Nieuwe wet tegen doxing “Je staat er niet alleen voor!”
Ministeries
“Ik ben blij dat de wet er nu is, en dat doxing daarmee strafbaar is geworden.” Edo Gillissen, senior beleidsmedewerker bij het Directoraat-Generaal Rechtspleging en Rechtshandhaving (DG R&R) van JenV, heeft lang uitgekeken naar 1 januari 2024. Op die datum ging de nieuwe wet tegen doxing in, werd doxing een strafbaar feit. Nu kun je dus aangifte doen. Een hele stap voorwaarts ten opzichte van de situatie tot nu toe.
Doxing is het verzamelen en gebruiken van persoonsgegevens om iemand mee te intimideren. Vooral online nam dit verschijnsel de afgelopen jaren flink toe. Of het nu gaat om naaktfoto’s met contactgegevens in een Telegramgroep plaatsen of het op Facebook zetten van het privéadres van Sigrid Kaag: doxing zet de levens van de betrokkenen op hun kop. En er viel tot nu toe weinig tegen te doen, omdat doxing op zich niet strafbaar was. Maar het is wél heel ingrijpend.
Psychische gevolgen
Elizabeth Mol-Pronk, senior beleidsadviseur bij Slachtofferhulp Nederland: “Doxing klinkt als een klein vergrijp, maar het kan een enorme impact hebben. Dat komt vooral door de onzekerheid over wat er precies over je online is gezet, wie het kan zien, en wat er verder mee gaat gebeuren. Dat kan mensen extreem bang en achterdochtig maken, tot PTSS-achtige klachten aan toe. En het heeft niet alleen impact op het slachtoffer, maar ook op de mensen daaromheen. De psychische gevolgen van doxing kunnen net zo heftig zijn als bij iemand die ernstig belaagd of bedreigd is.”
Doxers komen er niet meer mee weg
Edo: “Tot nu toe moest het helaas vaak tot stalking, bedreiging of opruiing komen, voordat je aangifte kon doen. Als een dader binnen de lijntjes van de wet kleurde, kon hij met doxing wegkomen. De nieuwe wet heeft daar verandering in gebracht. Doxing is nu op zichzelf al strafbaar, waardoor de politie sneller kan optreden, voordat het escaleert naar andere strafbare feiten. Al op het moment dat iemand gegevens verzamelt met het doel daarmee een ander te intimideren, kan er ingegrepen worden.”
Inzicht in de cijfers
Elizabeth: “Het is moeilijk vast te stellen hoe vaak doxing precies voorkomt, ook omdat het in de politiecijfers tot nu toe niet als apart onderdeel werd meegenomen. Doxingmeldingen zitten vaak vervlochten in een aangifte over bedreiging of stalking, of de doxing wordt helemaal niet vermeld. Bij Slachtofferhulp Nederland kregen we meldingen binnen van slachtoffers die nog geen aangifte konden doen.”
Edo vult aan: “We horen ook van online platforms dat zij al veel meldingen binnenkregen van doxing toen het nog niet strafbaar was. Niet alle platforms pakken hun maatschappelijke verantwoordelijkheid goed op, maar met sommige hebben we inmiddels goed contact. Ook platforms kunnen nu veel sneller ingrijpen bij doxing, omdat glashelder is: dit is een strafbaar feit, deze inhoud mogen we direct verwijderen.”
Totstandkoming van de wet
Dat een doxingwet nodig was, kan Elizabeth beamen. “Bij Slachtofferhulp Nederland signaleerden we dat doxingmeldingen steeds vaker voorkwamen. We zagen ook dat je er weinig tegen kon doen. In debatten in de Tweede Kamer hoorde onze strategisch adviseur dat ook terug. Uiteindelijk kwam het tot een wetsvoorstel. Daar consulteerde Slachtofferhulp Nederland op, vanuit het perspectief van het slachtoffer.”
In de periode tussen wetsvoorstel en wet is er nog een en ander aangepast. Zo is de strafmaat verhoogd. Ook zijn de straffen voor doxen tegen bepaalde beroepsgroepen opgehoogd, en is voorlopige hechtenis van daders mogelijk gemaakt. Edo: “Nu gaat blijken hoe de wet in de praktijk werkt. We houden een twee jaar durende invoeringstoets, waarbij we kijken naar de cijfers van onder meer politie, OM en rechtspraak. We verzamelen ook kwalitatieve feedback. Omdat we tot nu toe weinig harde cijfers hadden, wordt het extra interessant wat er uit de invoeringstoets komt.” Elizabeth: “Ik verwacht dat doxing als verschijnsel nog zal groeien. Het is namelijk een makkelijk te plegen feit: je hoeft er je huis niet voor uit … Bovendien zijn de aantallen nu pas goed meetbaar. De cijfers zullen om die redenen ongetwijfeld toenemen.”
Erkenning voor slachtoffers
Edo: “Met de nieuwe wet is het werk zeker niet klaar: online intimidatie aanpakken blijft een kat-en-muisspel. Deze wet is een goede zet voor de kat. Slachtoffers staan er niet meer alleen voor.” Ook Elizabeth is positief. “Alleen al het feit dat je voortaan aangifte kunt doen van doxing, is een vorm van erkenning. Laten we ook zorgen dat de privacy van slachtoffers vervolgens in de rest van het proces gewaarborgd blijft. Daar is het bij deze wet per slot van rekening allemaal om begonnen: de bescherming van persoonsgegevens.”
Elizabeth Mol-Pronk
|
Ben jij slachtoffer van doxing?Als de doxing plaatsvond vanaf 1 januari 2024, kun je aangifte doen. Je kunt ook altijd contact opnemen met Slachtofferhulp Nederland via 0900-0101 of via de chat op de website www.slachtofferhulp.nl. |