Kabinet zet stappen in het vereenvoudigen van de sociale zekerheid

Toegankelijke en begrijpelijke inkomensregelingen zodat mensen beter weten waar ze recht op hebben en regelingen ook aanvragen. Een zeker en voorspelbaar inkomen bij ziekte en werkloosheid zodat de stap naar werk ook gemakkelijk kan worden gezet. Hier werken de ministers Van Gennip (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) en Schouten (Armoedebeleid, Participatie en Pensioenen) aan in de hele sociale zekerheid. Hoe zij dit doen is te lezen in de Vereenvoudigingsagenda sociale zekerheid en de Stand van de uitvoering die vandaag zijn aangeboden aan de Tweede Kamer.

De sociale zekerheid is door de jaren heen onbedoeld complex geworden. Die complexiteit kan bij mensen leiden tot onzekerheid over rechten, plichten, het inkomen en de ondersteuning. Mensen weten bijvoorbeeld niet op welke regeling zij recht hebben of kunnen niet voorspellen wat hun inkomen wordt als ze gaan werken. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid werkt in veel wetten aan vereenvoudiging: zoals in de WW, Participatiewet, WIA, de kindregelingen en de AOW. Zo is er een verkenning naar samenvoeging van de kinderbijslag en het kindgebonden budget uitgevoerd. En worden er komend jaar opties voor vereenvoudiging van de Toeslagenwet en het partnerbegrip in de AOW uitgewerkt.

Knelpuntenbrieven

Door het aanpakken van knellende wet- en regelgeving laten we beleid en uitvoering beter aansluiten op wat mensen nodig hebben. De publieke dienstverleners UWV en SVB en de Landelijke Cliëntenraad (LCR) signaleren in de praktijk waar mensen tegenaan lopen en delen dit met de Kamer in hun jaarlijkse knelpuntenbrieven. Op 4 juni, de Avond van de Publieke Dienstverlening, overhandigen UWV, de SVB en de LCR hun jaarlijkse knelpuntenbrieven aan de Kamer, in aanwezigheid van minister Schouten. Met de Stand van de uitvoering sociale zekerheid informeren de ministers de Kamer over de ontwikkelingen en dilemma’s bij genoemde publieke dienstverleners. Ook melden de ministers hierin de voortgang op het aanpakken van knelpunten. 

Een aantal knelpunten hebben we inmiddels samen met UWV en de SVB kunnen oplossen. Zo treedt het wetsvoorstel ‘Vereenvoudiging dubbele kinderbijslag intensieve zorg’ op 1 juli a.s. in werking. Dit zorgt ervoor dat ouders van kinderen die per 1 juli 2024 een indicatie langdurige zorg (Wlz) krijgen, de dubbele kinderbijslag automatisch ontvangen. Verder is op 1 januari 2024 de wet ‘Afschaffen schuldig nalatig’ in werking getreden, waardoor mensen die in het verleden te weinig premie hebben betaald, niet meer worden gekort op hun AOW-uitkering.

Daarnaast is het knelpunt rondom de ingangsdatum van de startersbepaling zelfstandigen WW opgelost. Hierdoor kunnen mensen die vanuit de WW als zelfstandige gaan starten elke eerste dag van de kalendermaand beginnen met hun startperiode. Daarmee voorkomen we dat mensen onbedoeld financieel worden benadeeld. Tenslotte kan UWV nu gegevens van cliënten delen met gemeenten voor betere hulp bij schulden. Het oplossen van deze knelpunten draagt bij aan de noodzakelijke vereenvoudigingsopgave waar het kabinet voor staat.