ENFAST: Voortvluchtigen digitaal opgespoord in ‘trackathon’
Ministeries
Vijftig nieuwe aanknopingspunten en binnen twee weken de eerste aanhouding: dat zijn de resultaten van een internationale ‘trackathon’ van de politie, die half maart in Den Haag plaatsvond. Rechercheurs uit 33 landen kwamen bijeen om openbare online databases en sociale media te doorzoeken op sporen van voortvluchtige criminelen.
Het gebeurt regelmatig dat veroordeelde criminelen aan hun straf proberen te ontkomen door naar het buitenland te vluchten. Binnen de politie werken speciale rechercheteams nationaal én internationaal samen om deze voortvluchtigen op te sporen: de zogeheten FAST-teams (Fugitive Active Search Teams). Elk EU-land beschikt over zulke teams en sinds 2010 werken deze teams samen in het Europese netwerk ENFAST. Dat vergroot de pakkans aanzienlijk, vertellen rechercheurs Martha van Rijn* (Nederland) en Wolfgang Schotte (Duitsland).
Openbare online bronnen
De trackathon in Den Haag werd door ENFAST georganiseerd, in samenwerking met het Nederlandse FAST-team. Dat de opsporing van voortvluchtige criminelen door het Ministerie van Justitie en Veiligheid met grote belangstelling wordt gevolgd, bleek wel uit het bezoek dat minister Yeşilgöz aan de bijeenkomst bracht. Een van de organisatoren was rechercheur Martha van Rijn. Ze vertelt: “Op de trackathon zijn openbare online databases en sociale media doorzocht, om te proberen de verblijfplaats van voortvluchtigen te achterhalen. Er waren - in België en Nederland - al eerder met succes FAST-trackathons georganiseerd, maar nog niet eerder op zo’n grote schaal. In kleine teams, met leden uit verschillende landen, gingen rechercheurs en online deskundigen met casussen aan de slag. Elk land mocht twee of drie casussen inbrengen: wie is de voortvluchtige? Wat is over deze persoon bekend? Wat is er over hem te vinden op sociale media?”
De zoektocht betrof openbare bronnen die in principe door iedereen zijn in te zien. Toch leverde deze actie nog veel nieuwe, waardevolle informatie op. Van Rijn verklaart: “Het zoeken en interpreteren is specialistisch werk. In elk team zaten deskundigen in openbare bronnen-intelligence (OSINT) en sociale media-intelligence (SOCMINT) uit verschillende landen. En als je die bij elkaar zet, dan levert dat echt een meerwaarde op. Alleen al omdat je er samen opnieuw naar kijkt en ieder z’n eigen specifieke kennis en methoden inbrengt. Daarnaast: mochten de sporen naar een ander deelnemend land lopen, dan kon je er direct contact leggen met een FAST-collega.” De trackathon (het woord is een samenstelling van ‘tracking’, ‘hack’ en ‘marathon’) leverde mooie resultaten op. Binnen enkele weken is de eerste voortvluchtige aangehouden; in 50 zaken zijn nieuwe aanknopingspunten gevonden, in 9 daarvan heel concrete.
ENFAST
In het ENFAST-netwerk zijn alle 27 EU-lidstaten vertegenwoordigd. Daarnaast zijn er netwerkcontacten met het VK, de VS, Zwitserland, Noorwegen, IJsland en een aantal Balkan-landen. Wolfgang Schotte (FAST Duitsland), die de komende twee jaar voorzitter is van ENFAST, legt uit: “Internationale samenwerking is van groot belang, want naar schatting kiest ruim de helft van de voortvluchtigen ervoor om zich buiten de eigen landsgrenzen schuil te houden.”
Elk EU-land heeft twee contactpersonen die samen zorgen voor 24-uurs bereikbaarheid, zodat er snel geschakeld kan worden om iemand te lokaliseren. Schotte: “Het netwerk bestaat sinds 2010. De meeste leden werken inmiddels al jarenlang samen en zijn goed op elkaar ingespeeld.” Omdat de regelgeving per land verschilt, zijn er factsheets gemaakt, zodat je precies weet wat je van elkaar kunt vragen. “In Nederland is het Automatisch Kentekenplaat-leessysteem (ANPR) bijvoorbeeld voor de politie relatief eenvoudig toegankelijk, maar in Duitsland kun je niet zomaar kentekengegevens opvragen.”
Elkaar weten te vinden en snel kunnen schakelen: dat is de kracht van het netwerk. Schotte illustreert: “Stel: de Nederlandse politie heeft aanwijzingen dat veroordeelde X naar Duitsland is vertrokken; het nummerbord van zijn auto is gesignaleerd bij een grensovergang. Er is ook een mogelijk telefoonnummer bekend. Met zulke aanwijzingen moet je snel aan de slag gaan. Bijvoorbeeld omdat de voortvluchtige elk moment op een vliegtuig kan stappen.”
De ENFAST-teams werken niet alleen samen om individuele voortvluchtigen op te sporen, maar ondersteunen elkaar ook op andere manieren. Jaarlijks komen teams een- of tweemaal bijeen om casussen te bespreken, trainingen te volgen of kennis uit te wisselen over bijvoorbeeld opsporingsmethodes en nieuwe software.
*De naam Martha van Rijn is gefingeerd
Reactie toevoegen
U kunt hier een reactie plaatsen. Ongepaste reacties worden niet geplaatst. Uw reactie mag maximaal 2000 karakters tellen.
Reacties
Er zijn nu geen reacties gepubliceerd.