Ambassadeurs Latijns-Amerika bezoeken haven Rotterdam: ‘Belangrijke toegangshaven, helaas ook voor cocaïne’
Ministeries
Ondermijning, excessief geweld en recentelijk nog een reeks aan ontploffingen. Allemaal zijn het nare bijeffecten van internationale drugshandel. Die handel begint in veel gevallen bij drugstransporten tussen Latijns-Amerikaanse landen en de Rotterdamse haven. Tijdens een werkbezoek kijken Nederlandse ambassadeurs die gestationeerd zijn in die landen achter de schermen bij de haven. Vandaag, in het kader van International Day Against Drug Abuse and Illicit Trafficking, vertellen ze over wat ze zagen.
Colombia, Argentinië, Costa Rica, Peru, Suriname en Panama. Het zijn landen waar drugstransporten, net als in Nederland, voor grote problemen zorgen. Toch is de problematiek in elk van die landen verschillend, vertellen de ambassadeurs.
Ernst Noorman, sinds 2020 ambassadeur in Colombia
Vanuit Bogota heeft Noorman veel te maken met internationale drugsproblematiek. ‘Het thema is natuurlijk zeer actueel in Colombia zelf, maar ook in de samenwerking tussen Nederland en Colombia. 60% van alle cocaïne wereldwijd wordt in Colombia geproduceerd, en komt vervolgens via de havens van bijvoorbeeld Paraguay en Ecuador in Europa terecht’, zegt hij.
Noorman gaat verder: ‘Aan Europese zijde heeft Rotterdam de twijfelachtige eer de belangrijkste toegangshaven voor Colombiaanse cocaïne te zijn.’ Toch wil hij dat ook wel enigszins nuanceren. ‘Dat is een direct gevolg van de handelsbetrekkingen tussen beide landen. Rotterdam is voor Colombia de belangrijkste toegangshaven voor álle producten. Daar hoort cocaïne helaas ook bij.’
Zowel aan Nederlandse als aan Colombiaanse zijde wordt stevig ingezet op het aanpakken van de drugshandel, weet de ambassadeur uit ervaring. ‘De samenwerking is intensief. We hebben op de ambassade verschillende politiemensen zitten, die samenwerken met hun Colombiaanse collega’s.’ Daarbij gaat het vooral om het aanpakken van georganiseerde ondermijnende criminaliteit, legt hij uit. ‘We kijken naar elkaars beleid en stellen ons de vraag hoe we dat beleid kunnen bijsturen, zodat uiteindelijk het risico op ondermijning als gevolg van cocaïne uit Colombia in Nederland verminderd wordt.’
Ilse Smits, sinds 2019 ambassadeur in Panama
‘Panama is logistiek van grote waarde voor internationale handel’, vertelt ambassadeur Ilse Smits. ‘Het is bij uitstek een doorvoerland. Eigenlijk kun je het land, dankzij het Panama-kanaal, een beetje zien als het smalle deel van een trechter. Door het kanaal gaat namelijk 5% van de totale wereldhandel heen. Daar liggen dus ook mogelijkheden voor illegale handel naar Europa.’
Smits ziet dat aan Panamese zijde het probleem niet wordt onderschat. ‘Het land zet zelf flink in op drugsvangsten’, vertelt ze. ‘In 2022 wist men 128.000 kilo cocaïne te onderscheppen.’ Toch kan Panama het niet alleen. Internationale, publiek-private samenwerking blijft cruciaal. Smits geeft een voorbeeld: ‘Transportbedrijven ondervinden stevige problemen door de drugshandel, zowel aan Panamese als aan Europese kant. De veiligheid van hun transporten komt onder druk te staan, personeel voelt zich bedreigd. Overheden moeten dus met die bedrijven samen op zoek naar manieren om de zwakke plekken in de transportketen te versterken. Nederland en Panama hebben daartoe vorig jaar een douane-verdrag gesloten.’
Annemieke Verrijp, sinds 2022 ambassadeur in Argentinië
‘Argentinië is niet het eerste land waar je aan denkt bij ondermijning en drugscriminaliteit’, zegt Annemieke Verrijp. ‘Toch heeft men er ook daar wel degelijk mee te maken. De trend van de cocaïnehandel naar Europa, en in het bijzonder naar de haven van Rotterdam, zien we namelijk ook in Argentinië toenemen. In Rosario, een grote havenstad, zie je de boven- en onderwereld steeds meer met elkaar verweven raken.’
Het is voor de Argentijnse autoriteiten belangrijk dat er vanuit Europa kennis wordt gedeeld, zegt Verrijp. ‘Burgemeester Aboutaleb van Rotterdam sprak onlangs tijdens een werkbezoek aan Buenos Aires met havenautoriteiten uit Rosario. De keten van de drugstransporten is op allerlei punten kwetsbaar voor drugscriminelen, en niet in de laatste plaats in de havens. Dat is ook in Rosario het geval. Rotterdam heeft heel veel te maken met drugstransporten en kan andere havens dus van waardevolle kennis voorzien.’
Nathalie Lintvelt, sinds 2019 ambassadeur in Peru
Lintvelt is als ambassadeur gestationeerd in Lima, Peru. Vanuit haar standplaats is ze tevens verantwoordelijk voor Ecuador en Bolivia. ‘Peru is samen met Colombia het belangrijkste productieland van cocaïne in de regio’, zegt ze, ‘terwijl Ecuador een belangrijk vertrekpunt van containers vol met drugs is.’
Drugstransporten tussen die landen en Europa, en dan voornamelijk Nederland en België, moeten worden gezien als een gedeeld probleem, benadrukt Lintvelt. ‘De urgentie is aan beide kanten voelbaar, met het besef dat we er alleen samen iets aan kunnen doen.’
Naar concrete samenwerking wordt dan ook nadrukkelijk gezocht. Zo worden politiedelegaties vanuit ‘haar’ landen uitgenodigd om in Rotterdam te gaan kijken. Lintvelt: ‘De havens in ‘mijn’ landen kunnen en willen veel leren van Nederland. Daarbij staat één doel voorop: de logistieke keten steeds minder kwetsbaar maken.’
Henk van der Zwan, sinds 2020 ambassadeur in Suriname
‘Suriname is in allerlei opzichten nauw verbonden met Nederland.’ Aan het woord is ambassadeur Henk van der Zwan. ‘Helaas uit die verbondenheid zich soms ook op manieren die we niet graag zien’, doelt hij op de aanvoer van drugs naar Europa vanuit Paramaribo.
Daarbij vraagt hij nadrukkelijk aandacht voor de problematiek aan Surinaamse zijde. ‘Het is hier een groot probleem, omdat het corruptie in de hand werkt. Bijvoorbeeld bij politiediensten, havendiensten en de douane. Die organisaties zijn geïnfiltreerd door drugscriminelen.’
Nederland probeert Suriname te helpen dat aan te pakken, vertelt Van der Zwan. ‘Al in een eerder stadium heeft Suriname in Nederland getrainde drugshonden gebruikt, en met succes. Die honden zijn toen vooral ingezet op luchthavens, om de problematiek met bolletjesslikkers aan te pakken. Dat is op Schiphol nu nagenoeg uitgebannen, maar je ziet dat het probleem zich gewoon verplaatst. Naar de havens, maar ook naar buurlanden van Suriname.’ Hij sluit af: ‘Je moet dus het hele speelveld bestrijken, en daarom is het zo belangrijk dat politie en douane hier goed worden getraind.’
Christine Pirenne, sinds 2020 ambassadeur in Costa Rica
Pirenne vertelt: ‘De drugsproblematiek focust zich hier vooral op de samenwerking tussen Nederland en Costa Rica. Het drugsgeweld stijgt flink, het aantal doden als gevolg daarvan zat in 2022 op een piek die in tijden niet is bereikt en de regering maakt zich zorgen. Costa Rica heeft het keurmerk pura vida, door al het natuurschoon en de ecologische diversiteit die er te vinden is. Maar dat keurmerk staat onder druk, en dat beseft de overheid zich maar al te goed.’
Het Midden-Amerikaanse land kijkt dan ook met veel interesse naar de Rotterdamse haven. Pirenne: ‘In 2022 bezochten de burgemeesters van Rotterdam en Antwerpen Costa Rica. Dat bezoek kreeg veel aandacht en onderstreepte de noodzaak om havens veiliger te maken. En begin dit jaar is de Costa Ricaanse president gaan kijken in de haven van Rotterdam om te zien hoe daar gewerkt wordt. Tijdens deze werkbezoeken werd vooral ingezet op uitwisseling van kennis en training.’
Nederland draagt vanuit de ambassade in San José bij waar het kan. Ook in Costa Rica gebeurt dat concreet met het trainen van speurhonden. Pirenne: ‘We gaan tien honden leveren. Die honden en hun Costa Ricaanse begeleiders worden in Rotterdam getraind en gaan nog dit jaar in de haven van Moin aan het werk. Dat voelt misschien als een kleine stap, maar het is wel een concreet en belangrijk voorbeeld van hoe landen elkaar in internationale havens kunnen helpen om de doorvoer van cocaïne van Costa Rica naar Europa tegen te gaan.