Ook de Verenigde Naties vergaderen dit jaar digitaal. ‘Is de minister goed te horen’?
Ministeries
Acht weken geleden werd pas duidelijk dat de Algemene Vergadering bij de Verenigde Naties (AVVN) dit jaar voor de eerste keer digitaal zou plaatsvinden. Dat het programma er vanwege COVID-19 anders uit zou gaan zien, was echt een understatement. Maisha Jansen en Liselot Egmond stonden voor een grote uitdaging en vertellen hoe de voorbereidingen er de afgelopen weken uitzagen. ‘Het was een achtbaan. Maar we hebben het gefikst!’
‘Dat de AVVN dit jaar virtueel is, betekende niet dat de voorbereiding minder werk was. Integendeel.’ Maisha Jansen is coördinator van het mensenrechtencluster bij het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag. Zij zorgde er samen met Liselot in New York en een team collega’s voor dat alles wat Nederland normaal gesproken rondom de AVVN fysiek doet, in een digitale vorm werd gegoten.
New York, maart 2020
‘De Verenigde Naties bestaan dit jaar 75 jaar. De duurzaamheidsdoelen van de VN vieren dit jaar hun vijfde jubileum – en het ‘decade of action’ gaat van start tot aan de deadline voor die doelen in 2030. Begin dit jaar keken we dan ook uit naar een van de grootste ‘High Level Weeks’ ever’, vertelt Liselot. Zij werkt op de politieke afdeling van de permanente vertegenwoordiging van Nederland in New York. ‘Toen werd alles anders door COVID-19. We gingen er lang vanuit dat het in september wel weer allemaal normaal zou zijn. Daardoor werd er gewacht met het maken van het programma.’
Den Haag, mei 2020
In Den Haag starten de eerste voorbereidingen voor de AVVN. Maisha begint als coördinator van het team. ‘We begonnen met brainstormen met New York over hoe de Nederlandse deelname aan de AVVN er in deze buitengewone omstandigheden uit zou kunnen zien. De hamvraag is: hoe maken we de impact op afstand zo groot mogelijk?’, beschrijft Maisha.
New York, juli 2020
Inmiddels was het hartje zomer en New York was het epicentrum van COVID-19. Delegaties lieten weten dat fysieke deelname door regeringsleiders en staatshoofden niet te verantwoorden was. ‘De lockdown duurde maar voort,’ schetst Liselot. ‘Normaal gesproken zou het programma voor de Algemene Vergadering in september – waar alle lidstaten bij elkaar komen om belangrijke internationale thema’s te bespreken – al voor een groot deel rond zijn. Nu was vanwege het coronavirus de planning uitgesteld. Toch kwam september nu wel heel dichtbij.’
Den Haag, juli 2020
Maisha: ‘In Den Haag zijn de voorbereidingen voor een virtuele AVVN in Den Haag in volle gang. Er wordt nagedacht over de thema’s die het Koninkrijk dit jaar wil inzetten tijdens de coronacrisis. Welke boodschap willen we internationaal overbrengen? De speeches voor de videoboodschappen van de Koning, de minister-president en de ministers worden voorbereid. Elk jaar organiseren de ministers ook een bijeenkomst voor een speciaal thema dat belangrijk is voor Nederland. We gaan kijken of we dat in Nederland via een professionele studio kunnen doen.’
New York, augustus 2020
‘Omdat er zoveel verschillende tijdszones in de wereld zijn, is het onmogelijk om een moment te vinden waarop alle staatshoofden kunnen deelnemen aan een live vergadering. Het tijdsverschil met Oost-Azië vanuit New York is 13 uur’, zegt Liselot. ‘Als je in New York iets organiseert waaraan Tokio mee moet doen – wie laat je dan ’s nachts opdraven? Daarnaast hebben veel landen slechte internetverbindingen of hardware die niet meewerkt. Zo heeft Cuba geen toegang tot videoconferencing omdat de VS het internet daar blokkeert. Acht weken voor de geplande datum bleven fysieke bijeenkomsten in persoon door corona nog steeds onmogelijk. En werd ondanks al die bezwaren besloten: de voorbereiding voor de eerste virtuele editie ooit gaat beginnen.’
Den Haag, 10 augustus 2020
‘Nu dit duidelijk is kunnen de voorbereidingen in volle vaart beginnen. Er is in Den Haag heel goed gekeken naar wat er virtueel wel kan’, zegt Maisha. ‘In de afgelopen weken zijn videoboodschappen opgenomen met de Koning en minister-president Rutte, zij geven op die manier speeches. Ministers Blok en Kaag nemen via opgenomen statements en videogesprekken deel aan het programma. Vanuit een studio in de Rijnstraat organiseren zij allebei een eigen high level bijeenkomst. Minister Blok over de kwestie van verantwoording en gerechtigheid in Syrië en minister Kaag over het belang van mentale en psychologische zorg bij vredesopbouw. We willen kijken hoe we als Nederland onze impact virtueel zo groot mogelijk kunnen maken, zegt Maisha. Er zijn digitaal zoveel verschillende kanalen om informatie te verspreiden. Misschien is de impact van deze vorm wel groter dan zo’n zaaltje bij de VN achter gesloten deuren.’
Den Haag en New York, 14 september 2020
‘De krappe voorbereidingstijd betekent ook dat de Tweede Kamer laat de gelegenheid heeft om vragen te stellen over de deelname van Nederland aan de AVVN en de onderwerpen die Nederland daar zal aankaarten. Er komen in totaal maar liefst 133 Kamervragen binnen. Maisha en alle BZ collega’s in Den Haag werken over deadlines en tijdsverschillen heen om alle vragen beantwoord te krijgen. De ministers hebben die vrijdag een pakket in handen met antwoord op elk van de 133 vragen, zodat ze de Kamerleden goed kunnen bijpraten over de plannen. En dat was maar een klein stukje van de achtbaan die de voorbereiding dit jaar was’, aldus Maisha. ‘Je ontdekt zo wel dat je heel veel kunt leveren met z’n allen.’
Den Haag, New York, 21 september 2020
‘Vandaag gaan we beginnen. Er liggen mooie programma’s voor onze Koning en Koningin, de minister-president en onze ministers Blok en Kaag – daar zijn we trots op en we hebben er zin in deze week’, zegt Maisha. ‘Juist omdat alles virtueel is zijn de grootste voorbereidingen al geleverd’, vertelt Liselot ‘Deze week worden alle videoboodschappen die in de hoofdsteden zijn opgenomen ingezet. In de zaal zijn wel de permanente vertegenwoordigers van elk land aanwezig. Dat zijn er 193. Het wordt een hele lege zaal in tegenstelling tot voorgaande jaren. En iedereen zal een mondkapje dragen.’
Liselot ‘Echt anders zijn de ‘een-op-een’ op een gesprekken tussen regeringsleiders en staatshoofden. Dit is hét evenement waar ze elkaar spontaan tegen het lijf lopen in de gang. Of even tussendoor aan het jasje trekken. Daar komen mooie dingen uit voort. Nu mis je die spontane setting wel. Anderzijds is de AVVN nog meer gaan leven in hoofdsteden van de deelnemende landen. Daar vonden de voorbereidingen grotendeels plaats dit jaar. Uiteindelijk worden daar de beslissingen genomen.’
‘Natuurlijk is het ook spannend of de virtuele vorm bij iedereen werkt, vertelt Maisha. ‘Kan iedereen inbellen, komt de verbinding tot stand, komt de minister duidelijk in beeld, is de minister goed te horen? Maar we zijn goed voorbereid dus hebben we er alle vertrouwen in dat het iets heel moois gaat worden deze week.
Aan het einde van de AVVN vertellen Liselot en Maisha hoe het is verlopen. Wil je meekijken deze week, ga dan naar de website van de VN.