Thailand: een opkomende ‘middenpower’ in Azië
Ministeries
Als kind wilde Remco van Wijngaarden al diplomaat worden. Sinds een jaar is hij de Nederlandse ambassadeur in Thailand. Een heerlijk land om te wonen met zijn man en kinderen. 'We zijn hier een gewone familie. En Thailand is heel interessant om te werken, het land wint politiek en economisch aan belang in de regio.'
Wat viel u als eerste op aan Thailand?
‘Mijn man en ik kwamen al jaren hier op vakantie, ook toen we in China woonden. Het eerste dat mij opviel was Bangkok als stad. Het is de door toeristen tweede best bezochte stad ter wereld en dat is niet voor niets. Je vindt hier alles en de contrasten maken het spannend. Wolkenkrabbers naast oude stadswijkjes, sjieke restaurants met Michelin-sterren naast stalletjes met het beste streetfood ter wereld. Het is een internationale stad en tegelijk is het Thaise karakter heel sterk.’
‘Het mooie van hier wonen is dat ik nu de samenleving achter de toeristische beleving van Thailand mag leren kennen. Nu de coronamaatregelen zijn versoepeld, kan ik eindelijk op reis in dit grote land. En kan ik ook Laos en Cambodja bezoeken, de landen die we als ambassade in Bangkok ook onder onze hoede hebben’.
‘Verder ben ik ook Permanente Vertegenwoordiger bij de grootste regionale VN-organisatie, UN-ESCAP. Dit is een organisatie die zich richt op het bevorderen van sociaaleconomische groei in de regio. Nederland is sinds 1947 een van de lidstaten. Reden daarvoor is dat Nederland ten tijde van de oprichting van ESCAP nog soevereiniteit over gebieden in de regio had.’
'Mijn regenbooggezin is een normale familie hier. Tegelijk realiseer ik me steeds meer dat we een mooi voorbeeld kunnen zijn.'
U heeft drie jonge kinderen en bent getrouwd met een man. Hoe reageren ze op uw ‘regenbooggezin’ in Thailand?
‘Het gaat heel goed. Hiervoor woonden we in Shanghai, waar ik consul-generaal was. Shanghai is de meest tolerante stad van China, maar toch was het leven voor ons als familie niet altijd eenvoudig. We moesten vaak weer ‘de kast in’ zogezegd.'
'In China is Carter, mijn echtgenoot, één keer door de autoriteiten informeel uitgenodigd voor een evenement. Hier werd ik direct bij de kennismaking op het Thaise ministerie van Buitenlandse Zaken gevraagd naar hoe mijn man en kinderen het maakten en of het wonen in Thailand beviel. Uitnodigingen zijn altijd voor ons samen. Dat is een wereld van verschil.'
'Ons huwelijk wordt in Thailand helaas nog niet juridisch erkend, en dat geeft soms wat gedoe. Maatschappelijk is er wel veel draagvlak voor homohuwelijken. Sommige tempels zegenen ze ook in. Recent keurde het Thaise kabinet het geregistreerd partnerschap voor LGBTIQ+ stellen goed, een belangrijke stap naar meer gelijkheid in Thailand.’
‘We zijn een normale familie hier. Tegelijk realiseer ik me steeds meer dat we een mooi voorbeeld kunnen zijn. Laatst opende ik een online workshop over LGBTIQ+ storytelling, omdat we dat financieren. Ik vertelde heel kort over mijn man en kinderen, meer om de toehoorders op hun gemak te stellen. De impact was groter dan ik dacht. Tijdens mijn verhaal over mijn familie hoorde ik mensen juichen en klappen. Er kwamen allemaal vragen.’
‘In mijn keuze voor Thailand, en toekomstige landen waar ik kom te werken, is van belang: kan ik het verschil maken qua werk en gedijd ons gezin hier? Hoe open en tolerant is de samenleving? Mijn oudste dochter is zwart en onze twee jongsten zijn bi-raciaal, net als mijn man. We willen de kinderen weerbaar maken en tegelijk beschermen tegen racisme en discriminatie.’
Wat is het belangrijkste onderwerp waar de Nederlandse ambassade zich mee bezighoudt?
‘Hulp aan toeristen en reizigers, de zogeheten consulaire dienstverlening, is een belangrijke taak. Voor ‘corona’ bezochten jaarlijks 200-250 duizend Nederlanders Thailand. Ongeveer tienduizend Nederlanders wonen hier. Dat aantal loopt verder op als je de Nederlanders meetelt die hier semipermanent verblijven. Het precieze aantal weten we niet, er is geen registratieplicht.’
‘De ambassade geeft noodhulp aan toeristen, helpt bedrijven op weg en is ‘gastheer’ voor de Nederlandse gemeenschap. We geven ook hulp en bijstand aan de ongeveer tien Nederlanders die hier in de gevangenis zitten. De indruk bestaat dat er heel veel Nederlanders hier vastzitten, onder meer vanwege drugshandel, maar dat is niet het geval.’
‘Daarnaast is de economische en politieke kant van het werk hier steeds belangrijker. Thailand is een goede handelspartner en er zijn flinke investeringen over en weer. Zo is Nederland de grootste EU-investeerder in Thailand, iets wat veel Thai niet weten. Op het gebied van landbouw en water willen we meer aan kennisuitwisseling doen. Op deze thema’s word ik veel aangesproken. Maar ook op klimaat. Net als Nederland is Thailand laaggelegen land dat steeds meer te maken krijgt met overstromingen en droogte als gevolg van de klimaatverandering. Met kennis kunnen we elkaar helpen om hiermee om te gaan.’
‘Politiek en diplomatiek is Thailand heel interessant: het is onderdeel van de Indo-Pacific, een regio die voor Europa steeds belangrijker wordt als samenwerkingspartner.'
‘Politiek en diplomatiek is Thailand heel interessant: het is onderdeel van de Indo-Pacific, een regio die voor Europa steeds belangrijker wordt als samenwerkingspartner. Thailand is een neutraal land, een stevige ‘middenpower’ in de regio en heeft relatief veel maatschappelijke organisaties.'
'Ik ben verrast door de openheid waarmee er over allerlei mensenrechtenonderwerpen kan worden gesproken met de autoriteiten hier. Dat wil niet zeggen dat er geen zorgpunten zijn, zoals vrijheid van meningsuiting en vervolging van mensenrechtenactivisten bijvoorbeeld. Maar de mensenrechtensituatie is in vergelijking met andere landen in de regio over het algemeen behoorlijk, en een onderwerp als de rechten voor LGBTIQ+ is zeer bespreekbaar.’
U wilde als jongetje al diplomaat worden, las ik, om problemen in de wereld op te lossen. Kan je als ambassadeur echt zo’n verschil maken?
‘Ik ben opgegroeid op Madagascar. Daar werkte mijn vader bij de Wereldomroep. Nieuws van over de hele wereld kreeg ik via hem echt met de paplepel ingegoten. Ik werd daardoor een echte nieuwsjunk, haha. Maar zelfs als jongen wist ik al dat ik geen journalist wilde worden, maar diplomaat. Ik wilde aan de slag, om echt iets te kunnen doen aan de problemen in het nieuws. En ja, de praktijk valt me niet tegen. Je kan absoluut een verschil maken als ambassadeur. Niet in je eentje, maar wel in samenwerking met andere landen en organisaties.’
Wat wilt u bereiken als ambassadeur in Thailand?
‘Ik wil graag de politieke afdeling van deze ambassade versterken. Er gebeurt zo veel in Azië, zoals de opkomst van China bijvoorbeeld. Dat is heel zichtbaar in Cambodia en Laos. In Thailand is het speelveld wat ingewikkelder. Als Nederland moeten we contacten onderhouden met de Thaise overheid en maatschappelijke organisaties.'
'Daarnaast wil ik de dienstverlening voor de Nederlandse gemeenschap en toeristen eenvoudiger toegankelijk maken, digitaal en fysiek. Bijvoorbeeld met het vaker gebruiken van een mobiel ‘loket’, zodat met name oudere Nederlanders niet meer helemaal naar Bangkok hoeven reizen voor een handtekening onder een document.’