Samen op weg naar meer inzicht in generatieve AI
Meer dan anderhalf miljoen Nederlanders gebruiken generatieve AI. Generatieve AI is een technologie die op basis van een menselijke vraag of opdracht automatisch een tekst, afbeelding of video maakt. Een bekend voorbeeld is ChatGPT. Het wordt steeds duidelijker dat generatieve AI veel voordelen biedt, maar ook zorgt voor risico’s, uitdagingen én vragen oproept. Want hoe goed is deze technologie voor de mens en maatschappij?
Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) werkt samen met verschillende ministeries, waaronder het ministerie van Economische Zaken (EZK), Justitie en Veiligheid (JenV) en Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) aan een visie op generatieve AI. Deze visie geeft inzicht in de mogelijkheden en gevolgen van generatieve AI op de samenleving.
Wat zijn de mogelijkheden en uitdagingen?
Net zoals bij andere belangrijke technologieën, zoals de stoommachine en de computer, kan generatieve AI grote gevolgen hebben. De politiek en maatschappij maken zich zorgen. Daarom hebben Tweede Kamerleden in maart een motie ingediend aan de regering om meer inzicht te krijgen in de mogelijkheden en risico’s van nieuwe AI-producten. Ook willen ze onderzoeken hoe deze producten het beste gebruikt kunnen worden. Deze motie werd ondersteund door 147 leden van de Tweede Kamer en was het begin voor de visie op generatieve AI.
Generatieve AI creëert mogelijkheden in verschillende gebieden. Generatieve AI kan bijvoorbeeld helpen voedselverspilling te verminderen en medicijnontwikkeling te versnellen en automatiseren. Economisch gezien kan generatieve AI productiviteitsgroei bevorderen, waardoor werknemers meer tijd hebben voor mensenwerk en creativiteit.
Daarnaast zijn er dringende uitdagingen in de praktijk die nu aandacht nodig hebben. Bijvoorbeeld hoe generatieve AI wordt gebruikt bij de verspreiding van misleidende informatie, in het onderwijs en welke invloed het heeft op kinderrechten. Ook hebben we een goede technische basis nodig zodat bedrijven en wetenschappers zo goed mogelijk gebruik kunnen maken van generatieve AI.
Open en gezamenlijke aanpak
De ministeries BZK, EZK, JenV en OCW werken samen aan een rijksbrede visie op generatieve AI die inzicht geeft in de mogelijkheden en gevolgen van deze technologie. Daarbij staan de waarden en grondrechten van de Nederlandse rechtstaat centraal. Bij het maken van deze visie is bewust gekozen voor een open aanpak. Er worden bijeenkomsten met de verschillende ministeries, wetenschappers, het bedrijfsleven, onderwijsinstellingen, maatschappelijke organisaties en burgers georganiseerd om de mogelijkheden en gevolgen van generatieve AI te onderzoeken.
Tijdens elke bijeenkomst wordt gesproken over thema’s zoals desinformatie en democratie, onderwijs, economie en zorg. Bij deze bijeenkomsten sluiten mensen aan die werkzaam zijn binnen deze verschillende thema’s. Op 30 juni was de eerste bijeenkomst met mensen die spraken namens de Universiteit Utrecht, Hogeschool van Rotterdam, gemeente Papendrecht, Filosofie in Actie en Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Ze spraken over de mogelijke gevolgen van generatieve AI op desinformatie en democratie. Lees hier de belangrijke inzichten van deze bijeenkomst.
Ook wordt er binnenkort een Catshuisbijeenkomst over generatieve AI georganiseerd, organiseert het ECP|Platform voor de InformatieSamenleving binnenkort begeleidingsethiekbijeenkomsten en worden er bijeenkomsten voor burgers georganiseerd. Tijdens de burgerbijeenkomsten wordt gesproken over de invloed van generatieve AI op hun dagelijkse leven.
De open en gezamenlijke aanpak zorgt ervoor dat de visie verschillende invalshoeken op generatieve AI bevat.
Elke maand een update op rijksoverheid.nl
De visie wordt eind dit jaar met de kamer gedeeld. Elke maand leest u hier over de nieuwste ontwikkelingen en de verschillende bijeenkomsten. Meld u aan om actief op de hoogte te blijven, mee te praten en uw mening te geven.