Langetermijnstrategie COVID-19

Nieuwsbericht | 01-04-2022 | 16:15

Het kabinet heeft de langetermijnstrategie COVID-19 naar de Tweede Kamer gestuurd. Een open samenleving en voorbereid zijn op verschillende besmettingsscenario’s zijn hierin het uitgangspunt. De strategie richt zich op twee gelijkwaardige doelen: 1) sociaal-maatschappelijke en economische continuïteit en vitaliteit en 2) toegankelijkheid van de hele zorgketen voor iedereen.

Kernpunten aanpak

Het coronabeleid is enerzijds gericht op het voorkomen van maatschappelijke en economische schade voor bedrijven en individuen, het bevorderen en ondersteunen van mentale gezondheid en welzijn. Anderzijds is het toegankelijk houden van zorg voor iedereen, waaronder bijvoorbeeld alle ziekenhuis- en verpleegzorg, en aandacht voor leefstijl en preventie onderdeel van het beleid.

Bij een opleving van het virus zijn verschillende acties op verschillende niveaus nodig, hierbij gaan wij uit van een gedeelde verantwoordelijkheid: de hele maatschappij draagt samen bij aan de uitwerking en uitvoering van de strategie. Wij zetten daarbij vooral in op preventie om zoveel mogelijk te voorkomen dat we voor lastige keuzes en dilemma’s komen te staan, zoals in de afgelopen twee jaar is gebeurd.

Dit zijn de kernpunten van de strategie: 

A. Virus in beeld

Het coronavirus is niet weg, daarom houden we ontwikkelingen rondom het virus scherp in de gaten. Bijvoorbeeld door onderzoek van het rioolwater, met modellering en door internationale samenwerking.

B. Maatschappij-brede preventie

Door iedereen: inwoners van Nederland, sectoren en de overheid

De hele maatschappij speelt hier een belangrijke rol. Door ons aan de basisadviezen te houden, beschermen we onszelf en mensen met een kwetsbare gezondheid en kan de samenleving open blijven. Het zelftesten wordt gestimuleerd en het is belangrijk dat we ons aan het zelfzorgadvies houden, waarin staat wat je moet doen als je positief test.

Een goede gezondheid verkleint de kans op ernstige ziekte door corona. Daarom stimuleren we sport, bewegen en gezond leven. En richten we ons ook op de mentale gezondheid. We behouden de voordelen van thuiswerken en blijven hybride werken.

Door de overheid

Het kabinet bereidt zich voor op mogelijke nieuwe vaccinatierondes, zodat we snel van start kunnen als de situatie daar om vraagt. Ook zet het kabinet zich voor de beschikbaarheid van (nieuwe) medicatie.

C. Optimalisatie van de zorgketen

Bij een nieuwe opleving van het virus willen we dat de reguliere ziekenhuiszorg zoveel mogelijk door kan gaan en willen we voorkomen dat de langdurige zorg, zoals verpleegzorg, overbelast wordt. Om dit te bereiken werken we aan twee initiatieven. Door de brede zorgketen te optimaliseren kan er flexibel worden gereageerd op veranderingen in de zorgvraag, bijvoorbeeld door patiënten thuis met zuurstof te verzorgen, waardoor er minder mensen in het ziekenhuis komen te liggen. De optimalisatie van beschikbaarheid van zorgprofessionals heeft tot doel om, indien noodzakelijk, snel de beschikbaarheid van zorgpersoneel te vergroten.

D. Voorspelbaarheid van besluitvorming en mogelijke interventies

Als het virus weer flink opleeft, valt niet uit te sluiten dat er maatregelen genomen moeten worden om de samenleving open te houden en de zorg toegankelijk te houden. Om ons zo goed mogelijk voor te bereiden, wil het kabinet samen met sectoren bepalen wat het beste werkt om de schade van mogelijke maatregelen te beperken en sluiting van sectoren te voorkomen. Deze gezamenlijke aanpak helpt ook om meer voorspelbaarheid, maatwerk en rust in de besluitvorming te realiseren.

Open samenleving

Het uitgangspunt is een open samenleving: Nederland is open en dat willen wij zo houden. Daarom bereiden we ons voor op verschillende scenario’s, zodat we niet door het virus worden overvallen. Wij willen voorkomen dat er bij een sterk toenemend aantal besmettingen keuzes moeten worden gemaakt tussen het openhouden van de samenleving en het toegankelijk houden van de zorg. Ook als die keuzes onverhoopt toch moeten worden gemaakt, dan geeft deze strategie helder weer wat de overheid kan en doet. En wat we van de samenleving verwachten.

Dit zijn de vier scenario’s waar aan wordt gewerkt:

1. Verkoudheidsscenario: er is sprake van milde klachten en dit leidt niet tot grote druk op de zorg.
2. Griep+ scenario: er is sprake van een ernstiger, griepachtig verloop. Dit kan leiden tot zware belasting van de zorg, zeker als dit samenvalt met een griepseizoen.
3. Continue strijd scenario: door een nieuwe, besmettelijkere variant, een onzeker of ernstiger ziekteverloop of afnemende immuniteit is er sprake van een hoog risico op overbelasting van de zorg.
4. Worst case scenario: er is sprake van (zeer) hoge ziekte en sterfte, bijvoorbeeld door de opkomst van een nieuwe variant, waar men slechts in beperkte mate tegen beschermd is.

Volgende stappen

In de komende weken wordt gewerkt aan sectorplannen met de verschillende betrokken partijen. In een volgende Kamerbrief over de langetermijnaanpak COVID-19 wordt ingegaan op de uitkomsten van deze plannen. Ook wordt in deze brief toegelicht welke stappen gezet moeten worden in de optimalisatie van capaciteit en regie in de zorg. De brief wordt naar verwachting in juni naar de Tweede Kamer gestuurd. Hierin geven we ook uitsluitsel over de oprichting van een Maatschappelijk Impact Team (MIT). Het kabinet overweegt een MIT op te richten om naast het Outbreak Management Team (OMT) bij te staan in de advisering van het kabinet. Dit zou kunnen bijdragen aan het maken van een goede afweging tussen de epidemiologische en maatschappelijke impact van maatregelen.

Testen bij klachten

Ook voor het testen bij klachten komt de verantwoordelijkheid meer bij mensen zelf te liggen. Vanaf 11 april hoef je na een positieve zelftest geen confirmatietest meer te doen bij de GGD. De zelftest is een betrouwbaar en snel en middel en wordt op dit moment al veel gebruikt. Ook komt er een zelfzorgadvies beschikbaar om mensen te helpen als zij of iemand in hun omgeving een positieve testuitslag krijgt. Het blijft voorlopig mogelijk om te testen bij de GGD voor een herstelbewijs, dit kan bijvoorbeeld nodig zijn om te reizen. Ook blijft de GGD-test beschikbaar voor kwetsbare mensen en mensen die geen zelftest kunnen gebruiken.

Kabinetsreactie op OVV-rapport naar Tweede Kamer

Het kabinet heeft in een brief aan de Kamer ook een reactie gegeven op de conclusies en aanbevelingen van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV). Het kabinet omarmt de conclusies en aanbevelingen van het OvV en trekt hieruit de nodige lessen. In de brief geeft het kabinet aan hoe ze aansturing, uitvoering, samenwerking, besluitvorming en communicatie van de crisisaanpak wil verbeteren. Zo bereidt het kabinet verschillende wijzigingen voor in met name de crisisstructuur en de aansturing van de zorg. Het doel is dat we bij toekomstige crises beter zijn voorbereid. Maar ook bij een volgende crisis zullen er nieuwe en onverwachte problemen voorkomen en zal gepaste improvisatie nodig zijn. Een aantal aanbevelingen is inmiddels verwerkt in de langetermijnstrategie.