Zelfstandige Bestuursorganen (ZBo’s)

Henk van Aller, voorzitter

Maatschappelijk belang
De Beoordelingscommissie dopingzaken is als beroepsorgaan belast met het beroep tegen besluiten van de Dopingautoriteit. Daarmee voorziet de BDz in een onafhankelijke beroepsmogelijkheid voor diegenen die gevolgen ondervinden van de besluiten van de Dopingautoriteit. Zij beoordeelt de beroepschriften aan de hand van de Wet uitvoering antidopingbeleid (Wuab) en de geldende anti-dopingregels.

Taken
Met de inwerkingtreding van de Wuab per 1 januari 2019 is de Dopingautoriteit een publiekrechtelijk zelfstandig bestuursorgaan. Besluiten van de Dopingautoriteit zijn appellabel en de Beoordelingscommissie dopingzaken voorziet in een zorgvuldige en onafhankelijke beoordeling van deze besluiten als daar een beroep tegen wordt aangetekend.

Lees meer informatie over de Beoordelingscommissie dopingzaken.

Hans Ouwehand, voorzitter Raad van Bestuur

Maatschappelijk belang
Nederland kent goede sociale voorzieningen en goede zorg voor iedereen. Met trots dragen wij hier een steentje aan bij. Op de eerste plaats door zorgvuldige uitvoering van onze wettelijke taken voor 1,5 miljoen burgers. Zoals het innen van eigen bijdragen voor de Wmo en Wlz en het uitbetalen van ruim 27,5 miljard euro per jaar aan zorgaanbieders. Ook voeren we taken uit voor burgers die buiten ons zorgstelsel dreigen te vallen. Zodat mensen met een betalingsachterstand, onverzekerden, gemoedsbezwaarden, vreemdelingen en mensen in het buitenland toegang tot zorg houden. Zo dragen wij met ons werk bij aan de betaalbaarheid en de toegankelijkheid van de zorg

Taken

• Vaststellen en innen van de eigen bijdrage op grond van de Wet langdurige zorg (Wlz).
• Verrichten van betalingen aan zorgaanbieders op grond van de Wlz.
• Vaststellen en innen van de eigen bijdrage op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) voor de gemeenten.
• Legaliseren van verklaringen voor het meenemen van medicijnen naar het buitenland.
• Uitvoering van regelingen voor klanten die anders buiten het Nederlandse zorgstelsel vallen:
  • de regeling Wanbetalers;
  • de regeling Onverzekerden;
  • de regeling Gemoedsbezwaarden;
  • de regeling Onverzekerbare vreemdelingen;
  • de Buitenlandregeling (verdragsrecht en verbindingsorgaan);
  • de Vrijwillige overeenkomst zorgkostendekking.
• Uitvoering van de Subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg aan onverzekerden.
• Het Nationaal Contactpunt grensoverschrijdende zorg (NCP).

Ton de Boer, voorzitter

Maatschappelijk belang
Het CBG bestaat uit (maximaal 17) artsen, apothekers en wetenschappers en is verantwoordelijk voor handelsvergunningen van medicijnen die niet in Europa maar via de nationale route worden geregistreerd. Het CBG wordt ondersteund door het agentschap (aCBG). Het agentschap is verantwoordelijk voor de voorbereiding en uitvoering van besluiten en adviezen van het CBG en voor de geneesmiddelenbewaking. Ook is het agentschap verantwoordelijk voor de ondersteuning van de Nederlandse comitéleden in de Europese wetenschappelijke comités van de EMA (European Medicines Agency). Voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) beoordeelt het agentschap diergeneesmiddelen via het Bureau Diergeneesmiddelen. Voor VWS beoordeelt het agentschap voedingsmiddelen via het Bureau Nieuwe Voedingsmiddelen.

Taken
Alle wettelijke taken zijn opgenomen in artikel 9 van de Geneesmiddelenwet. Het aCBG ondersteunt het CBG bij een aantal van deze wettelijke taken. Onder andere bij:

• De beoordeling van aanvragen voor registratie van medicijnen
• De vaststelling van productinformatie
• De bewaking van bijwerkingen en risico’s
• Wetenschappelijk advies aan medicijnbedrijven of academische onderzoeksgroepen.

Joop van Gerven, voorzitter

Maatschappelijk belang
De Centrale Commissie Mensgebonden Onderzoek (CCMO) beschermt de belangen van deelnemers aan medisch-wetenschappelijk onderzoek met medisch-ethische toetsing en bevordert hiermee de kwaliteit van het klinisch onderzoek in Nederland. Een belangrijk speerpunt van de CCMO is patiëntenparticipatie waarbinnen ze ook streven naar diversiteit binnen het klinisch onderzoek: gelijke kansen voor iedereen!

Taken

De CCMO houdt zich bezig met het beschermen van de belangen van deelnemers aan medisch-wetenschappelijk onderzoek door middel van:

• Uitvoering geven aan de Wet medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen (Wmo), de Embryowet en de Europese verordeningen CTR (geneesmiddelenonderzoek), MDR (klinisch onderzoek naar medische hulpmiddelen) en IVDR (prestatiestudies van in-vitro diagnostica).
• Toezichthouden op de lokale, erkende medisch-ethische toetsingscommissies (METC’s).
• Vaststellen van richtlijnen betrekking hebbend op de werkzaamheden van de erkende METC’s die aanvullend zijn op het bepaalde bij, of krachtens de wet.
• Toetsen van onderzoeksprotocollen binnen specifieke onderzoeksgebieden zoals vastgesteld in de WMO, de Embryowet en het Besluit Centrale Beoordeling.
• Bevoegde instantie voor het (marginaal) toetsen van geneesmiddelenonderzoek (onder oude wet- en regelgeving).
• Registreren van medisch-wetenschappelijk onderzoek met mensen.
• Administratief beroepsorgaan als een indiener het niet eens is met een besluit van een erkende METC.
• Geven van voorlichting over de uitvoering en toepassing van de Wmo en de Embryowet.
• Signaleren van nieuwe ontwikkelingen richting minister VWS.

Remco Bakker, voorzitter Raad van Bestuur

Maatschappelijk belang
Het CIZ draagt eraan bij dat de langdurige zorg in Nederland toegankelijk is en blijft voor iedereen. Dit doen we via onafhankelijke indicatiestelling. Passende zorg gaat echter verder dan alleen langdurige zorg: ons handelingsperspectief strekt zich uit over de schotten binnen het zorgstelsel heen, met een primaire focus op wat het beste is voor de cliënt. Zo zorgen we ervoor dat burgers zich gezien, gehoord en geholpen voelen.

Taken

• indicatiestelling voor de Wet langdurig zorg (Wlz) en de Wet zorg en dwang (Wzd);
• verzameling van informatie over het functioneren van het zorgstelsel en signalering van trends in de toekenning van zorg uit de Wlz;
• advisering van het ministerie van SZW voor de regeling Dubbele kinderbijslag intensieve zorg (DKIZ).

Geranne Engwirda, voorzitter

Maatschappelijk belang
Het College sanering zorginstellingen is een zelfstandig bestuursorgaan op het terrein van de volksgezondheid. Het voert taken uit in het kader van de Wet toelating zorginstellingen (WTZi). De voornaamste taak van het College sanering is het houden van toezicht op de verkoop en verhuur van onroerende zaken door zorginstellingen.

Taken

De voornaamste taak van het College sanering is het toezicht houden op vervreemding van vastgoed door zorginstellingen. Als een zorginstelling zijn onroerende zaken wil verkopen, verhuren of onderwerpen aan een beperkt recht (bijvoorbeeld erfpacht of opstal), dan kan dat alleen als van tevoren goedkeuring is verleend door het College sanering. Zo blijft er zoveel mogelijk geld in de gezondheidszorg en vloeit dit niet weg naar bijvoorbeeld projectontwikkelaars. Deze taak is opgenomen in de WTZi.

Daarnaast voert het College sanering de saneringsregelingen uit voor zorginstellingen en voor ambulancediensten. Dit betreft subsidieverlening bij het (gedeeltelijk) intrekken van een toelating van een zorginstelling en bij het intrekken van een vergunning of opheffen van een ambulancedienst of -post. Deze taak is aflopend en is gebaseerd op de WTZi en de oude Wet ambulancevervoer (WAV/Tijdelijke Wet Ambulancezorg). Een niet-wettelijke taak is het uitvoeren van adviesopdrachten voor het ministerie van VWS en voor andere zbo’s.

Momenteel heeft het College sanering circa 575 casussen in behandeling: 573 casussen over het toezicht op de vervreemding van onroerende zaken en 2 casussen over de saneringsregelingen. De totale opbrengst van de onroerend goed transacties waar het College sanering toezicht op houdt, bedroeg in 2022: circa € 170 miljoen en in 2021: circa € 180 miljoen.

De Raad van bestuur van het College sanering is tevens de Raad van bestuur van de Nederlandse Zorgautoriteit. De medewerkers die werkzaamheden voor het College sanering verrichten zijn in dienst van de Nederlandse Zorgautoriteit.

Vincent Egbers, voorzitter

Maatschappelijk belang
De Dopingautoriteit is dé onafhankelijke anti-dopingorganisatie in Nederland. De missie van de Dopingautoriteit is het realiseren van een dopingvrije sport in Nederland. Zij doet dat in opdracht van het ministerie van VWS en de landelijke sport (NOC*NSF) en werkt daarbij met vele nationale en internationale organisaties samen.

Taken
Met de inwerkingtreding van de Wet uitvoering antidopingbeleid (Wuab) per 1 januari 2019 is de Dopingautoriteit een publiekrechtelijk zelfstandig bestuursorgaan. Vanwege risico’s die gesignaleerd werden in de privacybescherming van sporters bij de uitvoering van dopingcontroles, is besloten die risico’s te ondervangen door de Dopingautoriteit de wettelijke taak te geven de controles uit te voeren. Ook na inwerkingtreding van de Wuab houdt de Dopingautoriteit nog steeds een hybride karakter. Het nationaal dopingreglement blijft nadrukkelijk van de sport en behoudt daarmee een privaat karakter.

Sinds 1 januari 2024 voert de Dopingautoriteit het programma Waardevrije informatievoorziening dopinggebruik breedtesport uit. Dit programma geldt voor sporten als krachtsport en vechtsport. Omdat deze sporten niet onder NOC*NSF vallen, kregen zij tot voor kort geen voorlichting van de Dopingautoriteit over doping.

De in de Wuab vastgelegde wettelijke taken van de Dopingautoriteit zijn:

• bestrijden van doping in de sport;
• uitvoeren van het dopingcontroleproces;
• verzamelen en onderzoeken van informatie over mogelijke overtredingen van een dopingreglement;

geven van voorlichting over doping.

Eric Jongepier, voorzitter

Maatschappelijk belang
De Lcsh draagt bij aan de vermindering van problematisch alcoholgebruik in Nederland door het vergroten van kennis van sociale hygiëne.

Taken
Per 1 juli 2023 is de Lcsh gestart met de uitvoering van taken. De Lcsh heeft de volgende, in de Alcoholwet vastgelegde taken:

• Voert het Register Sociale Hygiëne. Het Register is raadpleegbaar;
• Geeft de Verklaring Sociale Hygiëne uit aan individu dat ingeschreven wordt in Register;
• Erkent diploma’s Sociale Hygiëne op basis waarvan inschrijving in Register mogelijk is.

De Lcsh is een zbo zonder eigen rechtspersoonlijkheid. Organisatorisch is de Lcsh ondergebracht bij het agentschap. CIBG, vanwege de daar aanwezige kennis en ervaring met het bijhouden van registers.

Geranne Engwirda, voorzitter Raad van Bestuur

Maatschappelijk belang
Iedereen in Nederland moet erop kunnen vertrouwen dat er op tijd goede en betaalbare zorg beschikbaar is als je die nodig hebt. Vanuit dat perspectief maakt de NZa regels, houdt toezicht op zorgaanbieders, zorgverzekeraars en Wlz-uitvoerders, doet onderzoek en adviseert het ministerie van VWS. Wettelijke basis hiervoor is de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg).

Taken

• De NZa beschermt de belangen van burgers op het gebied van toegankelijkheid, betaalbaarheid en kwaliteit van de Nederlandse gezondheidszorg. De NZa stuurt daarom op passende zorg. Passende zorg is zorg die nodig is, die waarde toevoegt en bijdraagt aan de kwaliteit van leven van de patiënt en aansluit op zijn behoeften en omstandigheden.
• De NZa houdt o.a. toezicht op zorgaanbieders, zorgverzekeraars, Wlz-uitvoerders en het CAK. Ook is de NZa verantwoordelijk voor de regulering van zorgmarkten en doet de NZa marktonderzoek. De NZa is verantwoordelijk voor de regulering en het houden van toezicht op de curatieve zorg, de langdurige zorg en een groot deel van het aanvullend pakket. De NZa houdt ook toezicht op de openbaarmaking van de jaarverantwoording van zorgaanbieders, en andere verplichtingen van o.m. zorgaanbieders, zorgverzekeraars en Wlz-uitvoerders.
• De NZa stelt prestaties, tarieven en inkoopkaders vast voor zorg uit de Zorgverzekeringswet (Zvw) en de Wet langdurige zorg (Wlz). Ook stelt de NZa prestaties en/of tarieven vast voor een groot deel van het aanvullende pakket. Daarnaast stuurt de NZa op goed bestuur en professionele bedrijfsvoering bij zorgverzekeraars, Wlz-uitvoerders en zorgaanbieders in de zin van de Wmg. Als toezichthouder zet de NZa in op voorkomen, stoppen en bestraffen van ongewenst gedrag in de zorg. De interventies hierop zijn breed, van voorlichting tot boetes.
• Tot slot kijkt de NZa ook naar de toegankelijkheid en continuïteit van zorg. Dit doet zij onder meer door toezicht op de zorgplicht van zorgverzekeraars en Wlz-uitvoerders. Ook voert de NZa de zorgspecifieke fusietoets uit.

Om deze ambities waar te maken, is een goede datapositie essentieel. De NZa beschikt over veel data en kan waar nodig bij partijen data uitvragen. De NZa onderzoekt en monitort met deze data ontwikkelingen op gebied van passende zorg, goed bestuur en professionele bedrijfsvoering. Dat helpt de NZa om actie- en toekomstgericht te werken en kennis te delen.

Dineke Mulock Houwer, voorzitter

Maatschappelijk belang
De Pensioen- en Uitkeringsraad is verantwoordelijk voor de wetstoepassing van de regelingen die financiële ondersteuning bieden aan (nabestaanden van) verzetsdeelnemers en slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog (onder meer aan de joodse bevolkingsgroep) en de periode van ongeregeldheden in het voormalig Nederlands-Indië. De wetten zijn gebaseerd op de ereschuld van het Nederlandse volk ten opzichte van verzetsdeelnemers en op de bijzondere solidariteit ten opzichte van vervolgden en burger-oorlogsslachtoffers.

De Raad is een zelfstandig bestuursorgaan (zbo) en werd per 1 juli 1990 bij wet ingesteld. In 2011 is besloten het uitvoerend en ondersteunend werk over te dragen aan de Sociale Verzekeringsbank (SVB). De verdeling van taken en verantwoor-delijkheden tussen de Raad en de SVB is vastgelegd in de Wet uitvoering wetten verzetsdeelnemers en oorlogsgetroffenen.

Taken

• Nemen van beslissingen (inclusief bezwaar en beroep) op aanvragen tot toelating tot de Wetten voor oorlogsgetroffenen. Dit zijn: de Wet buitengewoon pensioen 1940-1945 (Wbp), de Wet buitengewoon pensioen zeelieden-oorlogsslachtoffers (Wbpzo), de Wet uitkeringen vervolgingsslachtoffers 1940-1945 (Wuv), de Wet uitkeringen burger-oorlogsslachtoffers 1940-1945 (Wubo), de Wet buitengewoon pensioen Indisch verzet (Wiv); en de Algemene Oorlogsongevallenregeling Indonesië (AOR).
• Vaststellen van beleidsregels voor deze Wetten, de AOR en de Tijdelijke vergoedingsregeling psychotherapie naoorlogse generatie (Tvp).
• Adviseren van de SVB in alle zaken waarin het vastgestelde beleid niet voorziet.

Sjaak Wijma, voorzitter Raad van Bestuur

Maatschappelijk belang

Het Zorginstituut is een zelfstandig bestuursorgaan van VWS, dat bijdraagt aan de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de verzekerde zorg. Zorg die alle inwoners van Nederland ondersteunt om in elke levensfase een betekenisvol leven te kunnen leiden; vandaag, morgen en later. De opgave om passende zorg beschikbaar te houden vraagt om scherpe keuzes van, voor en door de samenleving: hoe kunnen we op een passende zorgvraag sturen, welke zorg willen we echt leveren, hoe zetten we geld, personeel en grondstoffen daar optimaal voor in? Het Zorginstituut draagt vanuit zijn taken bij aan het maken van deze keuzes.

Taken

De kerntaken en bevoegdheden van het Zorginstituut liggen vast in de Wkkgz, Zvw, Wlz, Wmo en de Jeugdwet. Het Zorginstituut heeft de volgende wettelijke taken:

• Advisering aan de minister over de inhoud van het pakket van verzekerde zorg;
• Eenduidige uitleg over het pakket van verzekerde zorg;
• Stimuleren van continue kwaliteitsverbetering in de gezondheidszorg en het toegankelijk maken van informatie over de kwaliteit van de zorg;
• Bevorderen van digitale informatie-uitwisseling in de zorg;
• Beheer van het Zorgverzekeringsfonds en het Fonds langdurige zorg en vaststellen van de vereveningsbijdrage.

Het Zorginstituut heeft daarnaast taken op de afstemming van de uitvoering tussen Zvw en Wlz, met andere gezondheidswetten en andere sociale verzekeringswetten. Ook heeft het Zorginstituut een adviesfunctie over nieuwe beroepen en specialismen.