‘Cyprus staat klaar voor Nederland in tijden van crisis’
Ministeries
Cyprus speelt een belangrijke rol als figuurlijke brug tussen Europa en het Midden-Oosten. Bij het evacueren van Nederlanders uit crisisgebieden maakt Nederland daar ook letterlijk gebruik van. Op 4 en 5 maart brengt het Koninklijk Paar daarom een staatsbezoek aan Cyprus. Volgens de Nederlandse ambassadeur, Wouter Plomp, biedt het bezoek een kans om de samenwerking te versterken en elkaar beter te leren kennen.
Cyprus is de meest zuidoostelijk gelegen EU-lidstaat en ligt bijna in het Midden-Oosten. Het heeft goede contacten met landen als Jordanië, Libanon, Israël en Egypte. Het netwerk en de kennis die Cyprus heeft over die regio, zijn in tijden van crisis heel waardevol voor de EU, en voor Nederland.
In 2026 is Cyprus voorzitter van de EU. Een van de belangrijke thema’s tijdens hun voorzitterschap zal de brugfunctie zijn tussen de EU en het Midden-Oosten. Dit zal ook aan bod komen tijdens het staatsbezoek.
Waarom brengt het Koninklijk Paar een staatsbezoek aan Cyprus?
‘De Cypriotische president was vorig jaar in Nederland en heeft het Koninklijk Paar toen uitgenodigd om naar Cyprus te komen. Nederland reageerde meteen positief, het is een mooie kans om de relatie te versterken. Een belangrijke reden is de hulp die Cyprus ons heeft geboden bij het evacueren van Nederlanders uit gevaarlijke gebieden. De spanningen in het Midden-Oosten nemen toe, en daardoor is er helaas steeds vaker behoefte aan deze hulp.
Cyprus heeft Nederland bijvoorbeeld vorig jaar geholpen bij het repatriëren van Nederlanders uit Libanon. Cyprus staat altijd klaar voor Nederland in tijden van crisis. Dit staatsbezoek is een manier om hen daarvoor te bedanken en waardering uit te spreken. Dit jaar vieren we ook 20 jaar samenwerking binnen de Europese Unie, wat het extra speciaal maakt om dat samen te vieren.’
Wat gaat er gebeuren?
‘In twee dagen laten we zien hoe Nederland en Cyprus op verschillende manieren samenwerken. Een belangrijk thema is veiligheid. Het Koninklijk Paar bezoekt het Joint Rescue Coordination Center (JRCC). Dit is een internationaal centrum dat landen helpt bij evacuaties. Het Koninklijk Paar krijgt er een rondleiding en spreekt met medewerkers over hoe ze werken in tijden van crisis.
We bezoeken ook een Cypriotisch boerenbedrijf dat Nederlandse pootaardappelen importeert om ze daar te telen en exporteren. De Nederlandse aardappelen groeien goed in de rode aarde aan de zuidoostkust van Cyprus, en leveren een vroege oogst dankzij het warme klimaat.
Op de tweede dag spreekt het Koninklijk Paar met voormalige studenten over hun tijd in Nederland. Deze Grieks- en Turks-Cyprioten, werken nu in Cyprus en vertellen over hun werk en ook over wat de deling van het eiland voor hen betekent.
Het bezoek wordt afgesloten bij een archeologische opgraving uit het stenen tijdperk van de Universiteit Leiden. Deze universiteit werkt al tien jaar samen met Cyprus en doet onderzoek naar de rijke geschiedenis van het eiland.’
Wat maakt het Joint Rescue Coordination Centre (JRCC) in Cyprus zo bijzonder?
‘Het Joint Rescue Coordination Centre (JRCC) is een groot commandocentrum met veel verbindingen naar andere landen. In het centrum werken collega’s van Buitenlandse Zaken en Defensie samen om Nederlanders in veiligheid te brengen. Cyprus helpt al sinds 2006 bij evacuaties. Niet alleen met Nederland, maar bijvoorbeeld ook met alle EU-landen, de Vereinigde Staten, Australië.
Toen de burgeroorlog in Soedan in 2023 begon, werd het snel duidelijk dat er een massale evacuatie nodig was. Mijn collega Fieke werd midden in de nacht gebeld met de vraag of ze een Engels vliegtuig kon opvangen dat onderweg was uit Soedan, met ook Nederlanders aan boord. Dit is een typisch voorbeeld van hoe zo’n evacuatie werkt: je krijgt onverwacht het nieuws en moet direct in actie komen.
Plaatsvervangend ambassadeur Fieke Huisman (rechts) in het Joint Rescue Coordination Centre in Cyprus, bij de evacuatie vanuit Soedan in 2023.
De afgelopen jaren zijn we professioneler geworden in dit soort noodsituaties. Zo hebben we bijvoorbeeld tijdelijke consulaire medewerkers - SCOT'ers - die extra hulp bieden bij evacuaties. Zelf heb ik dit ook ervaren, toen ik drie jaar geleden in Pakistan zat, vlak na de val van Kaboel. Dat was een enorme verrassing, en we moesten toen improviseren. Sindsdien hebben we veel geleerd en is de organisatie beter voorbereid.’
Hoe verloopt de voorbereiding tot nu toe?
‘De stemming is goed! Normaal gesproken werken we op de ambassade in Nicosia met een klein team van 5 collega’s. Voor het voorbereiden van een staatsbezoek is dat niet genoeg. Nu zijn we hier met 15, waarvan een aantal collega’s ervaring heeft met staatsbezoeken. Die versterking was hard nodig.
Meestal denken mensen bij Cyprus aan de zon en warmte, maar dit jaar is het anders. Cyprus heeft de koudste winter in 40 jaar. Tijdens de voorbereiding kregen we te maken met flinke regenbuien. Bij een archeologische opgraving glibberden we over de rotsen, maar gelukkig konden we op het laatste moment nog paraplu’s vinden. Dat gaf ons de kans om niet alleen zonnig, maar ook koud en regenachtig weer mee te maken. Zo zijn we op alle mogelijke scenario’s voorbereid!’
Wanneer zie je het staatsbezoek als een succes?
‘Voor mij is het belangrijk dat we de relatie tussen Nederland en Cyprus verder versterken en elkaar beter leren kennen. Waar ik vooral naar uitkijk is het Cypriotische EU-voorzitterschap in 2026. Het zou geweldig zijn als Nederland en Cyprus dan nog beter samenwerken, bijvoorbeeld op het gebied van landbouw. In tijden van klimaatverandering kunnen we veel van elkaar leren, zeker met de maatregelen die de EU moet nemen.
Er zijn ook genoeg kansen om samen te werken op migratie. Er werken ongeveer 20 Nederlandse migratieprofessionals via Frontex op Cyprus, en ik zie hier zeker ruimte voor meer samenwerking. Het staatsbezoek is een belangrijke stap, maar het belangrijkste komt daarna: verder samenwerken en elkaar versterken.’