Veelgestelde vragen over de NAVO-top

De NAVO heeft tijdens de NAVO-top 2023 in Vilnius (Litouwen) aan Nederland gevraagd om de top in 2025 te organiseren. Het is de eerste keer sinds de oprichting van de NAVO in 1949 dat er een NAVO-top in Nederland is. Dat de NAVO-landen Nederland dit gunnen, is een enorme eer. En een teken dat ze de bijdrage van Nederland aan de NAVO waarderen.

Door de NAVO-top te organiseren, kan Nederland zijn positie als betrouwbare bondgenoot verder versterken. In deze onrustige tijden, waarin Rusland een oorlog op het Europees continent begon, is de top erg belangrijk. Tijdens de top neemt de NAVO beslissingen die direct effect hebben op onze vrede, veiligheid en welvaart.

Het is voor het eerst in 76 jaar dat Nederland de NAVO-top organiseert. De top vindt ieder jaar in een ander land plaats. Door de top steeds in een ander land te organiseren, laten de bondgenoten hun actieve betrokkenheid bij de NAVO zien. België organiseert in het hoofdkwartier van de NAVO in Brussel regelmatig bijeenkomsten met  NAVO-ministers. Zo verdelen de landen de lasten en hinder die met deze bijeenkomsten gemoeid zijn. 

In de voorjaarsnota 2024 zijn de kosten voor de organisatie van de NAVO-top begroot op € 95 miljoen, verspreid over de jaren 2024 en 2025. De ministeries van Buitenlandse Zaken, Justitie en Veiligheid, en Infrastructuur en Waterstaat betalen de kosten.
Een NAVO-top vindt bijna ieder jaar in een ander land plaats. Het is gebruikelijk dat het gastland bijdraagt aan de kosten voor de organisatie van een NAVO-top. Zo verdelen de landen die lid zijn van het bondgenootschap de kosten eerlijk. Het is voor het eerst in het 75-jarig bestaan van de NAVO dat Nederland een NAVO-top organiseert. De NAVO draagt wel verantwoordelijkheid voor haar eigen uitgaven, bijvoorbeeld de hotelkosten voor zijn eigen medewerkers en de beveiliging van de zalen waar de staatshoofden en regeringsleiders vergaderen.

De NAVO-top vindt telkens plaats in een ander land. Het is gebruikelijk dat het gastland de kosten van de organisatie betaalt. Zo worden de kosten eerlijk verdeeld tussen de NAVO-landen. Dit is een vorm van samenwerking en verantwoordelijkheid nemen als bondgenoot. Het is voor het eerst in het 75-jarig bestaan van de NAVO dat Nederland een NAVO-top organiseert.

De NAVO betaalt wel zelf voor bepaalde kosten. Bijvoorbeeld hotelovernachtingen voor eigen medewerkers en de beveiliging van de vergaderzalen.
Voor de top komen er ongeveer 6.000 delegatieleden, 2.000 journalisten en 500 bezoekers van het Public Forum. Tijdens hun verblijf in Nederland geven zij geld uit aan eten en drinken. Dit is goed voor de horeca.

Regeringsleiders en staatshoofden komen naar de NAVO-top om te laten zien dat ze betrokken zijn bij de Euro-Atlantische veiligheid. Door samen naar buiten te treden, stralen ze eenheid en kracht uit. Ook naar de tegenstanders. Tijdens de NAVO-top ontmoeten de regeringsleiders elkaar ook persoonlijk. Zo werken ze aan hun wederzijdse relaties en onderlinge verbondenheid. Dit versterkt het vertrouwen tussen de landen en dat is onmisbaar bij een bondgenootschap. En als laatst is het niet altijd mogelijk om belangrijke en gevoelige onderwerpen online te bespreken.

De NAVO-top in Nederland is een unieke kans om te laten zien hoe wij bijdragen aan vrede en veiligheid. Nederland profiteert van de NAVO, maar neemt ook verantwoordelijkheid. Daarnaast benadrukt de top dat samenwerking en eensgezindheid binnen de NAVO essentieel is. Voor de wereld en voor de veiligheid en het welzijn van ons eigen land. De top is belangrijk om 3 redenen:

1. Versterken van vrede en veiligheid
   Tijdens de top beslissen NAVO-landen over defensie, cyberveiligheid en nieuwe dreigingen. Deze besluiten hebben direct invloed op de veiligheid van Nederland.
2. Nederland als betrouwbare bondgenoot
   Door de top goed te organiseren, laten we zien dat Nederland een actieve en gastvrije NAVO-bondgenoot is. Dit versterkt onze rol in internationale samenwerking.
3. Grotere diplomatieke zichtbaarheid
   De top brengt wereldleiders, ministers, diplomaten en media naar Nederland. Dit geeft ons land meer invloed en helpt bij samenwerking met andere landen. Dit is extra belangrijk in een onzekere wereld.

Na een uitgebreide selectieprocedure is Den Haag met het World Forum als conferentielocatie als beste geschikt. Deze locatie voldoet aan alle criteria om de top goed te kunnen organiseren. Denk dan aan een locatie die:

• groot genoeg is;
• goed te beveiligen is;
• over goede aan- en afvoerroutes beschikt;
• voldoende hotelkamers heeft in de directe omgeving.

Den Haag beschikt over veel ervaring met de organisatie van grote internationale conferenties. Bovendien is Den Haag dé stad van vrede en veiligheid. Dat sluit naadloos aan bij het doel van de NAVO.

De organisatie van de top is de grootste logistieke en veiligheidsoperatie ooit. Voor de NAVO-top komen wereldleiders en delegaties uit verschillende landen samen in het World Forum in Den Haag. Dit zorgt voor extra verkeer, meer beveiliging en verschillende maatregelen. Dat heeft gevolgen voor de bereikbaarheid van de Randstad en vooral Den Haag.

De ‘NAVO door Nederland’ is een tour die in aanloop naar de NAVO-top langs verschillende steden in Nederland reist. De tour begon op 28 januari 2025 in Den Haag. Daarna gaat de tour naar onder andere Alkmaar, Maastricht, Nijmegen, Eindhoven, Groningen, Utrecht en eindigt weer in Den Haag.

Het doel van deze tour is om met Nederlanders in gesprek te gaan over de NAVO en vrede en veiligheid. De ministeries van Buitenlandse Zaken en Defensie organiseren de tour met medewerking van o.a. de Atlantische Commissie, Clingendael en The Hague Centre for Strategic Studies.

De tour biedt verschillende activiteiten, zoals:

• Een foto-expositie van Buitenlandse Zaken
• Een theatertour en lesprogramma’s voor middelbare scholen door de Atlantische Commissie
• Een e-sports-toernooi van Defensie
• Veteraan voor de Klas

Sessies over specifieke veiligheidsthema’s zoals (afschrikking en missies en operaties) worden georganiseerd door Clingendael en The Hague Centre for Strategic Studies.

Naar verwachting zijn ongeveer 45 staatshoofden en regeringsleiders, 45 ministers van Buitenlandse Zaken en 45 ministers van Defensie aanwezig. De totale omvang van de delegaties is ongeveer 6.000 mensen. Daarnaast vindt het NATO Public Forum plaats, een publieksconferentie (op uitnodiging) en gelijktijdig aan de NAVO-top. Hier verwacht de organisatie ongeveer 500 mensen. Verder zullen er ongeveer 2.000 journalisten uit de gehele wereld aanwezig zijn om verslag te doen. In totaal zullen er rond de 8.500 mensen aanwezig zijn bij de NAVO-top.

Naar verwachting zullen er 45 regeringsleiders naar Den Haag komen voor de NAVO-top. De regeringsleiders van de 32 bondgenoten worden uitgenodigd en vaak worden er ook regeringsleiders uitgenodigd uit partnerlanden. Uit veiligheidsoverwegingen worden er geen mededelingen gedaan over waar zij verblijven.

Er zijn geen redenen om te veronderstellen dat president Trump niet naar de top in Den Haag komt.

Gelijktijdig met de NAVO-top 2025 is er een conferentie voor stakeholders: het NATO Public Forum.  Hier is ruimte voor interactieve sessies en debatten met:

• jongeren;
• politici;
• opiniemakers;
• academici;
• deskundigen.

De gesprekken gaan over uiteenlopende onderwerpen die raken aan de veiligheid van het bondgenootschap en haar leden. Er zullen ongeveer 500 mensen aanwezig zijn tijdens het Public Forum.