Tijdelijke onderzoekscommissie Georganiseerd Sadistisch Misbruik van Minderjarigen (commissie Hendriks)

Taak van de commissie Hendriks

In een motie van Van den Berge (GroenLinks), Van Nispen (SP) en Kuiken (PvdA) (oktober 2020) is gevraagd om een onafhankelijk onderzoek naar de aard en omvang van georganiseerd sadistisch misbruik van kinderen. Ervaringen van overlevenden van ritueel misbruik en die van hun therapeuten worden hierin betrokken. De uitkomsten daarvan kunnen helpen bij een effectieve opsporing van deze netwerken. 

In andere moties die ermee te maken hebben, is ook gevraagd om onderzoek te doen naar de Landelijke Expertisegroep Bijzondere Zedenzaken (LEBZ). Ook is gevraagd om een meldpunt op te richten voor slachtoffers en familie van sektarisch misbruik. Op basis van de uitkomst van de beoordeling van de onderzoeksopdracht door het WODC en de politieke en maatschappelijke urgentie van de problemen heeft minister Grapperhaus een onafhankelijke onderzoekscommissie ingesteld. De commissie heeft de volgende taak gekregen: 

1. Rapport uitbrengen aan de minister over georganiseerd sadistisch misbruik van minderjarigen in Nederland. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van zoveel mogelijk bronnen. Denk hierbij aan slachtoffers, therapeuten, wetenschappelijke bronnen en deskundigen op dit specifieke terrein. Op basis van de bevindingen de minister een advies geven over de opsporing. 
2. De minister adviseren over het instellen van een meldpunt en de werking ervan; Dit is naar aanleiding van de moties Van den Berge c.s. en Van Nispen c.s. 
3. De minister informeren over het plan van aanpak voor aanvang van haar veldwerkzaamheden. 

Samenstelling commissie Hendriks

Voorzitter

Prof. dr. Jan Hendriks (per 1 april 2021). Hij is gespecialiseerd in de behandeling van en onderzoek naar zedendelinquenten.

Leden

• Dr. Anne-Marie Slotboom (per 1 april 2021). Zij is gespecialiseerd in vrouwen met delinquent gedrag en daar ook slachtoffer van zijn. 
• Prof. dr. Trudy Mooren (per 1 juli 2021). Zij is gespecialiseerd in de invloed van trauma op het functioneren van gezinnen en families. 

Ondersteuning van de commissie

Een ambtelijk secretaris van het ministerie van Justitie en Veiligheid ondersteunt de commissie vanaf 1 mei 2021. Deze secretaris legt voor de inhoudelijke uitvoering van deze taak alleen verantwoording af aan de voorzitter van de commissie. Verder ondersteunt een externe senior onderzoeker de commissie vanaf 1 juli 2021. Een aantal externe experts  wordt  gevraagd om een inhoudelijke bijdrage aan het onderzoek van de commissie te leveren.  

Deskundigheid en onafhankelijkheid van de commissieleden

De leden van de commissie Hendriks hebben veel ervaring als wetenschapper en zijn actief als universitair hoofddocent of hoogleraar op een universiteit. Zij doen onafhankelijk onderzoek naar het verschijnsel georganiseerd sadistisch misbruik van minderjarigen. Ze hebben geen persoonlijke belangen bij de uitkomsten van het onderzoek. 

Lees het interview met prof. dr. Jan Hendriks op de website van Folia.

Eindrapport commissie Hendriks

Op 21 december 2022 heeft de commissie haar bevindingen gepubliceerd. De bevindingen bestaan uit een eindrapport, ondersteund door 14 deelrapporten. Van de 14 deelrapporten zijn ook samenvattingen te vinden.

De belangenverenigingen voor slachtoffers van georganiseerd sadistisch misbruik, te weten Kenniscentrum Transgenerationeel Georganiseerd Geweld (KTGG), Spotlight en Stichting Misbruikt!, hebben de gelegenheid gehad te reageren op feitelijke onjuistheden. Deze reacties zijn in het eindrapport als bijlagen opgenomen. Reacties die niet feitelijke onjuistheden betroffen zijn als aparte bijlage te vinden bij het eindrapport.