Nieuwe onderzoeksresultaten Covid-19 bij nertsenbedrijven
Op basis van nieuwe onderzoeksresultaten uit het lopende onderzoek naar Covid-19 besmettingen op nertsenbedrijven, is het aannemelijk dat er een besmetting heeft plaatsgevonden van nerts op mens. Ook blijkt uit het betreffende onderzoek dat nertsen Covid-19 kunnen hebben zonder ziekteverschijnselen te tonen. Op basis van deze laatste inzichten nemen minister Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en minister De Jonge van Volksgezondheid, Welzijn en Sport een aantal maatregelen.
Minister Schouten: ‘Deze nieuwe onderzoeksresultaten hebben een grote impact op zowel de eigenaren, families en medewerkers van nertsenbedrijven als op de lokale gemeenschappen. Ik heb daarom nauw contact hierover met al deze betrokken partijen.’
Het virus dat COVID-19 veroorzaakt muteert relatief snel. Deze veranderingen in de genetische code kunnen worden gevolgd. Door de genetische codes van het virus van verschillende dieren en mensen met elkaar te vergelijken kan een stamboom worden gemaakt en kan een beeld worden gekregen over de manier waarop mensen en dieren in tijd en plaats zijn besmet. Dit type onderzoek is ook gedaan bij besmette nertsen en mensen. Bij een van de medewerkers is aangetoond dat het virus overeenkomsten vertoont met het virus dat van nertsen op datzelfde bedrijf werd gevonden. Op basis van de onderlinge vergelijking en de plaats van het virus in de stamboom, is de conclusie op grond van dit onderzoek, dat het aannemelijk is dat één medewerker van een besmet nertsenbedrijf door nertsen is besmet.
Om dit nader te kunnen duiden brengen de onderzoekers momenteel de ‘genetische stamboom’ van besmette mensen uit de omgeving van het betreffende besmette nertsenbedrijf nog verder in kaart om op deze wijze een zo compleet mogelijk beeld te verkrijgen.
Het RIVM heeft aangegeven dat het risico op blootstelling van mensen aan het virus buiten de stal nog steeds verwaarloosbaar is. Deze risicobeoordeling deed het RIVM eerder op basis van het feit dat uit het onderzoek bleek dat alle lucht- en stofmonsters buiten de stal bij herhaalde metingen geen virus bevatten.
Maatregelen
Op basis van deze nieuwe inzichten neemt het kabinet een aantal maatregelen bovenop de maatregelen die al ingevoerd zijn. De screening van nertsenbedrijven (op antistoffen bij de nertsen) wordt uitgebreid naar alle nertsenbedrijven in Nederland en wordt verplicht. In het belang van de gezondheid van de medewerkers op nertsenbedrijven is het belangrijk om de situatie van alle nertsenbedrijven in beeld te krijgen. De NVWA coördineert deze screening.
Indien bij een bedrijf een besmetting wordt vastgesteld gelden dezelfde maatregelen als op de andere besmette bedrijven en krijgen medewerkers het advies om beschermingsmiddelen te gebruiken tijdens hun werk. Ook geldt er een bezoekersverbod in stallen van de besmette bedrijven. Minister Schouten heeft eerder al een meldplicht ingesteld voor nertsenhouders, dierenartsen en personen van onderzoeksinstellingen. Deze meldplicht wordt uitgebreid. Dat betekent dat alle symptomen die kunnen wijzen op een Covid-19 besmetting bij nertsen gemeld moeten worden bij de NVWA. Om eventuele verspreiding van het virus naar andere bedrijven te voorkomen, is al eerder de maatregel genomen dat de dieren en de mest een besmet bedrijf niet mogen verlaten.
Boerderijkatten
Uit het lopende onderzoek blijkt dat virussen op twee van de besmette nertsenbedrijven veel op elkaar lijken. Hier kunnen meerdere oorzaken voor zijn. Omdat op een van de besmette bedrijven bij drie van de elf boerderijkatten antistoffen tegen het virus is aangetoond, is het van belang om ook de rol van boerderijkatten bij potentiële virusoverdracht tussen bedrijven verder te onderzoeken. Boerderijkatten zijn katten die leven op het erf en niet gesocialiseerd zijn. Lopende dit onderzoek is het advies aan besmette nertsenbedrijven ervoor te zorgen dat katten het bedrijfsterrein niet kunnen binnenkomen of verlaten.
Huisdieren
Eerder was bekend dat Covid-19 bij huisdieren kan voorkomen. Het risico dat mensen besmet kunnen raken door hun huisdier, blijft klein. De bestaande adviezen van het RIVM over COVID-19 en de omgang met dieren blijven ongewijzigd. Het advies luidt: houd uw dier binnen als er mensen in het huishouden zijn met klachten passend bij COVID-19 en het dier ook ziek is. Raadpleeg bij twijfel of ernstige klachten altijd uw dierenarts. Voor het volledige RIVM advies zie https://www.rivm.nl/coronavirus-covid-19/huisdieren.