid de opdracht nationaal of internationaal aanbesteedt.
Aanbesteden en maatschappelijk verantwoord inkopen
Het Rijk koopt diensten of producten maatschappelijk verantwoord in. Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI) betekent dat het Rijk niet alleen let op de prijs van een dienst of een product. Maar ook op de effecten op milieu en sociale aspecten, zoals werkgelegenheid. Overheden nemen hiervoor eisen op in hun aanbestedingen. Zo hopen ze duurzame producten en diensten aan te schaffen.
Documenten
-
Kamerbrief over afronding actieagenda Beter Aanbesteden en vervolg
Staatssecretaris Keijzer informeert de Tweede Kamer over de afronding actieagenda Beter Aanbesteden en vervolg. Kamerbrief over ...
-
Kamerbrief over onderzoek naar rechtsbescherming bij aanbesteden en beleidsconclusies
Staatssecretaris Keijzer stuurt Tweede Kamer een brief over rapport onderzoek naar rechtsbescherming bij aanbesteden en ...
-
Kamerbrief bij de 6e jaarrapportage Commissie van Aanbestedingsexperts
Staatssecretaris Keijzer (EZK) stuurt Tweede Kamer een brief bij de 6e jaarrapportage Commissie van Aanbestedingsexperts. ...
-
Gids Proportionaliteit - 3e herziening
De Gids Proportionaliteit geeft handvatten voor de manier waarop met het begrip 'proportionaliteit' bij aanbestedingen moet ...
-
Het inkoopvolume van de Nederlandse overheid
Het ministerie van Economische Zaken heeft onderzoek laten doen naar het totaalbedrag waarvoor in Nederland jaarlijks door de ...