Cartoontentoonstelling ‘Just Speak!’ brengt wereldwijde problemen in beeld
Ministeries
De expositie Just speak! werd geopend op de Internationale Dag van de Persvrijheid en is tot 20 mei te zien in Den Haag. Het project daagt jongeren uit om tekeningen te maken over problemen die zij belangrijk vinden. Geïnspireerd hierdoor maken professionele cartoonisten er cartoons van. Cartoonist Hossien Rezaye wist Afghanistan te ontvluchten en helpt mee met het project: ‘Ik teken namens de mensen die geen stemmen hebben en in volledige stilte worden vermoord.’
Met de hulp van de Nederlandse ambassades wereldwijd worden jongeren tussen de 12 en 18 jaar uitgedaagd om na te denken over problemen die moeten worden opgelost. In plaats van daarover te schrijven, wordt aan hen gevraagd daar een cartoon over te tekenen. Cartoonisten vanuit de hele wereld die aangesloten zijn bij het Cartoon Movement kiezen vervolgens de beste ideeën uit en maken daar een professionele cartoon van. Die cartoons zijn tussen 3 en 20 mei te zien in het Haagse gemeentehuis.
‘Just Speak!’ is een initiatief van Cartoon Movement in samenwerking met Buitenlandse Zaken en de Gemeente Den Haag. Op 30 mei organiseert Hague Talks een vervolg op de tentoonstelling op de Haagse Hogeschool. Journalisten en cartoonisten gaan in gesprek met studenten over uitdagingen in hun werk en het belang van persvrijheid en bescherming van de vrijheid van meningsuiting.
Cartoon Movement
Tjeerd Royaards is oprichter van Cartoon Movement. Hij vindt het bijzonder om op deze wijze een beeld te krijgen van wat jongeren in verschillende delen van de wereld bezig houdt. Toch komt de thematiek waarover wordt getekend volgens Tjeerd overeen. ‘Onderwerpen waar veel over getekend wordt zijn acceptatie en de verschillen tussen arm en rijk.’
‘We proberen jongeren kritisch te laten nadenken over dagelijkse problemen en uitdagingen dagen ze uit om dit te visualiseren. Zo leren ze dat tekenen een effectief communicatiemiddel is.’ Cartoons verdichten complexe vraagstukken tot een beeld dat in één kader past. Als het goed wordt gedaan, zet het beeld je binnen enkele seconden aan het denken. ‘Hopelijk zal dat denkproces leiden tot zelfdenkende jongeren’, aldus Tjeerd.
De Nederlandse taal spreek ik nog niet, maar gelukkig heeft tekenen geen taal.
Onzichtbaar
Een van de deelnemende cartoonisten is Hossien Rezaye. Hij won meerdere internationale prijzen en tekende over mensenrechten, vrijheid van meningsuiting en de gevaren van extremisme. Voordat Hossien naar Nederland kwam, woonde hij in Kaboel. Tijdens de snelle opmars van de Taliban begon Hossien voor zijn leven te vrezen.
‘Als de Taliban erachter zouden komen dat ik een politiek cartoonist was en voor een Europees platform werkte, zou ik groot gevaar lopen. Als persoon blijf ik liever onzichtbaar.’ Daarnaast behoort Hossien tot de Hazara-minderheid, een groep mensen met een andere religie, taal en uiterlijk dan de meerderheid van de Afghaanse bevolking.
Na verschillende mislukte pogingen, kon hij uiteindelijk met behulp van de Nederlandse ambassade het vliegveld bereiken en naar Nederland vluchten. Ook na zijn aankomst in Nederland is Hossien blijven tekenen. ‘Ik heb een kleine tablet waar ik bijna elke dag op teken. De Nederlandse taal spreek ik nog niet, maar gelukkig heeft tekenen geen taal.’
Wereldwijde inzet
Journalisten spelen een belangrijke rol als onafhankelijke bron van informatie en als waakhond. Het is belangrijk dat zij hun werk onafhankelijk en in vrijheid kunnen uitoefenen. Door de COVID-19 pandemie is vrije en onafhankelijke media extra onder druk komen te staan en worden journalisten overal ter wereld bedreigd.
Nederland steunt de onafhankelijke positie en veiligheid van journalisten en mediaorganisaties in Nederland en wereldwijd op verschillende manieren. Dit gebeurt bij verschillende internationale organisaties zoals de Verenigde Naties en de Europese Unie door persvrijheid hoog op de agenda te zetten.
Ook bilateraal zijn ambassades actief op het terrein van de persvrijheid. Zo oefenen we politieke druk uit op landen die mensen opsporen en straffen voor (online) uitingen over de mensenrechtensituatie in hun land en vragen ambassades aandacht voor persvrijheid via de tentoonstellingen van onder meer Just Speak! en World Press Photo.
Nederland werkt samen met non-gouvernementele organisaties (ngo's) die vrijheid van meningsuiting bevorderen zoals Free Press Unlimited en RNW Media. Nederland is ook oprichter van de Freedom Online Coalition (FOC). Deze coalitie bestaat uit 30 landen op 5 continenten en bevordert mensenrechten op het internet.
Daarnaast stelt Den Haag als Shelter City jaarlijks plekken beschikbaar voor journalisten en andere mensenrechtenverdedigers in nood. Gedurende drie maanden kunnen zij hier op adem komen en trainingen volgen.