Op weg naar een veelzijdige overheid

*Up-tempo muziek*

Dagvoorzitter: Van harte welkom bij deze gesprekstafel over een nieuwe sturingsfilosofie voor het Rijk.

Saskia Spapen – Programmamanager Sturingsfilosofie Rijk:

Wij zijn bezig met een serie gesprekstafels, georganiseerd vanuit ministerie van Binnenlandse Zaken, om te kijken hoe verschillende groepen mensen aankijken tegen nodige veranderingen in de organisatie, structuur en inrichting van de Rijksoverheid om beter ons werk te kunnen doen. Mensen die bezig zijn met beleid, met uitvoering, ambtenaren, bestuurders van uitvoeringsorganisaties, maar ook de politiek is aanwezig. Kamerleden, ondernemers en burgers praten allemaal mee met elkaar aan één tafel.

*Muziek*

Joost Sneller – Lid van de Tweede Kamer:

Ik ben vandaag gekomen omdat ik graag mee wil denken over hoe de Rijksoverheid nu op een andere manier kan gaan sturen en richting kan geven aan de maatschappelijke oplossingen die er nodig zijn.

Diana Starmans – Lid Raad van Bestuur Sociale Verzekeringsbank:

Wat mij raakte in het gesprek is de enorme drive die we hebben om het beter te doen en waar we aan het zoeken zijn is: hoe dan? Je merkt dat we elkaar vinden op waardes, we willen graag die betrouwbare overheid zijn, en we hebben ook ontdekt hoe belangrijk het is om dat samen met elkaar te doen. Burger, beleid, uitvoering en politiek.

Evert Jan Slootweg – Lid van de Tweede Kamer:

Ik denk dat de overheid veelzijdig genoeg is, en dat die ook wel heel veel wil, maar dat wij soms ook vanuit de samenleving een enorm verwachtingspatroon neer hebben gelegd bij die overheid. En nu gaat het erom, ook omdat er in de samenleving best veel mensen zijn die ook zelf initiatieven nemen, hoe breng je dat bij elkaar?

*Muziek*

Munish Ramlal – Ombudsman Metropoolregio Amsterdam:

Ik zie dat er wel heel veel wordt gepraat, dat heet een woordenbeweging, maar ik zie nog geen dadenbeweging. Je ziet wel heel veel mooie projecten, daar gaat ook heel veel geld naartoe. Dat levert wel iets van verandering op, maar dat zijn heel vaak projecten, naast de primaire processen. Dus de primaire processen, de politieke processen, politieke beraadslagingen, het is allemaal één en hetzelfde als ik al jaren heb gezien.

Fatma Koser Kaya – Voorzitter Landelijke Cliëntenraad:

Aan het eind was er een soort van samenvatting van de verschillende tafels en bij iedereen kwam de burger terug. Want uiteindelijk, alles wat we in het leven hebben geroepen, of het nu de uitvoeringsinstellingen zijn of andere uitvoerders, we zijn ten dienste van die burger. En als je ten dienste van de burger staat, dan hoor je ook die burger centraal te stellen.

Abigail Norville – plaatsvervangend Secretaris-Generaal bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport:

Wij zijn ook de burger zelf. Dus het is niet zo dat je het poortje doorgaat bij de Rijksoverheid en je bent ineens een ander persoon. Soms lijkt dat wel zo te zijn, maar ik denk dat het goed is om ons altijd te blijven herinneren waar we zelf vandaan komen en dat ook mee te brengen naar je werk.

Joost Sneller – Lid van de Tweede Kamer:

We weten wel dat de menselijke maat beter moet. We weten wel dat we meer vertrouwen moeten geven, we weten het allemaal wel. Maar hoe gaan we dat nu daadwerkelijk vorm geven? En wat zijn dan de dilemma's waar we tegenaan lopen? En zijn we dan ook bereid om linksaf of rechtsaf te kiezen? Of blijft het altijd een balans tussen, je wilt vertrouwen, maar je wilt ook verantwoording?

Floor Ziegler – Stadmaker:

De mensen staan al op in de samenleving en die hebben al die prachtige initiatieven. Op elke hoek van de straat is er ergens wel een gemeenschap al bezig met een beter Nederland maken. De systemen hoeven daar alleen nog maar naartoe te bewegen.

*Muziek*

Diana Starmans – Lid Raad van Bestuur Sociale Verzekeringsbank:

Kijk naar wat de burger meemaakt in z'n leven en waar die de overheid wel of niet bij nodig heeft. En als die de overheid nodig heeft, wees dan ook een betrouwbare overheid.

Erik Pool – Programmadirecteur Dialoog & Ethiek:

Ik denk zeker dat de overheid vertrouwen kan herstellen. Het zal ook moeten, er is geen alternatief. Maar dat betekent wel dat vertrouwen echt als, ik zou bijna zeggen 50 procent, van elke beslissing moet meelopen. Dus je hebt een dossier op inhoud, daar moet je dingen in doen, maar je moet tegelijkertijd ook vertrouwen echt als ontwerpvariabele inbouwen als een primaire verantwoordelijkheid voor beslissers en voor uitvoerders. Dan is er een kans dat we dat ook op een redelijke termijn kunnen herstellen.

Munish Ramlal – Ombudsman Metropoolregio Amsterdam:

Ik denk dat dit gesprek bijdraagt aan dat het 'eilandenrijk' wordt doorbroken en dat er veel meer wordt gedacht over één overheid, en dat we elkaar vanuit de uitvoering, vanuit de politiek, vanuit toezicht veel beter naar elkaar luisteren om aan die nieuwe overheid vorm te geven.

Nicole van der Wolk – Directeur Ambtenaar en Organisatie:

Ik denk dat we een toekomst tegemoet gaan waarin we meer met horizontale sturing en samenwerking gaan werken. Dat betekent dat er niemand meer is die het grote geheel kan overzien en kan beheersen, maar je kunt wel met elkaar tot een verantwoord resultaat komen en een verantwoord proces komen. Ik denk dat dat kenmerken zijn die we gaan toevoegen aan de huidige manier van organiseren die we hebben.

Abigail Norville – plaatsvervangend Secretaris-Generaal bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport:

Ik vind het een randvoorwaarde om ambtenaren beter tot hun recht te laten komen, dat je ze vertrouwt en dat je de verantwoordelijkheden ook laag legt. Ik kan mij vanuit mijn positie allang niet meer met alle details bezighouden, en ik merk dat mensen het ook eigenlijk wel prettig vinden, dat ze de ruimte krijgen en de verantwoordelijkheid om zelf met initiatieven te komen.

Erik Pool – Programmadirecteur Dialoog & Ethiek:

We zijn mensen en dat betekent dat je ook menselijk moet blijven functioneren, en dat betekent blijven praten over de dingen die belangrijk zijn.

Nicole van der Wolk – Directeur Ambtenaar en Organisatie:

In zo'n rondetafelgesprek zie je dat iedereen heel makkelijk onderkent dat cultuur en gedrag kan en moet veranderen om samenwerking te vergemakkelijken richting nieuwe resultaten. Daarbij vind ik het belangrijk dat we ons realiseren dat structuren en processen en organisatie-inrichting en kaders hand-in hand moeten gaan met cultuur- en gedragsverandering. Het één heeft het ander nodig om samen tot een nieuw resultaat te kunnen komen.

*Muziek en applaus*

Fatma Koser Kaya – Voorzitter Landelijke Cliëntenraad:

Er is wel een enorme kentering en iedereen spreekt met elkaar ook uit om met elkaar samen steeds meer, vanuit die burger geredeneerd, blijk wil maken, wetten wil maken. Dan moeten we daar ook mee aan de slag.

Floor Ziegler – Stadmaker:

We hebben het er ook aan tafel over gehad. Het systeem simpeler maken, regels afbreken en menselijker worden. Dat je als ambtenaar gewoon weer als mens naar de mens toe gaat bewegen.

Evert Jan Slootweg – Lid van de Tweede Kamer:

Op het moment dat je bij elkaar komt, dan leer je elkaars talen, elkaars problemen, veel beter verstaan. En dat helpt weer om samen naar die oplossing te zoeken.

*Muziek eindigt*

Logo Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties verschijnt in beeld.

Beeldtekst: Meer weten?

Benader ons via postbussturingsfilosofie@minbzk.nl.