‘3 procent van de Australiërs zegt van Nederlandse komaf te zijn’
Ministeries
Met 23 neven en nichten in Australië voelde Marion Derckx zich snel thuis toen zij in 2019 ambassadeur werd. ‘Toen ik tijdens de familiereünie kon vertellen dat ik hier zou blijven als ambassadeur, was dat een bijzonder moment. Dankzij mijn familie voelt de brugfunctie die je als ambassadeur altijd al tussen twee landen vervult, nog persoonlijker.’
Hoe kom je aan zoveel neven en nichten in Australië?
‘In de jaren vijftig zijn drie ooms van mij geëmigreerd naar Australië. Net als vele tienduizenden andere Nederlanders hebben zij hier een bestaan opgebouwd en families gesticht. Dankzij hen heb ik hier nu 23 neven en nichten waardoor ik me niet alleen thuis voel, maar ook het echte Australische leven van binnenuit meemaak. En dat is ook waardevol voor mijn werk als ambassadeur.’
Zijn de Nederlandse immigranten als groep herkenbaar?
‘Bijna niet. Natuurlijk zijn er nog Nederlandse verenigingen en zijn afstammelingen van migranten trots op hun Nederlandse komaf, maar deze groep ziet zich eerst en vooral als Australiër en ze zijn de afgelopen decennia volledig opgegaan in de Australische samenleving. De Nederlanders hebben wel hun vingerafdrukken achtergelaten. 3 procent van de Australiërs zegt van Nederlandse komaf te zijn. Tijdens vergaderingen hoor ik vaak van mensen dat ze een schoonmoeder, tante of neef in Nederland hebben. Van oudsher werkten veel Nederlanders in de landbouw of maakindustrie. De nieuwe groep immigranten, er zijn hier zo’n 60.000 paspoorthouders, zijn voornamelijk jonge professionals die in de zakenwereld, handel, universiteiten of ICT werken.’
Australië is bijna 200 keer groter dan Nederland. Hoe maak je de ambassade en het Nederlandse buitenlandbeleid zichtbaar?
‘Gelukkig hoeft de ambassade in Canberra het werk in Australië niet in zijn eentje te doen. We hebben het Consulaat-Generaal in Sydney waar het economisch en consulair werk gebeurt. Bovendien hebben we in alle staten honorair consuls. In deze constellatie werken we als ‘One Team’. Voordat corona de wereld op zijn kop zette, legde ik minstens twee, drie keer per maand een werkbezoek af in het land. Afgezien van de grootte, is het in Australië extra belangrijk om afzonderlijke staten te bezoeken omdat het net als de Verenigde Staten een federatie van staten is die een grote mate van autonomie hebben. Wil je op een bepaald onderwerp dus iets voor Nederland voor elkaar krijgen, moet je op federaal en staatsniveau de verbindingen leggen. Onze honorair consuls zijn dan ook goud waard. Zij zijn onze ogen en oren op staatsniveau. Mede dankzij hen hebben wij hier een groot en actief netwerk.’
Werken Nederlanders en Australiërs goed samen?
‘Ja, opvallend goed zelfs. We zijn enorm like-minded. Het enige echt grote verschil is dat Nederlanders ten opzichte van Australiërs veel meer in de toekomst plannen. En dan met name waar het gaat om klimaat en voedselvoorziening. Als wij geen dijken bouwen, staat de helft van het land onder water. En omdat ons land zo klein is, moeten we elke vierkante meter benutten voor onze voedselvoorziening. Die issues spelen minder in dit onmetelijke land met een grillig klimaat waardoor plannen lastig is en soms ook niet nodig.’
Hebben de bosbranden impact gehad op de manier waarop Australië met het land en klimaat omgaat?
‘Zeker. Meer en meer Australiërs, zowel overheden, bedrijven en burgers, willen met het klimaatvraagstuk aan de slag. Met name op het gebied van de circulaire economie en ontwikkelingen rond waterstof komen hier mooie gezamenlijke initiatieven van de grond. Inmiddels zijn wij als Nederland preferred partner op het terrein van de circulaire economie. Ons exportproduct hierbij is onze kennis over circulair ondernemen. Een mooi voorbeeld hiervan is de samenwerking tussen Brink uit het Drentse Hoogeveen en het Australische Integra Systems dat gebruikt maakt van Brink’s expertise om circulaire metalen afvalsystemen te bouwen.’
Welke ontwikkelingen zijn er op het gebied van waterstof?
‘Australië is hard op weg de grootste batterij ter wereld voor de productie van groene waterstof te worden. De ambitie is dat de haven van Rotterdam de hub wordt voor Europa om dit waterstof te importeren. Onder andere de Duitse industriegebieden, België en Noord-Frankrijk kunnen zo straks worden straks via Nederland bevoorraad worden met waterstof uit Australië.’
Werken Nederlandse bedrijven ook met de Australische overheid samen op het gebied van duurzaamheid?
‘Ja, dat gebeurt ook. KPMG heeft in samenwerking met Rijkswaterstaat trainingen verzorgd voor Australische ambtenaren om hen beter duurzaam in te laten kopen. Naast de handel in goederen en diensten tussen beide landen, mag ook ‘denken’ en ‘gedrag’ echt een Nederlands exportproduct worden genoemd.’
Is de bilaterale relatie net zo goed?
‘Australië is op het gebied van mensenrechten, justitie en veiligheid een van onze meest gewaardeerde en betrouwbare partners. De bilaterale relatie is de afgelopen jaren eigenlijk alleen maar sterker geworden. Wij trekken samen op om de waarheid rond het neerhalen van vlucht MH17 boven tafel te krijgen. En wij staan ook zij aan zij met de Australiërs wat betreft kennisdeling op gebied van geopolitieke spanningen, buitenlandse inmenging, cyber-aanvallen en andere ontwikkelingen die de veiligheid en democratie kunnen bedreigen. Breder dan dat werken bijvoorbeeld ook de douane, de belastingdiensten en de politie nauw samen. Om die volle breedte van de veiligheidsagenda te kunnen beslaan, heeft Nederland hier een politie- en defensieattaché gestationeerd.’
Wat zijn je plannen als ambassadeur voor het komende jaar?
‘Ik ben behalve ambassadeur in Australië ook ambassadeur voor Papoea-Nieuw-Guinea, Vanuatu, de Salomonseilanden en Nauru. Vanwege de coronapandemie heb ik die landen nog niet mogen bezoeken. Dat hoop ik dit jaar eindelijk te kunnen doen.’